سریال‌های برتر تاریخی ـ ایرانی کدامند؟

گر چه سریال های تاریخی در بحث تولید مخاطرات بسیاری دارد و معمولا فیلم های تولیدی برای ساخت این دست آثار رغبت چندانی ندارند با این حال باید گفت یکی از ژانر های پرطرفدار در گونه آثار نمایشی ساخت سریال ها و فیلم های تاریخی است که در کشور ما جدا از آثار کلاسیک، تاریخ اسلام و تاریخ معاصر نیز مد نظر است و معمولا با وسواس بسیار در انتخاب قصه، شخصیت، کارگردان و حتی عوامل ساخت و بازیگران این آثار تولید می شوند و اصطلاحا جز آثار «الف ویژه» محسوب می شود، که به لحاظ تامین بودجه معمولا محدویتی روی آن لحاظ نمیشود.

به گزارش صبح من، در بحث ساخت سریال های تاریخی جدا از تحقیقات میدانی و مطالعات تیم تولید نیز مسیر پر مشقتی را در بحث دکور، صحنه، گریم، لباس و… دارند که جدا از هزینه های هنگفت در این حوزه هم نیاز به مطالعات کامل و بی نقص وجود دارد و تنها بخشی از ماجرا براساس تخیل خالقان اثر می تواند شکل بگیرد.

کارنامه سینما و تلویزیون ما مملو از آثاریست که اصولا تعدادی کارگردان محدود در آن فعال هستند و به جرات می توان گفت کشور ما در این ژانر موفق و صاحب امضا است. با این وصف باید یادآور شویم که آثار کلاسیک در تمام دنیا به لحظ پروداکشن پر هزینه و نیازمند متخصصی ویژه است  به خصوص در حوزه جلوه های ویژه و امور هنری نیاز است تا از سینما دنیا عقب نمانیم و همانقدر که در محتوا، ادبیات نمایشی، گریم و لباس دارای نقاط قوت الگویی هستیم در بحث حیله های نمایشی هم این آوردگاه مهم را از دست ندهیم.

در بخش نخست گزارش برترین سریال‌های تاریخی ـ ایرانی، به تولید تعدادی از آثار موفق تاریخی اشاره می کنیم:

سربداران

سال پخش: 1362

کارگردان: محمدعلی نجفی

بازیگران: امین تارخ، سوسن تسلیمی، علی نصیریان و محمدعلی کشاورز

کدام دوره تاریخی را روایت می‌کند: وقایع سال‌های ۱۳۱۰ تا ۱۳۳۷

این برترین سریال تاریخی ایرانی مربوط به دوران قیام سربداران خراسانی به رهبری شیخ حسن جوری در مقابل مغول‌ها است و جزو اولین سریال‌های فاخری است که پس از انقلاب درتلویزیون ایران ساخته شده است.

سربداران از مجموعه های تلویزیونی تاریخی ایرانی و نام فیلمنامه‌ای بوده که محمود دولت آبادی قبل از انقلاب برای تلویزیون ایران نوشته، اما بنا به دلایل مختلف اجازه ساخت پیدا نکرده و بعد از انقلاب و تغییر ساختار سیاسی، فیلمنامه‌ای از فیلمنامه‌نویسی دیگر با همین نام سربداران توسط محمدعلی نجفی اجازه ساخت گرفته است.

هزاردستان

سال پخش: 1367

کارگردان: علی حاتمی

بازیگران: جمشید مشایخی، علی نصیریان، عزت الله انتظامی و محمدعلی کشاورز

به کدام دوره تاریخی می‌پردازد: اواخر حکومت احمدشاه قاجار و آغاز سلطنت رضاخان و همچنین اواخر حکومت رضاشاه و روی کار آمدن پسرش محمدرضا شاه پهلوی

این سریال از بهترین سریال های تاریخی ایرانی قصه فردی به نام رضا خوشنویس (تفنگچی) است که تفنگچی مخصوص یکی از شاهزاده‌های قاجار بوده است. با مرور زندگی پرفراز و نشیب او، اتفاقات تاریخی روایت می‌شود. ماجرای این برترین سریال تاریخی ایرانی از جایی آغاز می‌شود که رضا به همراه همسرش در مشهد زندگی آرامی دارد و به شغل خوشنویسی مشغول است، تا اینکه مفتش شش انگشتی وارد می‌شود و او را برای اعتراف به جرمی نکرده مجبور می‌کند. از اینجا به بعد است که ماجرای زندگی رضا پیش چشم مخاطب قرار می‌گیرد.

