«صبح من» با بانو: در هفته نوزدهم بارداری احتمالاً برای سونوگرافی تحت نظر پزشک قرار می‌گیرید. اکثر والدین این آزمایش را فرصتی برای تشخیص جنسیت نوزاد می‌دانند. در این هفته جنین رشد بیشتری کرده و بیشتر اعضای بدن او قابل‌مشاهده است. شما از تمام تحولاتی که در هفته نوزدهم بارداری اتفاق می‌افتد شگفت‌زده خواهید شد. مهم است که با مسائل مربوط به هفته نوزدهم مانند علائم، تغذیه مادر و … آشنا شوید. پس با مقاله دیگری از مجله خبری صبح من همراه باشید.
وضعیت رشد جنین در هفته نوزدهم بارداری
وقتی در هفته نوزدهم بارداری هستید، جنین تقریباً به‌اندازه یک انبه است که هنوز به رشد خود ادامه می‌دهد. قد او در این هفته حدود ۲۳ سانتیمتر است و وزن حدودی او تنها حدود ۳۰۰ گرم است. در این هفته موهای سر او قابل مشاهده است. در این هفته، پوست شروع به تولید یک پوشش مومی به نام ورنیکس کازئوزا (ماده سفید پنیری‌شکل مومی که بدن نوزاد را می‌پوشاند) می‌کند. این پوشش به‌عنوان یک روان‌کننده برای حرکت در زمان زایمان عمل می‌کند. همچنین از عفونت جلوگیری می‌کند و کمک می‌کند دمای بدن تنظیم شود.
ورنیکس که از روغن‌های ترشح‌شده توسط پوست، سلول‌های مرده و لانوگو (موهای نازکی که بدن را می‌پوشاند)، ترشح می‌شود، از پوست چنین در برابر اثرات شناور شدن در مایع آمنیوتیک محافظت می‌کند. بیشتر ورنیکس قبل از تولد ناپدید می‌شود اما نوزادان نارس اغلب با پوششی از ورنیکس زیاد متولد می‌شوند. در حدود هفته ۱۹ بارداری، جنین به‌صورت منظم شروع به خوابیدن و بیدار شدن می‌کند و ممکن است با حرکت و سروصدا از خواب بیدار شود. همچنین ناخن‌های کوچکی در نوک انگشتان دست و پا ایجاد می‌شوند.
در هفته نوزدهم بارداری، اگر جنین دختر باشد، سیستم تولیدمثل او کامل شده است. واژن، رحم و لوله‌های رحم یا فالوپ همه در جای خود هستند و تخمدان‌ها بیش از شش میلیون سلول اولیه دارند. هنگامی که او به دنیا می‌آید، این تعداد به حدود یک میلیون کاهش می‌یابد. اگر جنین پسر است، بیضه‌های او شکل گرفته‌اند و از هفته ۱۰ بارداری، تستوسترون ترشح می‌کنند. رشد اندام‌های تناسلی خارجی همچنان ادامه دارد.
هفته نوزدهم بارداری و حرکات جنین
شاید هیچ تجربه‌ای برای مادر باردار مانند حس کردن حرکت جنین خوشحال‌کننده نباشد. این لحظه شیرین برای اولین بار بین هفته ۱۶ تا هفته ۲۲ بارداری اتفاق می‌افتد. معمولاً در هفته نوزدهم بارداری حرکات جنین قابل احساس است البته به علت ظریف بودن دست و پا، حرکات جنین را فقط مادر احساس می‌کند و شریک زندگی قادر به دیدن و یا لمس کردن آن از روی شکم نیست.
توصیه می‌شود که با الگوی حرکات فرزند خود آشنا شوید. این حرکات تا زمان به دنیا آمدن نوزاد ادامه دارند. اگر فکر می‌کنید حرکات فرزند شما کمتر از حد معمول شده است یا الگوی حرکات او تغییر کرده است، به ماما یا پزشک خود مراجعه نمائید تا معاینات لازم انجام شود.
بدن مادر در هفته نوزدهم بارداری
شما اکنون در ماه پنجم بارداری هستید. در این مرحله از بارداری، ممکن است با بزرگ شدن شکم خود، احساس درد بیشتری داشته باشید و پاهای شما کمی متورم شوند. حتی ممکن است دچار سرگیجه، احتقان بینی و کمردرد شوید. احساس می‌کنید که با حرکت‌کردن و شروع فعالیت کودک، احساس لرزش یا لگد می‌کنید. بدون شک، تکان‌های جنین برای مادر بسیار لذت‌بخش خواهد بود. این حرکات باعث افزایش روحیه و انرژی بدن مادر می‌شود.
علائم هفته نوزدهم بارداری
تغییرات پوستی
لکه‌های تیره‌ای که ممکن است روی بینی، گونه‌ها و پیشانی خود داشته باشید، یک مشکل شایع دوران بارداری است که به آن «کلواسما یا ماسک بارداری» می‌گویند. هورمون‌ها مسئول این لکه‌ها هستند که روی برخی از زنان باردار تأثیر می‌گذارند.
