میوه عناب (به انگلیسی Jujube ) که به عنوان خرمای چینی یا خرمای قرمز نیز شناخته میشود، یک میوه بومی در مناطق شمالی آسیا است اما در سالهای اخیر در سر تا سر جهان از محبوبیت خاصی برخوردار شده است. جالب است بدانید که در کنار طعم مطبوع و رنگ جذاب قرمز، خواص عناب نیز یکی از دلایل محبوبیت بالای آن به حساب میآید.
به گزارش صبح من، در این مطلب میوه عناب را زیر ذرهبین خواهیم برد و به همه نکات پیرامون آن اشاره خواهیم کرد. بنابراین، اگر میخواهید بدانید که ارزش غذایی عناب چیست و این میوه چگونه بر روی سلامت شما تاثیر میگذارد در ادامه با ما همراه باشید.
درخت عناب
تاریخچه درخت عناب به کشور چین برگشته و به عنوان یک درخت بومی چینی شناخته میشود. درخت عناب با اندازهای متوسط میتواند تا ۱۲ متر رشد کرده و برگهایی صاف و سبز، و پوست قهوهای روشن را شامل میشود. این درخت مخصوص آب و هوای گرم و مرطوب بوده و میوههای آن در ابتدا به رنگ سبز و پس از رسیدن به قهوهای تیره یا قرمز در خواهند آمد.
عناب میوهای شیرین مزه بوده که در اویل بهار برداشت میشود. این میوه به دلیل شباهت زیاد به خرما در برخی کشورها به عنوان خرما چینی، خرما کرهای، خرمای قرمز یا خرمای هندی شناخته میشود.
تاثیر عناب روی سلامتی
عناب خواص زیادی برای سلامتی دارد و در بسیاری از کشورها گزینهای پر کاربرد در طب سنتی است. این میوه از جمله میوههای کم کالری بوده که درصدی بالا از فیبر، ویتامینها، و مواد معدنی را شامل میشود. ارزش غذایی هر ۱۰۰ گرم از نوع نرسیده عناب به شرح زیر است:
کالری: 79
پروتئین: 1 گرم
چربی: 0 گرم
فیبر: 10 گرم
کربوهیدرات: 20 گرم
ویتامین ث: 77 درصد از ارزش روزانه (DV)
پتاسیم: 5 درصد میزان ارزش روزانه
خواص عناب برای فشار خون و کم خونی
به دلیل خواص عناب برای فشار خون این میوه یکی از انتخابهای رایج برای کنترل فشار خون بالا در طب سنتی به حساب میآید. خرما چینی سرشار از مواد معدنی مثل پتاسیم، فسفر، منگنز، آهن و روی است. به لطف چنین مینرالهایی، جریان خون در بدن بهبود یافته و همچنین به دلیل افزایش هموگلوبین خون ناشی از آهن موجود در عناب، خطر ابتلا به کم خونی نیز کاهش پیدا میکند. بنابراین، علاوه بر مزه شیرین و دلچسب، خواص عناب برای فشار خون و کم خونی میتواند دلیل دیگری برای گنجاندن این میوه در رژیم غذایی شما باشد.
خواص عناب برای کبد
بنا به گزارش سال ۲۰۰۹ مجله سلامت هلندی Ethnopharmacology که به بررسی تاثیر مواد طبیعی بر روی سلامت میپردازد، عناب به سبب سرشار بودن از آنتی اکسیدانها میتواند باعث پیشگیری از آسیب دیدن کبد شود. رادیکالهای آزاد موادی هستند که از طریق مواد سمی، سیگار کشیدن و همچنین قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس، آلایندههای هوا و مواد شیمیایی صنعتی در بدن به وجود آمده و یکی از تاثیرات آنها بر روی بدن آسیب دیدن کبد است. آنتی اکسیدانها به نحوی نقطه مقابل رادیکالهای آزاد به حساب آمده و میتوانند اثرات منفی آنها را خنثی کنند. از این رو، میتوان به خواص عناب برای کبد به عنوان منبعی مناسب از آنتی اکسیدانها پی برد.
بهبود سیستم ایمنی و مقابله با سرطان
برخی مطالعات حاکی از این هستند که خواص آنتی اکسیدانی عناب میتواند باعث تقویت سیستم ایمنی و قدرت بخشیدن به بدن برای مقابله با سلولهای مضر مثل سلولهای سرطانی شود.
خواص عناب برای دیابت
خواص عناب برای دیابت و تاثیر آن در پیشگیری از سکته یکی دیگر از دلایل مصرف و محبوبیت این میوه به شمار میرود. همانطور که عنوان شد، خرمای چینی سرشار از ویتامین C است. این ویتامین در بدن به عنوان آنتی اکسیدان عمل کرده و میتواند از سکته ناشی از دیابت جلوگیری نماید.