امیرکبیر

سال پخش: 1364

کارگردان: سعید نیک‌پور

بازیگران: سعید نیک‌پور، فخری خوروش، محمد مطیع و ایرج راد

به کدام دوره تاریخی می‌پردازد: مربوط به دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و صدارت میرزا محمدتقی‌خان فراهانی

این اثر از سریالهای تاریخی ایرانی برتر تلویزیونی به جزئیات زندگی و اتفاقات سیاسی تاریخی زمان صدارت امیرکبیر می‌پردازد. تا کنون چندین کارگردان سراغ ساخت زندگی و صدارت امیرکبیر رفته‌اند، اما «امیرکبیر» سعید نیک‌پور بهترین و محبوب‌ترینِ آن‌هاست. همچنین جزو معدود مجموعه‌هایی است که نام سریالهای تاریخی ایرانی از نام شخصیت اصلی گرفته شده است.

در این اثر از بهترین سریال های تاریخی ایرانی خود سعید نیک‌پور در نقش امیرکبیر بسیار خیره‌کننده بازی کرده است. علاوه بر سعید نیکپور، محمدصادقی در سریال «سال‌های مشروطه» و داریوش ارجند در فیلم «ناصرالدین شاه آکتور سینما» هم از به یادماندنی‌ترین امیرکبیرهای سینما و تلویزیون ایران هستند.

امام علی (علیه السلام)

سال پخش: 1375

کارگردان: داوود میرباقری

بازیگران: داریوش ارجمند، مهدی فتحی، بهزاد فراهانی و محمدرضا شریفی‌نیا

به کدام دوره تاریخی می‌پردازد: از اواخر دوره خلافت عثمان بن عفان تا سال‌های انتهایی حکومت امام اول شیعیان مولا علی (ع)

این اثر از بهترین سریال های تاریخی ایرانی به وقایع تاریخی و منش و سبک زندگی و حکومت امام علی (ع) می‌پردازد و با شهادت ایشان به پایان می‌رسد. سریال امام علی (ع) یکی از اولین سریال های تاریخی مذهبی ایرانی رسانه ملی است.

نقش ابن ملجم مرادی که یکی از منفورترین شخصیت‌های این برترین سریال های مذهبی تاریخی به شمار می‌رود که توسط مرحوم کریم اکبری مبارکه در این مجموعه بسیار خارق‌العاده ایفا شده است. جالب است که داوود میرباقری برای این نقش بازیگری پیدا نمی‌کرده، تا اینکه اکبری مبارکه را در ورودی سازمان صدا و سیما می‌بیند و به او می‌گوید «ریش‌هایت را نزن که نقشی مهم برای تو در مجموعه جدیدم دارم»!

ولایت عشق

سال پخش:۱۳۸۰

کارگردان:مهدی فخیم زاده

بازیگران:فرخ نعمتی,محمد صادقی،دانیال حکیمی،بیژن امکانیان،بیتا فرهی

به کدام دوره تاریخی می پردازد:به بخشی از زندگی امام رضا(ع) شامل فشار مامون به اقامت اجباری او در مرو، پذیرش ولایتعهدی و اتفاقات مرتبط به آن تا زمان شهادت می‌پردازد.

داستان با مرگ هارون الرشید خلیفه عباسی و روی کار آمدن پسرش امین آغاز می‌ شود . در ادامه جنگ امین و برادرش مامون، خلافت مأمون و آوردنغلی ابن موسی الرضا به مرو به نمایش کشیده‌ است . همچنین به بیان روایات شیعه در این زمینه از جمله نماز باران ، نماز عید فطر و مناظرات بینادیان می‌ پردازد.

تنهاترین سردار

سال پخش:۱۳۷۵

کارگردان:مهدی فخیم زاده

بازیگران:اکبرزنجانپور،داوود رشیدی،حسین گیل،فریده صابری،هادی مرزبان

به کدام دوره تاریخی می پردازد:داستان سریال به شش ماه آخر زندگی حسن بن علی، امام دوم شیعیان، می‌پردازد.

تنهاترین سردار به ماجرای حکومت شش‌ماهه امام حسن علیه‌السلام پس از شهادت امام علی علیه السلام و همچنین اواخر زندگی امام حسن مجتبی(ع) می‌پردازد که در نهایت با شهادت ایشان به پایان می‌رسد. فخیم‌زاده داستان خود را از جایی آغاز می‌کند که همزمان با شهادت امام علی(ع)٬ یکی دیگر از خوارج هم قصد جان معاویه  را می‌کند که در انجامش ناکام می‌ماند. حوادث پس از شهادت امام علی(ع) ماجرای صلح امام حسن(ع) با معاویه و همچنین شرایط جامعه اسلامی و شیعیان پس از شهادت ایشان از جمله مسائل مطرح شده در این مجموعه است.

معصومیت از دست رفته

سال پخش:۱۳۸۲

کارگردان:داوود میرباقری

بازیگران:امین تارخ،فریبا کوثری،داریوش فرهنگ،مرضیه برومند

به کدام دوره تاریخی می پردازد:داستان این سریال، به سده نخست هجری برمی‌گردد و با محوریت شخصیتی به نام شوذب شکل می‌گیرد.

