«صبح من» با فناوری: بدیع الزمان جزری، دانشمند مسلمان، صنعتگر، مهندس، مخترع و پدر علم رباتیک بود که به دلیل کتاب «دانش دستگاههای مکانیکی مبتکرانه» که در سال ۱۲۰۶ نوشت، مشهور شد. وی مهندسی بود که در کتاب خود، وسایلی را که ساخته بود، توصیف میکرد. جزری پیشرفتهای زیادی در کار پیشینیان خود انجام داد و نوآوریهای زیادی ایجاد کرد.

تصویر ساعت از کتاب جزری

ماکت ساعت فیل در مرکز خرید «ابن بطوطه» ـ دبی
به گزارش مجلهی خبری «صبح من»، یکی از شناختهشدهترین نوآوریهای این دانشمند، ساعت ۲۲ فوتی (تقریبا ۷ متری) است. فناوری به کار رفته در این ساعت، از ساعتهای هندی قبلی الهام گرفته شده بود؛ یک ساعت آب به شکل یک فیل. عناصر دستگاه در قسمت بالایی فیل قرار دارند و هر نیم ساعت یک بار یا یک ساعت یک بار حرکت کرده و صدا میدهند.
بدن فیل یک مخزن آب را پنهان میکند که حاوی یک کاسه با یک سوراخ در پایین آن است. همانطور که کاسه به آرامی غرق میشود، طنابهایی را میکشد که کاتب و قلم او را حرکت میدهد تا تعداد دقایق گذشته از ساعت را نشان دهد.

پس از این امر، مکانیسم ارهای، توپی را آزاد میکند که در دهان مار میافتد و به دلیل وزن آن، سر مار به جلو خم شده و کاسه از آب بیرون میآید. هنگامی که این کار آغاز میشود، دیگر چهرههای بالای برج، شروع به حرکت میکنند. به شکلی که هم زمان با خم شدن مار به سمت جلو، یکی دستش را بالا میبرد و فیلران طبل میکوبد. سپس مار به موقیعت قبلی بازمیگردد.
این چرخه بسته به کاسه استفاده شده، گاهی نیم ساعت و گاهی یک ساعت یک بار تکرار میشود. در مخزن بالایی باید به اندازهی کافی توپ وجود داشته باشد تا کار تخلیهی کاسه را انجام دهد.

میتوان گفت، این اختراع، خاستگاه اختراعات مدرن روباتیک است.