«صبح من» با زندگی: هر چند که شستشوی فرش در منزل کمی زمان بر است، اما بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که به جای سپردن فرش‌های منزل به قالیشویی، خودشان آستین‌ها را بالا زده و در منزل این کار را انجام دهند؛ اما از آنجا که هر کاری اصولی دارد، شستن فرش و موکت در منزل نیز مانند شستن لباسهای پشمی یا شستن لباسهای مشکی، اصول خاص خود را دارد. از این‌رو در این مقاله نکات مهم برای شستشوی فرش و موکت در منزل آورده شده‌است.
روش صحیح شستن فرش و موکت در منزل
۱. فرش
برای داشتن یک شستشوی مناسب باید اصول زیر را در نظر بگیرید.
۱. برای انتقال فرش به محل شستشو، فرش‌های دستی و ماشینی با تراکم بالای ۵۰۰ شانه را نباید تا کنید؛ چرا که جای تای آن به صورت شکستگی روی فرش باقی‌می‌ماند؛ضمن اینکه عمر فرش را هم کاهش می‌دهد. بهترین و آسان‌ترین راه انتقال فرش، لوله کردن آن است. اما تا کردن فرش‌های تراکم پایین چندان مشکل‌زا نیست.
۲. قبل از شستشوی فرش، گرد و غبار آن را با تکاندن فرش یا با جارو کشیدن از بین ببرید، اما مواظب باشید حین این کار تار و پود فرش شما دچار آسیب نشود.
۳. در صورتی که فرش شما رنگ پس می‌دهد، بهتر است کار شستشوی آن را به یک قالیشویی معتبر بسپارید؛ زیرا شستن اینگونه فرش‌ها، دردسر زیادی دارند و احتمال زیادی دارد که رنگ پس داده شده به قسمت‌های روشن فرش هم سرایت کند.
نکته: برای اینکه بدانید فرش شما رنگ می‌دهد یا نه، روی سطح فرش یک پارچه یا دستمال سفید یا حتی یک گوش پاک‌کن مرطوب بکشید. رنگ گرفتن پارچه نشان از رنگ پس دادن فرش است.
۴. برای اینکه آب اضافی فرش به راحتی از آن خارج شود برای شستشوی فرش از سطحی سخت و شیب‌دار استفاده کنید.
۵. به هیچ وجه در شستن فرش‌ها از آب گرم استفاده نکنید؛ زیرا این کار کیفیت فرش‌ها را پائین می‌آورد. به‌خصوص برای فرش‌هایی که دارای چله پشمی یا ابریشمی هستند، آب باید به صورت دوش و ولرم باشد.
۶. پودر دستی محلول در آب، شوینده مناسبی است که می‌توانید از ان استفاده کنید.
۷. در هنگام شستشو از یک پاروی دسته‌دار کمک بگیرید و بخش‌های روشن‌تر فرش را ملاک خود برای تمیزی قرار دهید. بعد از اینکه با پارو چند بار کف را روی قسمت‌های مختلف فرش جابه جا کردید، کف‌ها را به بیرون از فرش هدایت کرده و روی آن آب بگیرید.
۸. پس از اتمام شستن فرش، برای پهن کردن آن عجله نکنید. لازم است ابتدا با یک پارو فرش را آبگیری کرده و سپس با یک دستمال نخی یا حوله، پرز‌های آن را بگیرید و یک ساعت به همان حالت روی زمین بگذارید تا قسمت‌هایی که رنگ پس می‌دهد با قسمت‌های دیگر فرش برخورد پیدا نکند. وقتی فرش یک ساعت روی زمین به صورت پهن شده ماند، رطوبت خود را از دست می‌دهد و آماده پهن کردن می‌شود.
نکته: اگر هنگام پهن کردن فرش دوباره روی آن آب بگیرید، ریشه‌های آن حتما زردرنگ خواهد شد.
۹. در صورتی که می‌خواهید کیفیت فرش شما محفوظ بماند، از پهن کردن یا آویزان کردن آن زیر نور مستقیم خورشید، خودداری کنید. بهتر است آن را از پشت و به دور از نور مستقیم آفتاب پهن کنید.
