دلایل خونریزی بینی و راهکارهای مقابله با آن

«صبح من» با پزشکی: خون دماغ یا خونریزی بینی عبارت‌ است از موقعیتی که خون از قسمت جلویی یا عقبی بینی جریان داشته و به بیرون می‌آید. این واقعه معمولاً در هنگام تمیزکردن بینی رخ می‌دهد و می‌تواند در بچه‌های بین ۲ تا ۱۰ سال و بزرگسالان بین ۵۰ تا ۸۰ سال شایع باشد. خونریزی دماغ در اکثر موارد نشانه‌ای از بیماری جدی نیست، اما همچنان نیازمند مراقبت و درمان است.

به گزارش مجله خبری صبح من، خونریزی بینی یا خون دماغ، یک اتفاق رایج است که اغلب نگران‌کننده نیست. اما گاهی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد. برای تشخیص بهتر و درمان مناسب، شناخت دقیق علائم خونریزی بینی بسیار مهم است.

علائم اصلی خونریزی بینی

خروج خون از یک یا هر دو سوراخ بینی: این واضح‌ترین علامت است. خون ممکن است به شکل قطره قطره، جریان مداوم یا لخته‌های کوچک خارج شود.

لخته شدن خون در پشت حلق: گاهی اوقات خون از پشت بینی به سمت حلق می‌رود و فرد احساس می‌کند که در حال قورت دادن خون است. این می‌تواند باعث سرفه یا احساس طعم فلزی در دهان شود.

گرفتگی بینی: قبل، حین یا بعد از خونریزی، ممکن است احساس گرفتگی در بینی داشته باشید.

علائم همراه که نیاز به توجه دارند

خونریزی شدید و مداوم: اگر خونریزی به مدت طولانی ادامه پیدا کند و با روش‌های معمول قابل کنترل نباشد، باید به پزشک مراجعه کنید.

سرگیجه، ضعف یا بیهوشی: این علائم ممکن است به دلیل از دست دادن خون زیاد رخ دهند و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند.

تنفس مشکل: اگر خون به راه‌های هوایی فوقانی برود، ممکن است تنفس مشکل شود.

تغییر رنگ پوست: پوست ممکن است به دلیل کم خونی ناشی از خونریزی زیاد، رنگ پریده شود.

سردرد شدید: در برخی موارد، خونریزی بینی ممکن است با سردرد شدید همراه باشد.

تب: وجود تب ممکن است نشان‌دهنده عفونت باشد.

دلایل خونریزی بینی

خون دماغ یا خونریزی بینی ممکن است از عوامل مختلفی ناشی شود که عبارت‌اند از:

عوامل محیطی

• اقلیم خشک یا هوای گرم و خشک که درون بینی را خشک می‌کند و باعث آسیب به غشاء مخاطی بینی می‌شود.

• تماس خشن با بینی یا تمیزکردن خشن بینی، که می‌تواند باعث آسیب و خونریزی از غشاء مخاطی بینی شود.

• تخلیه مکرر بینی که باعث ایجاد آسیب درونی بینی می‌شود و موجب خونریزی بینی می‌شود.

بیماری‌ها و عوارض

• آلرژی‌ها و مصرف داروهای ضدحساسیت که ممکن است بینی را خشک کنند و باعث خونریزی شوند.

• عفونت‌های سینوس‌ها و سینوزیت که باعث خشکی و التهاب بینی می‌شوند و موجب خونریزی می‌شوند.

• اختلالات خونریزی مانند بیماری هموفیلی یا لوسمی که باعث خونریزی غیرطبیعی می‌شوند.

• فشارخون بالا و آترواسکلروز که ممکن است باعث آسیب به عروق بینی و خونریزی شوند.

• تومور بینی، پولیپ بینی یا سرطان خون که از جمله علل جدی خونریزی بینی هستند و نیاز به بررسی و درمان دارند.

• بارداری که در برخی از موارد باعث تغییرات هورمونی و خونریزی دماغ می‌شود.

سایر عوامل

• استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون یا الکل که باعث افزایش خونریزی می‌شوند.

• استفاده از مواد مخدر مانند کوکائین که می‌تواند باعث افزایش فشار خون و خونریزی بینی شود.

• تماس با محرک‌های شیمیایی یا بوی قوی که ممکن است غشاء مخاطی بینی را تحریک کنند و خونریزی دماغ ایجاد شود.

• انحراف بینی یا جراحی صورت و بینی که ممکن است باعث آسیب دیدگی بینی شوند و خونریزی بینی را افزایش دهند.

