صبح من با سلامت: چهار میلیارد نفر در سراسر جهان به ویروس تبخال آلوده هستند و در این میان ممکن است هرکدام از ما برای یکبار هم که شده آن را تجربه کرده باشیم و در دوره درگیری با این زخم قطعا به دنبال راهی برای خلاصی و درمان آن بوده‌ایم. همانطور که می‌دانید تبخال ها، خصوصا تبخال لب ظاهری بسیار ناخوشایند و دردناک دارد؛ اما در کنار همه اینها، خوب است بدانید تبخال‌ها معمولاً بی‌ضرر هستند و به‌خودی‌خود طی چند هفته برطرف می‌شوند.
علت تبخال لب چیست و چگونه به وجود می‌آید؟
به گزارش مجله خبری صبح من، تبخال لب، در واقع نوعی ضایعه عفونی است که بر اثر فعالیت ویروس HSV در بدن ایجاد می‌شود؛ این بیماری ویروسی انواع مختلفی دارد و می‌تواند در مناطق متفاوتی پدیدار شود. پاتوژنها (عوامل بیماری زا)، که بیشتر به نوع ۱ (HSV1) و نوع ۲ (HSV2) تقسیم می‌شوند، اغلب باعث ایجاد تبخال در دستگاه تناسلی و لب هستند.
نوع ۱ عمدتاً باعث ایجاد تبخال در ناحیه لب می‌شود و نوع ۲ دستگاه تناسلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ویروس‌ها همچنین امکان دارد در حین انجام عمل جنسی از ناحیه تناسلی نیز به لب منتقل شوند.
تبخال می‌تواند ابتدا به صورت احساس سوزن سوزن شدن، خارش یا سوزش در ناحیه لب شما شروع شود. سپس به یک لکه قرمز کوچک و ملتهب تبدیل شده و یک برآمدگی تاول مانند تشکیل می‌دهد. این تاول در مرحله بعد احتمال دارد بترکد و مایع شفافی از آن خارج شود. بعد از این مرحله، پوسته‌های سختی بر روی آن تشکیل می‌شوند که حالتی مانند زخم روی لب شما ایجاد می‌کند. هنگامی که پوسته‌های زخم خشک شدند و ریختند، تقریباً به بهبودی کامل آن رسیده‌اید. هنگامی‌که به‌طور کامل بهبود یافتید، منطقه آسیب‌دیده به حالت عادی باز خواهد گشت.
نکته مهم در مورد بروز تبخال در افراد مختلف این است که برخی از افراد مکرراً تبخال می‌گیرند، و برخی دیگر هیچ‌گاه علامتی از خود نشان نمی‌دهند.
علائم تبخال لب
این مشکل ویروسی با علائم اولیه و ثانویه روی پوست ظاهر می‌شود.
علائم اولیه آن عبارتند از:
- تاول‌های حاوی مایع شفاف یا زرد رنگ که بیشتر دردناک است.
- قرمزی و تورم در ناحیه مورد نظر
- درد، گزگز، سوزش یا خارش
علائم ثانویه نیز به این شکل نمایان می‌شوند: ویروس‌های تبخال در سلول‌های پوست تکثیر می‌شوند و بدین ترتیب آنها را از بین می‌برند. این اتفاق باعث آسیب جدی و گسترده بافت و تبدیل آن به زخم و تاول‌های کوچک می‌شود که می‌توانند به سرعت در تماس با هم باز شوند و گسترش یابند. مایع تاول حاوی مقدار زیادی از ویروس‌های تبخال است و بنابراین بسیار عفونی است.
اگر تاول‌ها بعد از گذشت یک یا دو روز به خودی خود باز شوند، زخمهای کوچک‌تری ایجاد ایجاد می‌شود که پس از گذشت چند روز مجدداً بسته و پوسته مانند می‌شوند. پس از این مرحله، تاول‌ها به صورت زخم درمی‌آیند. با گذشت ۴ تا ۶ روز، زخم‌ها، رو به بهبودی می‌روند و روی آنها مجددا پوست جدید تشکیل می شود.
تمامی افرادی که به تبخال لب دچار می‌شوند، علایم مشترکی را از خود نشان نمی‌دهند. تعداد زخم‌ها، میزان شدت آنها، میزان مسری بودن و مدت زمانی که روی بدن باقی می‌مانند، همگی این موارد به قدرت دستگاه ایمنی افراد بستگی دارد.
در صورتی که با تبخال روی لب کاری نداشته باشید، علایم ظاهری‌اش بعد از ۱۰ تا ۱۴ روز بهبود پیدا می‌کند؛ اما در این مدت سبب قرمزی پوست، درد، سوزش و البته خجالت‌زدگی فرد برای حضور در اجتماع می‌شود. به‌همین دلیل بسیاری از افراد به دنبال پیدا کردن روش‌هایی طبیعی برای درمان این مشکل هستند.
راه‌های انتقال تبخال لب
استفاده از ظرف و وسایل مشترک با فرد بیمار
ویروس تبخال ممکن است بصورت غیر مستقیم نیز از طریق اشیاء آلوده منتقل شوند. عینک، تلفن همراه، دستمال، حوله، کارد و چنگال نیز می‌توانند علت تبخال لب باشند. انتقال یابد. دقت داشته باشید که این ویروس می‌تواند تا دو روز خارج از بدن موجود زنده، به حیات خود ادامه دهد.