هورمون‌های بارداری همچنین مسئول خط سیاه هستند؛ خط تیره‌ای که از شکم شما به سمت استخوان ناحیه تناسلی‌تان می‌رود. پس از زایمان، هر دو به‌تدریج محو می‌شوند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند رنگ‌دانه‌های پوست شما را حتی به مقدار بیشتری تیره کند، بنابراین حتماً از کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید.
درد لیگامان گرد
با بزرگ شدن رحم، رباط‌های گردی که آن را حمایت می‌کنند، باید کشیده شوند. گاهی‌اوقات، این رباط‌های کشیده شده باعث درد شدید یا درد مبهمی در قسمت تحتانی شکم شما می‌شوند. این دردها معمولاً در یک‌طرف هستند و وقتی موقعیت بدنی خود را تغییر می‌دهید یا ناگهان بلند می‌شوید، بیشتر به چشم می‌آیند. استراحت معمولاً بهترین تسکین است. اگر درد با تب، لرز، ادرار دردناک یا خونریزی همراه است با پزشک خود تماس بگیرید.
درد پایین کمر
کمردرد یکی از شایع‌ترین مشکلات در دوران بارداری است، به‌ویژه زمانی که جنین رشد زیادی کرده است. این درد به دلیل رشد رحم و تغییرات هورمونی در بدن است. با تغییر مرکز ثقل، رحم منبسط شده و ماهیچه‌های کمر شما را تحت‌فشار قرار می‌دهد. شما می‌توانید برخی اقدامات را برای تسکین کمردرد انجام دهید. این اقدامات عبارت‌اند از:
- تمرین‌های کششی و تقویتی عضلات کمر
- پوشیدن لباس‌های حمایتی از شکم
- استفاده از پدهای گرم‌کننده برای تسکین درد ماهیچه‌ها
احتقان و خونریزی بینی
در حدود هفته نوزدهم بارداری ممکن است گرفتگی یا آبریزش بینی داشته باشید. سطح هورمون افزایش‌یافته است و بدن شما خون اضافی تولید می‌کند که می‌تواند باعث تورم غشاهای مخاطی بینی شما شود. این اتفاق باعث احتقان و حتی خونریزی بینی خواهد شد.
سرگیجه
در این مرحله از بارداری ممکن است احساس ضعف، سرگیجه یا سبکی سر کنید. در صورت احساس ضعف دراز بکشید و استراحت کنید. همچنین، باید آب زیادی نوش جان کنید و در طول روز هیدراته بمانید.
در هفته نوزدهم بارداری احتمالاً از افزایش وزن خود نگران شده‌اید، اما جای نگرانی نیست چراکه افزایش وزن از ۳.۵ تا ۶.۵ کیلوگرم کاملاً طبیعی است.
در چه صورت به پزشک مراجعه کنیم؟
انواع خاصی از درد در مراحل اولیه بارداری می‌تواند نشانه سقط‌جنین یا حاملگی خارج از رحم باشد. در روزهای قبل از هفته بیست بارداری ازجمله هفته نوزدهم اگر علائم زیر بروز کند باید به پزشک مراجعه نمود:
- درد مداوم یا شدید در یک طرف شکم یا درد یک طرف شانه و کتف
- درد شدید یا گرفتگی در قسمت پایین شکم
درحالی‌که برخی از علائم فقط در زمان خاصی از بارداری ظاهر می‌شوند، اما علائم هشداردهنده زیر ممکن است در هر زمانی رخ دهند، ازجمله:
- استفراغ طولانی‌مدت یا شدید
- خونریزی زیاد از واژن
- ترشحات غیرعادی واژن یا بیشتر از حد معمول
- سردردهای شدید یا طولانی‌مدت
- سرگیجه
- کاهش وزن
- تب و لرز
- درد و سوزش هنگام ادرار
- احساس تنگی نفس، سرگیجه و ضعف یا ضربان قلب بالا
سونوگرافی در هفته نوزدهم بارداری
در سونوگرافی هفته نوزدهم بارداری، پزشک تقریباً تمام بدن نوزاد ازجمله مغز، ستون فقرات و قلب را بررسی می‌کند تا مطمئن شود همه اعضای بدن جنین به‌درستی در حال رشد هستند. اگر می‌خواهید جنسیت جنین را بدانید، پزشک می‌تواند به شما این موضوع را اطلاع دهد. البته، انجام سونوگرافی در هفته نوزدهم بارداری تنها چیزی نیست که باید از قبل برای آن برنامه‌ریزی کنید.
در ویزیت پزشکی هفته نوزدهم فشار خون شما نیز چک می‌شود و اندازه شکم جهت بررسی رشد جنین و رحم سنجیده می‌شود. همچنین معاینه کلی به‌منظور بررسی وضعیت سلامتی شما جهت پیشگیری از بروز هرگونه مشکل انجام می‌شود. احتمالاً باید به دنبال متخصص اطفال نیز باشید. پیدا کردن پزشکی که به او اعتماد دارید، بسیار مهم است زیرا به‌خوبی می‌تواند شرایط نوزاد را بررسی کند و بهترین تجویز را ارائه دهد.