• تب کریمه کنگو که یک بیماری خونی است و می‌تواند باعث خونریزی دماغ شود.

تلانژکتازی هموراژیک ارثی (HHT)

افراد مبتلا به این بیماری ممکن است به دلیل اختلالات در عروق خونی دچار خونریزی بینی مکرر شوند. این بیماری معمولاً به صورت وراثتی انتقال پیدا می‌کند و نیاز به مراقبت و درمان دارد.

بنابراین، درصورتی‌که خونریزی دماغ به‎طور مداوم ادامه داشته و با علائمی همچون خونریزی از لثه‌ها یا خونریزی زیادی از زخم‌های کوچک همراه باشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا علت این خونریزی را بررسی و درمان کنید.

انواع خونریزی بینی

خونریزی بینی به دو دسته تقسیم می‌شود که هر کدام دارای ویژگی‌ها و مکان‌های مختلفی هستند.

خون دماغ قدامی

• این نوع خونریزی از قسمت پایین بینی به‌ویژه در سپتوم (تیغه‌ای که دو طرف بینی را از هم جدا می‌کند) شروع می‌شود.
• مویرگ‌ها و رگ‌های این ناحیه شکننده هستند و به‌راحتی خونریزی می‌کنند.
• شایع‌ترین نوع خونریزی است که معمولاً در کودکان دیده می‌شود و معمولاً جدی نیست. بیشتر موارد آن می‌تواند در خانه درمان شود.

خون دماغ خلفی

• در این نوع، خونریزی از قسمت عمیق و داخلی بینی شروع می‌شود.
• رگ‌های بزرگ در پشت بینی نزدیکی به گلو درگیر می‌شوند و خونریزی شدیدی را ایجاد می‌کنند.
• این نوع خونریزی جدی‌تر است و ممکن است به مراقبت‌های پزشکی نیاز باشد. این نوع خونریزی بیشتر در بزرگسالان دیده می‌شود.

عوامل خونریزی مکرر بینی

بعضی عواملی که می‌توانند موجب خونریزی مکرر بینی شوند عبارت‌اند از:

گرفتن بینی: اگر آلرژی دارید و خارش بینی شما را تحریک می‌کند، گرفتن بینی ممکن است خونریزی را ایجاد کند، سطح این خوارش نیز ممکن است باعث گرفتن بینی باشد.

فین کردن: استفاده مکرر از نسیم کردن بینی می‌تواند باعث فشار زیاد بر رگ‌های خونی داخلی بینی شده و در نتیجه خونریزی مکرر شود.

بیماری‌های مرتبط با لخته‌شدن: برخی افراد ممکن است به صورت وراثتی دچار بیماری‌هایی مانند هموفیلیا و تلانژکتازی باشند که مشکلاتی در لخته‌شدن خون دارند و در نتیجه دچار خونریزی دماغ مکرر می‌شوند.

مصرف مکمل‌های غذایی: برخی مکمل‌های غذایی مانند زنجبیل، گل مینا، سیر، جینسینگ و ویتامین E می‌توانند خون را رقیق کنند و متوقف کردن خونریزی دماغ را دشوار کنند.

عوامل دیگر: عوامل دیگری مانند گیر کردن جسم خارجی در بینی، محرک‌های شیمیایی، واکنش‌های آلرژیک، آسیب به بینی، عطسه‌های مکرر، عفونت‌های تنفسی، جراحی‌های زیبایی، تومورها، استفاده از مواد مخدر و برخی داروها نیز می‌توانند به خونریزی بینی مکرر منجر شوند.

اگر با خونریزی مکرر بینی مواجه هستید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا علت دقیق آن را تشخیص داده و درمان مناسبی را شروع کنید.

خونریزی ناگهانی از بینی چه علت‌هایی دارد؟

خونریزی ناگهانی از بینی یا همان خون دماغ، یک مشکل رایج است که اغلب نگران‌کننده نیست. اما گاهی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد. یکی از دلایل شایع خون دماغ، شرایط محیطی و به خصوص کیفیت هواست.

چرا هوا می‌تواند باعث خونریزی بینی شود؟

بینی ما دارای رگ‌های خونی بسیار ظریفی است که به راحتی می‌توانند آسیب ببینند. عوامل مختلفی در هوای اطراف ما می‌توانند این رگ‌ها را تحریک کرده و باعث خونریزی شوند.

