«صبح من» با نجوم: آسمان شب، گویی کتابی است که با نور ستارگان نوشته شده و در میان فصل‌های درخشان آن، دب اصغر همچون نگهبانی خاموش، رازهای کهن قطب شمال سماوی را در خود محفوظ داشته است. این صورت فلکی کوچک اما پراهمیت، نه‌تنها راهنمای دیرینه‌ی جهت‌یابان بوده، بلکه در دل خود افسانه‌هایی از تمدن‌های باستانی را جای داده است.
بیشتر بخوانید:
- (تصاویر) کشف صورهای فلکی شگفت‌انگیز در یک معبد مصری
- دانستنی‌های جالب درباره ستاره قطبی: راهنمای آسمان شب
- «دب اکبر» و «دب اصغر» در واقع چه شکلی هستند؟ خرس، ارابه یا ملاقه؟
- دب اکبر؛ افسانه‌ای در دل ستارگان!
به گزارش مجله‌ی خبری «صبح من»، اگرچه دب اصغر از همتای بزرگتر خود کم‌نورتر است، اما به‌لطف ستاره‌ی جادویی‌اش ـ ستاره قطبی (Polaris) ـ برای هزاران سال نقش قطب‌نمای کیهانی بشر را ایفا کرده است. این صورت فلکی، همچون ملاقه‌ای کوچک از نور، در همسایگی اژدهای اساطیری و قیفاووس افسانه‌ای جای گرفته و هر شب داستان‌های خود را برای زمینیان روایت می‌کند.
افسانه‌های دب اصغر: از اساطیر یونان تا قصه‌های ایرانی
در اساطیر یونانی، دب اصغر را «آرکاس»، پسر کالیستو (دب اکبر) می‌دانند که توسط زئوس به آسمان فرستاده شد تا همیشه در کنار مادرش بماند. اما در فرهنگ ایرانی، این صورت فلکی به «فرّه کیانی» تشبیه شده که نماد راهنمایی و حفاظت است. جالب است بدانید در متون کهن فارسی، ستاره‌ی قطبی را «مِهین ستاره» می‌نامیدند و آن را نگهبان آسمان می‌پنداشتند.
در افسانه‌های مغولی، دب اصغر، «هفت پیر خردمند» نام دارد که به دور ستاره‌ی قطبی ـ نماد حکمت ابدی ـ در گردشند.
راهنمای رصد: چگونه دب اصغر را پیدا کنیم؟
ابزار: چشم غیرمسلح (در آسمان تاریک) یا دوربین دوچشمی
- ابتدا دب اکبر را بیابید.
- دو ستاره‌ی «مراق» و «دبه» (انتهای ملاقه) را ۵ برابر امتداد دهید.
- به ستاره‌ی درخشان قطبی می‌رسید که نوک دم دب اصغر است.
بهترین زمان: شب‌های بهار و تابستان (در ایران حدود ساعت ۲۲ قابل مشاهده است).
دب اصغر، این صورت فلکی کوچک اما پرنفوذ، پیوندی ناگسستنی بین علم، تاریخ و اسطوره ایجاد کرده است. از دریانوردان فینیقی تا فضانوردان مدرن، همه‌وهمه مدیون این الگوی ستاره‌ای هستند. پس در شبی صاف، سر به آسمان بلند کنید و به دنبال ملاقه‌ی کوچک آسمان بگردید ـ همان‌که شاعران ایرانی آن را «جام جمشید» می‌نامیدند و ستاره‌شناسان امروز آن را کلید گیتی‌شناسی می‌دانند.
💠 کانال «صبح من» در بله 💠 کانال «صبح من» در ایتا 💠 کانال «صبح من» در واتساپ