۱۰. پس از خشک شدن فرش، در جهت خواب فرش چند بار برس بزنید تا تمام طرح‌های فرش سر جای خود قرار بگیرد و فرش شما زیبا، شکیل‌تر و تمیزتر دیده شود.
نکته: استفاده از وسایل حرارتی برای خشک کردن فرش و موکت، می‌تواند به بافت آن‌ها آسیب برساند.
۲. موکت
موکت‌ها اغلب کوچک‌تر و سبک‌تر هستند و شستشوی آن‌ها نسبت به فرش آسان‌تر است. شست‌وشوی موکت نیز همان مراحل شست‌وشوی فرش را دارد، با این تفاوت که هم رو و هم پشت آن باید شسته شود. به علاوه مرحله غبارگیری پیش از شستشو نیز در مورد موکت بسیار مهم است؛ چرا که آن‌ها قابلیت جذب گرد و خاک بیشتری دارند و معمولا جا‌هایی پهن می‌شوند که آلوده‌تر است.
بهترین مواد شوینده برای شستن فرش و موکت در منزل چیست؟
مواد شوینده اسیدی و قلیایی برای شستن فرش و موکت مناسب نیستند؛ زیرا ممکن است به بافت فرش آسیب برسانند. در این حالت بهتر است از شوینده‌های خنثی نظیر پودر دستی محلول در آب، شامپوی فرش، مایع ظرفشویی و یا پودر صابون محلول در آب استفاده کنید. استفاده از شامپو‌های نرم‌کننده لباس هم بافت فرش شما را نرم خواهد کرد.
نکته: پودر‌های دستی آنزیم‌دار یعنی همان‌هایی که دارای دانه‌های رنگی هستند، برای شست‌وشوی فرش بهتر از پودر‌های معمولی عمل می‌کنند. اگر می‌خواهید نتیجه بهتری از کار خود بگیرید، می‌توانید پودر دستی را چند ساعت قبل از شستشوی فرش، داخل یک ظرف بزرگ ریخته و با آب گرم حل کنید تا رنگدانه‌های آنزیم‌دار نقش تأثیرگذارتری داشته باشند.
آیا فرش را با وایتکس بشوییم؟
وایتکس پاک‌کننده‌ای بسیار نفوذپذیر، قوی، دارای خاصیت بالای سفیدکنندگی و بوی شدید و بسیار اسیدی است؛ بنابراین حتی اگر به مقدار بسیار کم و همراه با شوینده‌های دیگر هم مورد استفاده قرار گیرد، باز هم اثرات مخرب خود را بر تار و پود فرش خواهد گذاشت. در چنین حالتی اگر حتی آثاری از سفیدی در ظاهر مشاهده نشود، خواهید دید که فرش در مدتی کوتاه کیفیت خود را از دست داده و به راحتی می‌پوسد و پاره می‌شود؛ بنابراین به هیچ وجه برای شستن فرش از وایتکس استفاده نکنید.
آیا نحوه شستن فرش با رنگ فرش ارتباطی دارد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که صرفا فرش‌های دستباف از حساسیت بالاتری برخوردارند و امکان آسیب دیدن آن‌ها بالاست. اگر اصرار دارید که فرش دستباف خود را خودتان بشوئید، از آب گرم برای این کار استفاده نکنید؛ زیرا علاوه بر اینکه باعث رنگ پس دادن فرش می‌شود، آب گرم مورد استفاده، رنگ پس داده شده را در قسمت‌های با رنگ روشن فرش تثبیت می‌نماید. رنگ‌برداری و ترمیم این اتفاق نیز بسیار سخت و نیز با هزینه کلان همراه است.
همچنین توجه داشته باشید که فرش دستبافت را به هیچ وجه از قبل خیس ننمائید. پس از انجام شستشو، به هیچ وجه آن را لوله نکنید و داخل فرش لوله شده را نیز آب نگیرید.