خشکی هوا: هوای خشک باعث می‌شود که مخاط بینی خشک شده و ترک بخورد. این ترک‌ها می‌توانند باعث پارگی رگ‌های خونی کوچک و در نتیجه خونریزی شوند.

تغییرات ناگهانی دما: تغییر ناگهانی از هوای گرم به سرد یا برعکس می‌تواند رگ‌های خونی بینی را منقبض و منبسط کند و باعث پارگی آن‌ها شود.

آلودگی هوا: ذرات آلاینده موجود در هوا می‌توانند باعث تحریک و التهاب مخاط بینی شده و در نتیجه خونریزی ایجاد کنند.

فشار هوا: تغییرات ناگهانی فشار هوا، مانند هنگام پرواز یا غواصی، می‌تواند باعث خونریزی بینی شود.

عوامل تشدید کننده مرتبط با هوا

استفاده از دستگاه‌های گرمایشی: این دستگاه‌ها هوای محیط را خشک می‌کنند که می‌تواند باعث تشدید خونریزی بینی شود.

زندگی در مناطق خشک: افرادی که در مناطق خشک زندگی می‌کنند بیشتر در معرض خطر خونریزی بینی هستند.

آلرژی و سینوزیت: این بیماری‌ها باعث التهاب و تورم در بینی شده و رگ‌های خونی را حساس‌تر می‌کنند.

مصرف برخی داروها: برخی داروها مانند آسپرین و وارفارین می‌توانند رقیق شدن خون را افزایش داده و خطر خونریزی را بالا ببرند.

خونریزی بینی در کودکان

بیشترین دلیلی که در کودکان سبب خونریزی دماغ می‌شود، به خشکی بینی و حساسیت مرتبط است. معمولاً خونریزی در کودکان به علت بیماری کمتر دیده می‌شود. همچنین، کودکان بیشتر از دیگران با بینی خود بازی می‌کنند، که این اتفاق می‌تواند باعث خارش بینی و در نتیجه، خونریزی دماغ شود. علاوه بر این، زمین خوردن و برخورد صورت با اجسام سخت نیز از عواملی است که می‌تواند باعث خونریزی بینی در کودکان شود.

خونریزی بینی در بزرگسالان

خونریزی بینی در بزرگسالان اغلب در مواقعی اتفاق می‌افتد که بینی آن‌ها خشک است و به سادگی و با عطسه و حتی سرفه، به خونریزی می‌افتد. همچنین حساسیت و تحریک بینی نیز می‌تواند باعث خونریزی شود. از دیگر مواردی که ممکن است باعث خونریزی دماغ در بزرگسالان شود، بیماری‌هایی مانند سرطان، فشار خون بالا، سردرد و سایر مشکلات بهداشتی است.

خونریزی بینی بعد از عمل

اشخاصی که عمل جراحی بینی دارند، ممکن است تا یک هفته پس از عمل با خونریزی و لکه‌های خونی از بینی روبرو شوند. همچنین، احتمال وجود کبودی و درد در ناحیه بینی نیز وجود دارد. این موارد برای بسیاری از افراد طبیعی است، به خصوص اگر پس از بیرون آوردن تامپون از بینی مشاهده شود.

اما درصورتی‎که خونریزی بعد از عمل بینی طولانی مدت و شدت بیشتری پیدا کند، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. این ممکن است نشانه مشکلات جدی‌تر باشد که نیاز به بررسی و درمان دارند.

بیماری‌ها و عواملی که احتمال خونریزی بینی را افزایش می‌دهند

بیماری‌ها و عواملی که احتمال خونریزی بینی را افزایش می‌دهند شامل موارد زیر است:

بیماری‌های کلیوی یا کبدی: در افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی یا کبدی، توان خون برای لخته شدن ممکن است پایین‌تر از سایر افراد باشد که باعث می‌شود توقف خونریزی از بینی دشوارتر باشد.

فشارخون بالا: فشار خون بالا و نارسایی مزمن قلبی می‌تواند احتمال خون دماغ شدن را افزایش دهد.

ناهنجاری‌ها: بیماری‌های مادرزادی یا اختلالات عملکردی بینی که به دلیل جراحی زیبایی و یا جراحت دیگر ایجاد شده باشند، احتمال خونریزی مکرر از بینی را افزایش می‌دهند.

تومورها: تومورهای خوش‌خیم و بدخیم بینی و سینوس‌ها می‌توانند منجر به خون دماغ شدن به ویژه در افراد مسن‌تر و سیگاری‌ها شوند.