تماس فیزیکی و پوستی
ویروس‌ها همچنین می‌توانند مانند قطراتی ریز در مسافت‌های کوتاه از طریق هوا، هنگام عطسه یا صحبت کردن منتقل شوند. انتقال ویروس تبخال به ویژه در کودکان بسیار شایع است زیرا غالباً با دست هایشان دهان خود را لمس کرده و تماس فیزیکی نزدیکی با یکدیگر دارند. بنابراین ویروس به سرعت از دست یک کودک به دهان کودک دیگر منتقل می شود. مراقب حضور بچه ها در فضاهایی مانند مهدهای کودک و مدرسه باشید.
بوسیدن
انتقال تبخال لب معمولاً از طریق عفونت اسمیر، یعنی با انتقال مستقیم ویروس‌ها از یک شخص به فرد دیگر انجام می‌شود. در تبخال ناشی از سرماخوردگی، ویروس به طور مستقیم در ناحیه آلوده قرار دارد و در بزاق نیز پخش می‌شود. بنابراین بزاق آلوده منبع اصلی ایجاد این نوع تبخال است. بوسه در این زمان خطر انتقال این ویروس را بسیار افزایش می دهد.
محرک‌های تبخال لب
خستگی
احساس خستگی و بی‌رمق شدن می‌تواند شما را در برابر تبخال آسیب‌پذیرتر کند. پایین بودن ذخیره انرژی به سیستم ایمنی بدن را فشار می‌آورد و مقاومت بدن شما را در مقابل ویروس‌ها از جمله ویروس تبخال ضعیف‌تر می‌کند. استراحت خوب و کافی برای کمک به بدن شما در مقابله با ویروس و جلوگیری از ایجاد علائم به شکل تاول، حائز اهمیت است.
هوای سرد
هوای سرد هم می‌تواند علت تبخال لب باشد. تغییرات دما و رطوبت هوا می‌توانند نقش بسزایی در توانایی بدن شما در جلوگیری از ویروس در ایجاد و تولید تاول‌ها داشته باشد. هوای خشک و سرد زمستان و همچنین باد، باعث خشکی لب‌های شما می‌شود و آنها را در برابر بروز تاول آسیب‌پذیرتر می‌کنند. خصوصا اگر عادت به دویدن یا کوهنوردی در هوای سرد دارید این موارد را جدی تر رعایت کنید.
برای جلوگیری از تبخال لب چند راهکار موثر به شما پیشنهاد می‌کنیم:
- مواظب لب‌های خود باشید و از انواع بالم لب و کرم‌های حفاظتی استفاده کنید.
- صورت خود را در برابر سرما، باد و آفتاب محافظت کنید.
- لباس گرم بپوشید.
- مایعات فراوان بنوشید تا بدنتان آب کافی داشته باشد.
خوراکی‌هایی برای درمان تبخال
۱. مواد مغذی
اولین قدم برای درمان تبخال افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن است. برای این منظور باید از مواد مغذی بیشتری استفاده کنید. با اضافه کردن این مواد به رژیم غذایی خود تا جای ممکن جلوی ویروس تبخال را خواهید گرفت.
۲. مواد غذایی سرشار از لیزین
این آمینو اسید از تکثیر ویروس تبخال جلوگیری می‌کند. حبوبات، ماهی، بوقلمون، مرغ و سبزیجات حاوی لیزین هستند.
۳. سبزیجات قرمز و نارنجی رنگ
این نوع از سبزیجات سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی مثل کاروتنوئیدها (که در هویج یافت می‌شود)، بیوفلاونوئیدها و ویتامین C هستند که به از بین بردن جای زخم و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک فراوانی می‌کنند.
۴. ماهی
ماهی یکی از مهم‌ترین منایع تأمین کننده امگا ۳ برای بدن است که به درمان التهاب و ترمیم بافت‌ها کمک می‌کند.
۵. پروتئین
افرادی که دچار تبخال می‌شوند، برای کوتاه کردن طول درمان به پروتئین بیشتری نیاز دارند، به همین دلیل باید از مواد غذایی سرشار از پروتئین همچون ماهی‌های غیر پرورشی، مرغ و گوشت قرمز کم چرب استفاده کنند و در هر وعده غذایی ۱۰۰ گرم پروتئین دریافت کنند.
۶. زینک (روی)
روی برای انجام واکنش‌های شیمیایی که به ترمیم و محافظت از بدن در برابر ویروس و عفونت‌ها کمک می‌کنند، ضروری است. استفاده از زینک به صورت موضعی روی پوست برای درمان تبخال مفید است. البته دریافت زینک با مصرف پروتئین می‌تواند در فرایند بهبود نیز تاثیر بگذارد. خوراکی‌هایی مانند جگر، گوشت گاو، آجیل و سبزیجاتی مثل اسفناج سرشار از زینک هستند.
تعدادی از مواد غذایی مثل قند و شکر، خوراکی‌های فراوری شده، مواد غذایی اسیدی مثل پرتقال و سرکه، سبب افزایش التهاب، ضعف سیستم ایمنی بدن و افزایش حساسیت پوستی خواهند شد که بهتر است زمان ابتلا به تبخال از مصرف آنها خودداری کنید.