براساس برخی مطالعات محدود نیز، کمک به خوب شدن زودتر زخم یکی دیگر از مهمترین خواص عناب برای دیابت است. زخمها در بیماران دیابتی خیلی دیرتر از افراد معمولی بهبود پیدا میکنند؛ پماد یا دیگر اشکال دارویی مالیدنی عناب با بهبود زودتر زخمها در افراد دیابتی مرتبط شناخته شده اند.
بهبود خواب و عملکرد مغز
بهبود خواب یکی از کاربردهای متداول عناب در طب سنتی است. مطالعات جدید نیز این مسئله را به برخی آنتی اکسیدانهای خاص در این میوه ربط میدهند.
علاوه بر این، مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی حاکی است آن هستند که مصرف عناب ممکن است که حافظه را بهبود بخشیده و از سلولهای مغز در مقابل ترکیبات نابود کننده عصبی جلوگیری نماید.
خواص عناب برای یبوست
عناب یک میوه سرشار از فیبر است و همانطور که احتمالا میدانید فیبر بهترین سلاح برای مبارزه با یبوست به شمار میرود؛ همین مسئله، خواص عناب برای یبوست و کارکرد درست رودهها را تایید خواهد کرد. علاوه بر این، به دلیل خواص آنتی اکسیدانی، عناب ماده غذایی مناسب برای بهبود سایر عملکردهای سیستم گوارش نیز به حساب میآید.
دیگر خواص عناب
پودر میوه عناب برای آرامش اعصاب و اضطراب به کار برده می شود. میوه عناب خون را تصفیه وسموم را از سیستم بدن دفع می کند.عناب پوست را روشن میکند ، مانع مشکلات قلبی می شود و احساس آرامش می دهد.
جوشانده برگ عناب اغلب برای تسکین وعصاره آن برای درمان گلودرد به کار می رود.
استفاده از مغز میوه در بریدگی ها و زخمها موجب تسریع در بهبودی آنها می شود .
مخلوط عناب با فلفل و نمک در بیماران مبتلا به سوءهاضمه و حتی بیماری های صفراوی سودمند است . عناب خشک رسیده به عنوان ملین عمل می کند.دانه عناب خاصیت داروی مسکن را دارد.
اگر با کره خورده شود از حالت تهوع و استفراغ جلوگیری می کند. مصرف آن در دوران بارداری به کاهش دردهای شکمی معروف است. ضمن اینکه در کاهش دردهای روماتیسمی نیز مفید است.
عناب به شکل گلچین شده، خشک شده و آب نباتهایی با اسانس عناب و به عنوان خوراکی یا همراه با چای عصرانه در بریتانیا صرف می شود. در رنگهای سیاه و قرمز موجود است .شکل دود داده عناب طعم آن را افزایش می دهد.
شربت شیرین میوه عناب درکشورهای کره ، تایوان و چین به طور عموم در دسترس مردم است.عناب کنسرو شده و همچنین چای با طعم عناب به طرز گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد.
در برخی مناطق نیز میوه عناب برای تهیه سرکه نیز کاربرد دارد. دربرخی قسمتهای جهان مردم شربت عناب را نیز می نوشند. ضمن اینکه در آفریقا از این میوه در تهیه کیک استفاده می شود. اما کاربرد عناب در ایران ، هندوستان و پاکستان بیشتر به صورت میوه خشک شده است.
مضرات عناب
عوارض عناب در افراد عادی تقریبا صفر است و معمولا برای بیشتر افراد بی ضرر خواهد بود. با این حال، اگر دارو ضد افسردگی ونلافاکسین یا سایر مهار کنندههای انتخابی بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SSNRIS) را مصرف کنید، باید از عناب خوردن اجتناب کنید، زیرا ممکن است این میوه در عملکرد این داروها اختلال ایجاد نماید.
علاوه براین، شیره عناب ممکن است عملکرد برخی داروهای ضد تشنج مثل فنیتوین، فنوباربیتون و کاربامازپین را تشدید نماید.
این میوه علاوه بر اینکه خون را تصفیه میکند موجب ازدیاد ویتامین k میشود یعنی خون را سفت میکند و مصرف زیاد آن برای افرادی که دچاز غلظت خون هستند توصیه نمیشود.
با اینکه نمیتوان از این موارد به عنوان مضرات عناب یاد کرد اما توصیه میشود که اگر حتی یکی از داروهایی که به آنها اشاره کردیم را مصرف میکند حتما پیش از مصرف عناب با پزشک خود مشورت نمایید.
کلام آخر
عناب یک میوه شیرین مزه، کم کالری و سرشار از فیبر است که به سبب شباهت ظاهری به خرما، از آن به عنوان خرمای چینی، خرمای کرهای یا خرمای هندی یاد میشود. این میوه منبع خوبی از آنتی اکسیدانها بوده و خواص زیادی برای سلامتی دارد. مصرف میوه عناب در بیشتر افراد بی ضرر بوده و هیچ عوارضی را به همراه نخواهد داشت اما ممکن است برخی داروهای افسردگی یا تشنج تداخل داشته باشد.