مواد مخدر: مصرف موادی مانند کوکائین که به صورت استنشاقی مصرف می‌شود، باعث پارگی رگ‌های خونی درون راه‌های هوایی بینی و در نهایت خون دماغ شدن می‌شود.

تحریک‌کننده‌های شیمیایی: تماس با تحریک‌کننده‌های شیمیایی مانند دود سیگار، سولفوریک اسید، آمونیاک و گازوییل نیز می‌تواند باعث خونریزی دماغ شود.

درمان خونریزی بینی

درمان‌های پزشکی خونریزی بینی شامل موارد زیر می‌شود:

پانسمان بینی: پزشک ممکن است یک گاز، اسفنج مخصوص بینی یا لاتکس بادی را وارد بینی کند تا به محل خونریزی فشار وارد شود. این گاز یا اسفنج معمولا باید ۲۴ تا ۴۸ ساعت در بینی بماند و سپس توسط پزشک خارج می‌شود.

سوزاندن: در ابتدا، مواد بی‌حس‌کننده به سوراخ بینی اسپری می‌شود. سپس، با استفاده از موادی مانند نیترات نقره یا انرژی گرمایی همچون کوتر الکتریکی، رگ‌های خونی درحال خونریزی مهار می‌شوند.

درمان دارویی: در صورت استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون، پزشک ممکن است مصرف آن‌ها را کاهش دهد یا متوقف کند. برای کنترل فشارخون داروهای مناسبی تجویز می‌شود. برخی داروها به لخته‌شدن خون کمک می‌کنند.

برداشتن جسم خارجی: در صورتی که یک جسم خارجی دلیل خونریزی باشد، از بینی باید برداشته شود.

ترمیم شکستگی بینی یا اصلاح انحراف تیغه بینی: در صورت وجود شکستگی بینی یا انحراف تیغه بینی، اقدامات جراحی برای ترمیم و اصلاح آن انجام می‌شود.

این درمان‌ها بسته به شدت و علت خونریزی بینی، توسط پزشک تعیین و اجرا می‌شود. در صورت ادامه یا شدت خونریزی، حتما به پزشک مراجعه کنید.

درمان خانگی خونریزی بینی

به منظور درمان خونریزی بینی در منزل تهران، مراحل زیر را دنبال کنید:

آرام باشید: در هنگام خونریزی بینی آرام باشید و تلاش کنید زودتر عصبی نشوید، زیرا استرس می‌تواند خونریزی را افزایش دهد.

نگهداشتن سر بالاتر از قلب: سر خود را به طوری نگه دارید که بالاتر از سطح قلب باشد. این کار باعث می‌شود خون به سرعت به بینی برود و خونریزی کاهش یابد.

فشار دادن به حفرات بینی: از انگشتان شست و اشاره استفاده کرده و حفرات بینی را به طور ملایم فشار دهید. برای ۵ تا ۱۰ دقیقه نگه دارید و در این حالت با دهان تنفس کنید تا از جاری شدن خون جلوگیری شود.

استفاده از داروها: می‌توانید از داروهای ضداحتقانی مانند اکسی‌متازولین استفاده کنید. قبل از استفاده از هر دارویی، حتماً دستورالعمل‌ها و موارد مصرف آن را مطالعه کنید.

مراقبت‌های تکمیلی: اگر خونریزی بینی به‌طور مکرر و شدید اتفاق می‌افتد یا بیش از ۲۰ دقیقه ادامه دارد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. در برخی موارد، نیاز به مراجعه به پزشک برای انجام بررسی‌های دقیق‌تر و دریافت درمان حرفه‌ای ممکن است وجود داشته باشد.

با انجام این مراحل، می‌توانید خونریزی بینی خود را کنترل کرده و درمان مناسبی را در منزل انجام دهید. اما در صورت لزوم، همواره بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

درمان سریع خونریزی بینی

خونریزی بینی، به ویژه در کودکان و افرادی با خشکی هوا، می‌تواند نگران‌کننده باشد. اما با دانستن روش‌های درست، می‌توانید به سرعت و به طور موثر این مشکل را برطرف کنید.

اقدامات اولیه در هنگام خونریزی بینی

آرام بمانید: هیجان و استرس می‌تواند باعث تشدید خونریزی شود.

بنشینید و به جلو خم شوید: این کار به جلوگیری از ورود خون به گلو کمک می‌کند.

بینی خود را ببندید: با انگشت شست و اشاره، دو طرف بینی خود را به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه فشار دهید.

