«صبح من» با سواد زندگی: اصطلاح هوش هیجانی یا عاطفی به معنای توانایی فرد در شناسایی، مدیریت و کنترل احساسات خود و دیگران است که شامل سه مهارت اساسی می‌باشد:
- آگاهی عاطفی، یعنی توانایی فرد در شناسایی و نامگذاری احساسات شخصی خود و دیگران.
- توانایی بهره گرفتن از احساسات
- حل مسأله یا تفکر و توانایی کنترل احساسات
اهمیت هوش هیجانی چیست؟
به گزارش مجله‌ی خبری «صبح من»، هوش هیجانی در زندگی فردی و اجتماعی افراد، اهمیت بسیاری دارد. افزایش توانایی فرد در مراقبت از خود و کنترل سطح استرس، تأثیر بسزایی بر سلامت عمومی دارد.
هوش هیجانی، بر دیدگاه فرد نسبت به زندگی تأثیر می‌گذارد و به او کمک می‌کند و تا استرس و نگرانی‌ها را از خود دور کرده و از افسردگی و نوسانات خلقی، جلوگیری کند.
از سوی دیگر، تقویت روابط از طریق درک احساسات و توانایی کنترل آنها، فرد را قادر به برقراری ارتباط عاطفی به شیوه‌ای سازنده می‌کند و در نتیجه، فرد می‌تواند دیگران را درک کرده و با آنها ارتباط داشته باشد.
همان گونه که می‌دانیم، انسان زمانی قادر به حل و فصل اختلافات و پرهیز از آنهاست که بتواند، احساسات دیگران را تشخیص داده و با آنها همدردی کند چراکه توانسته، نیازها و خواسته‌های آنها را درک کند.
هوش هیجانی همچنین به ما کمک می‌کند تا انگیزه‌های درونی خود را تقویت کنیم. این امر، باعث کاهش تعلل برای رسیدن به هدف، افزایش اعتماد به نفس و بهبود توانایی تمرکز بر اهداف می‌شود.
نشانه‌های هوش هیجانی بالا چیست؟
فروتنی: یکی از ویژگی‌های بارز افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند، این است که بدون تکبر با دیگران برخورد می‌کنند. این مسأله باعث می‌شود، به اندازه‌ی کافی به افراد نزدیک شوند، انتقادپذیر باشند و برای رشد و تعالی خویش، بکوشند.
احتیاط و تأمل: افراد با هوش هیجانی بالا، توانایی برخورد محتاطانه با اطرافیان خود را دارند تا جایی که با گفتار و عمل خود، آسیبی به آنها وارد نکنند. آنها مسوولیت هر رفتاری که انجام می‌دهند و هر سخنی را که می‌گویند، بر عهده می‌گیرند.
خودسازی مستمر: فردی که دارای هوش هیجانی بالایی است، همیشه به دنبال تغییر خود به سمت بهتر شدن است. این فرد، تمام ویژگی‌هایی را که نیاز به تغییر یا بهبود دارند، در نظر گرفته و در صدد رفع آنهاست تا به مرحله‌ی رضایت از خود برسد.
چگونگی رشد هوش هیجانی
هر فردی با رعایت مجموعه‌ای از نکات که به رشد این جنبه از شخصیت او کمک کند، می‌تواند مهارت‌های هوش هیجانی را در خود توسعه دهد. در ادامه، به بارزترین این نکات، اشاره می‌کنیم:
هوش عاطفی را می‌توان در پایان هر روز با تمرکز بر چگونگی رویدادهای و تعاملات مثبت یا منفی فرد با اطرافیان و نیز نوشتن افکار روزانه، بهبود بخشید. این کار، به فرد کمک می‌کند تا الگوی رفتاری و واکنش‌های خود را در برابر خود و دیگران، بررسی کند و به این مطلب پی ببرد که در کجا برتری داشته، کجا اشتباه کرده و چگونه احساساتش را در رابطه با خود و دیگران، بهبود ببخشد.
هر شخصی می‌تواند به احساسات خود در موقعیت‌های خاص، توجه کند و به این مطلب بیاندیشد که چه چیز باعث واکنش عاطفی قوی یا ضعیف او نسبت به اطراف شده است.
از سوی دیگر، گوش دادن به نظرات و انتقادات سازنده، به فرد کمک می‌کند، علاوه بر ارزیابی خود، چندین جنبه از هوش هیجانی را در خود پرورش دهد. به عنوان مثال، او می‌تواند از همکارانش در مورد نقاط قوت و ضعف و یا هر رفتاری که از او ناشی می‌شود، سوال کند و سعی کند اشتباهات خود را اصلاح کند.
کسانی که هوش هیجانی بالایی دارند، مهارت تمرکز بر گفتار دیگران را دارد و همچنین با زبان بدن و مهارت‌های غیرکلامی، می‌تواند به راحتی احساسات دیگران را درک کرده و با آنها، ارتباط برقرار کند.
عناصر اصلی هوش هیجانی
هوش هیجانی شامل پنج محور اصلی است؛
- خودآگاهی
- توانایی شناسایی احساسات شخصی و تأثیر آنها
- اعتماد به احساسات
- حصول اطمینان از ارزش شخصی و توانایی فردی
- توانایی کنترل احساسات و میزان تأثیر آنها و توانایی تبدیل احساسات منفی به مثبت
در پایان باید گفت، توجه به هوش عاطفی و تقویت آن در فرد، باعث بهبود ارتباط او با خود و دیگران خواهد شد.