نکات خود مراقبتی در هفته نوزدهم بارداری
با رسیدن به هفته نوزدهم بارداری، رعایت نکات خود مراقبتی می‌تواند به حس و حال بهتر و سلامت جسمانی شما کمک کند. برخی از این اقدامات به شرح زیر است.
فعالیت بدنی بیشتری داشته باشید
سعی کنید ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید. ورزش برای شما و نوزادتان مفید است. علاوه بر اینکه باعث می‌شود احساس بهتری داشته باشید باعث کاهش درد و تجربه زایمان راحت‌تر می‌شود. اما هر ورزشی برای شما مناسب نیست. اقدامات احتیاطی در هفته نوزدهم بارداری شامل اجتناب از ورزش‌هایی است که خطر سقوط بیشتری دارند (مانند اسب‌سواری)، شنا، پیلاتس، یوگا و پیاده روی گزینه‌های عالی برای برنامه ورزشی شما هستند. هفته نوزدهم بارداری زمان مناسبی برای انجام تمرینات تقویت عضلات کمر است چراکه ازاین‌پس به دلیل بزرگ شدن جنین فشار بیشتری بر عضلات کمر وارد می‌شود و ممکن است باعث کمردرد شود.
به پهلو بخوابید
خوابیدن به پشت از سه‌ماهه دوم بارداری به بعد به ستون فقرات و ماهیچه‌های کمر فشار می‌آورد و همچنین ممکن است رگ‌های خونی پشت را نیز تحت تأثیر قرار دهد. سعی کنید به پهلو بخوابید و هر دو پای خود را خم کنید و یک بالش بین زانوهای خود قرار دهید. همچنین می‌توانید بالش بارداری را بین دو زانوی خود قرار دهید.
در گروه‌های بارداری حضور داشته باشید
ارتباط داشتن با سایر مادران باردار چه به‌صورت حضوری و یا به‌صورت آنلاین کمک بزرگی به استفاده از تجربیات همدیگر می‌کند و علاوه بر این در بهبود شرایط روحی و روانی نیز مؤثر است.
تغذیه در هفته نوزدهم بارداری
شما باید از رژیم غذایی سالمی تبعیت کنید تا هم خودتان و هم جنین در فرم عالی باشید. رژیم غذایی سالم می‌تواند احتمال داشتن وزن مناسب هنگام تولد جنین را افزایش دهد و می‌تواند عادات غذایی خوبی را در اوایل زندگی ایجاد کند. رژیم غذایی سالم می‌تواند به کاهش علائم بارداری مانند یبوست، تهوع صبحگاهی و خستگی کمک کند. طیف کاملی از همه گروه‌های غذایی را نوش جان کنید. میوه و سبزیجات باید حداقل یک‌سوم رژیم غذایی شما را تشکیل دهند.
شما در هفته نوزدهم بارداری ممکن است غذاهای کمتر و درعین‌حال تعداد وعده‌های غذایی بیشتری را مصرف کنید. اشتهای شما افزایش یافته، بنابراین دریافت کالری از غذاهای سالم بسیار مهم است. رژیم غذایی هفته نوزدهم بارداری شما باید شامل مقدار زیادی پروتئین بدون چربی، میوه، سبزیجات، کربوهیدرات‌های پیچیده و لبنیات پاستوریزه باشد. غذاهای حاوی مواد مغذی ازجمله تخم‌مرغ، ماهی قزل‌آلا، سبزیجات برگ‌دار، آجیل، ماست و جو دوسر را در وعده‌های غذایی خود قرار دهید.
چند توصیه برای شما
درباره حضور در کلاس‌های آمادگی زایمان فکر کنید. معمولاً برای گذراندن این کلاس‌ها باید تا سه‌ماهه‌ی سوم بارداری خود منتظر بمانید اما اکنون می‌توانید تحقیقات خود را در این مورد انجام دهید. کلاس‌های آمادگی برای زایمان، به بانوان باردار کمک می‌کند که چطور از خودشان مراقبت کنند و به‌مرور برای زایمان آماده شوند. وقتی باردار هستید دو گروه دندان برای مراقبت دارید؛ دندان‌های خودتان و دندان‌های نوزادتان. به همین دلیل برای محافظت از دندان‌ها نیاز به کلسیم، فسفر و ویتامین A، ویتامین D و ویتامین C در رژیم غذایی خود دارید.
همچنین، مهم است که در این دوره ازنظر ذهنی در آرامش کامل باشید. محیط خانه باید تداعی‌کننده آرامش، عشق و صمیمیت باشد. در این دوره با همسر و اطرافیانتان در مورد لباس، طراحی اتاق و هر آنچه به نوازد مربوط می‌شود، صحبت کنید. همچنین از انجام غربالگری دوم بارداری و آزمایشات دوران بارداری غافل نشوید.