از دمیدن بینی خودداری کنید: این کار می‌تواند لخته خون را از بین ببرد و خونریزی را تشدید کند.

یخ روی بینی قرار دهید: یک پارچه تمیز را در آب سرد خیس کرده و روی بینی خود قرار دهید. سرما باعث انقباض رگ‌های خونی و کاهش خونریزی می‌شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

تکرار مکرر خونریزی: اگر خونریزی بینی به طور مکرر اتفاق می‌افتد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

خونریزی شدید و طولانی مدت: اگر خونریزی با روش‌های خانگی متوقف نشد یا همراه با علائم دیگری مانند سرگیجه، تنگی نفس یا درد شدید بود، به پزشک مراجعه کنید.

خونریزی پس از ضربه شدید: اگر خونریزی بینی پس از ضربه شدید به سر یا صورت رخ داده است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

خونریزی همراه با تب و عفونت: اگر خونریزی بینی همراه با تب، ترشحات چرکی از بینی یا تورم صورت باشد، ممکن است نشانه عفونت باشد و نیاز به درمان پزشکی دارد.

زمان مناسب برای مراجعه به پزشک در صورت خونریزی بینی

بیش‌تر وقت‌ها خونریزی از بینی نگران‌کننده نیست؛ اما برخی از انواع خون دماغ شدن نیاز به مراقبت‌های پزشکی خواهند داشت. به پزشک مراجعه کنید اگر:

• خونریزی بینی شما بعد از ۲۰ دقیقه همچنان ادامه دارد.
• این خونریزی ناشی از ضربه‌خوردن به سر شما باشد.
• بعد از ضربه و جراحت، شکل بینی شما تغییر کرده و یا احساس شکستگی دارید.

روش‌های پیشگیری از خونریزی بینی مکرر

اگر به طور مکرر دچار خونریزی بینی می‌شوید، می‌توانید با انجام اقدامات پیشگیری خونریزی بینی احتمال خونریزی را کاهش دهید:

استفاده از اسپری بینی نمکی: دو تا سه بار در روز از اسپری بینی نمکی استفاده کنید تا مجرای بینی مرطوب شود. می‌توانید این اسپری را از داروخانه خریداری کنید یا خودتان در خانه تهیه کنید. برای تهیه آن، یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیتر آب حل کرده و سپس آب را به مدت ۲۰ دقیقه جوش بدهید.

استفاده از دستگاه مرطوب‌کننده هوا: شب‌ها از دستگاه مرطوب‌کننده هوا استفاده کنید تا هوای اتاق مرطوب شود و احتمال خشکی بینی کاهش یابد.

استفاده از ژل یا پمادهای مخصوص بینی: این گونه محصولات را با استفاده از گوش‌پاک‌کن در بینی پخش کنید تا از خشک شدن بینی جلوگیری کنید.

اجتناب از فین‌کردن شدید: هنگام تمیزکردن بینی، از فین‌کردن شدید خودداری کنید تا احتمال آسیب به رگ‌های خونی داخلی بینی کاهش یابد.

عطسه کردن با دهان باز: هنگام عطسه کردن، سعی کنید از دهان باز عطسه کنید و آن را مهار نکنید تا فشار بر رگ‌های خونی بینی کمتر شود.

اجتناب از وارد کردن انگشت در بینی: انگشت خود را داخل بینی نکنید تا از آسیب به رگ‌های خونی بینی جلوگیری کنید.

مشاوره با پزشک در مورد داروهای رقیق‌کننده خون: با پزشک خود در مورد کاهش مصرف داروهایی مانند آسپرین و ایبوپروفن صحبت کنید تا احتمال خونریزی دماغ کاهش یابد.

ترک سیگار: اگر سیگار می‌کشید، ترک آن را در نظر بگیرید زیرا سیگار باعث خشک کردن بینی و تحریک آن می‌شود.

با انجام این اقدامات، احتمال خونریزی بینی را می‌توانید کاهش دهید و از خون دماغ شدن در آینده جلوگیری کنید.

سخن پایانی

اگر خونریزی بینی دارید و با روش‌های خانگی نمی‌توانید آن را متوقف کنید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر خونریزی دماغ شما مکرر است، بهتر است به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید، زیرا ممکن است علت آن بیماری زمینه‌ای باشد.

💠 کانال «صبح من» در بله  💠 کانال «صبح من» در ایتا  💠 کانال «صبح من» در واتساپ