شوذب از یاران علی است، منتهی اکنون خزانه‌دار کوفه و امویان شده‌است. میرباقری شوذب را در میانه عشق بین دو زن ترسیم می‌کند. اولین زن ماریا است که زمانی مسیحی بوده‌است و خاطرات شیرینی از دوران خلافت علی دارد که به منزل آنها سر می‌زده‌است و دستگیر فقر و تنگدستی‌شان بوده‌است. دیدن شوذب، ماریا را به یاد علی می‌اندازد و همین بتدریج علاقه او را به شوذب شکل می‌دهد.

کیف انگلیسی

سال پخش: 1379

کارگردان: ضیاالدین دری

بازیگران: علی مصفا، لیلا حاتمی، محمدرضا شریفی‌نیا و فرهاد اصلانی

به کدام دوره تاریخی می‌پردازد: وقایع سیاسی مختلف دهه ۱۳۲۰ در ایران

در لیست محبوبترین و برترین سریال تاریخی ایرانی، جای کیف انگلیسی نباید خالی بماند. این اثر از سریالهای تاریخی تلویزیونی ایرانی ماجرای روزنامه‌نگاری به نام منصور ادیبان است که در فرنگ تحصیل کرده است و سودای ورود به دنیای سیاست و نمایندگی مجلس را در سر دارد، اما در انتخابات شکست می‌خورد. در دوره بعد با حمایت زنی به نام مستانه موفق به پیروزی در انتخابات مجلس می‌شود و ارتباطش با مستانه شکل می‌گیرد.

روزگار قریب

سال پخش: 1386

کارگردان: کیانوش عیاری

بازیگران: مهدی هاشمی، ناصر هاشمی، مهران رجبی و شهاب کسرایی

به کدام دوره تاریخی می‌پردازد: سال‌های ۱۲۹۰ تا ۱۳۵۰

این برترین سریال تاریخی ایرانی به زندیگینامه دکتر محمد قریب، بنیانگذار طب اطفال می‌پردازد و همراه با او از دوران خردسالی تا دوران میانسالی وقایع تاریخی و پزشکی و فرهنگ زندگی مردم ایران را مرور می‌کند.

سریال «روزگار قریب»، از سریالهای تاریخی ایرانی برتر، جذاب‌ترین و شاخص‌ترین سریال ایرانی در زمینه فرهنگ تاریخی مردم و پیشرفت‌های پزشکی ایران است. بازی مهدی هاشمی در این برترین سریال تاریخی ایرانی در نقش دکتر قریب، به‌یادماندنی و درخشان است.این اثر از لیست سریال های ایرانی تاریخی نه تنها به زندگی دکتر قریب اشاره دارد، بلکه تمرکز خود را روی اتفاقات تاریخی همان دوره نیز گذاشته است.

مدار صفر درجه

سال پخش: 1386

کارگردان: حسن فتحی

بازیگران: شهاب حسینی، ناتالی متی، رویا تیموریان و مسعود رایگان

به کدام دوره تاریخی می‌پردازد: جنگ جهانی دوم

این بهترین سریال تلویزیونی تاریخی که بارها از تلوزیون پخش شده درباره حبیب پارسا (با بازی شهاب حسینی) دانشجوی ایرانی در پاریس است که برای تحصیل در رشته فلسفه همزمان با آغاز جنگ جهانی دوم به فرانسه اعزام شده است. در بحبوحه جنگ که تنش زیادی بین یهودی‌ها و صهیونیست‌ها در ایران و اروپا در جریان است، حبیب عاشق همکلاسی خود سارا می‌شود. سارا دختری یهودی است و برای اینکه از خطر در امان باشد، همراه مادرش و حبیب به ایران می‌آید، غافل از اینکه خطرات و تهدیدات در ایران منتظر حبیب و سارا هستند.

این اثر از سریالهای تاریخی تلویزیونی ایرانی هیچ ارتباطی با رمان  «مدار صفر درجه» اثر نویسنده بزرگ احمد محمود ندارد. همچنین با اینکه در این مجموعه هیچ اشاره‌ای به نام عبدالحسین سرداری (دیپلمات ایرانی در پاریس در خلال وقایع جنگ جهانی دوم) نشده است و سرنوشت شخصیت اصلی هم ارتباطی به ایشان ندارد، اما به نظر می‌رسد از زندگینامه وی در نوشتن فیلمنامه این اثر الهام گرفته شده است؛ ادعایی که حسن فتحی هیچ‌گاه آن را تکذیب نکرد.

شهریار

سال پخش: 1386

کارگردان: کمال تبریزی

بازیگران: محمدرضا ابدی، اردشیر رستمی، سیروس گرجستانی، پیام دهکردی، بهروز بقایی و…

کدام دوره تاریخی را روایت می‌کند: اواخر دوران حکومت قاجار

سریال شهریار از سریالهای قاجاری محسوب می‌شود که نه به حوادث درون دربار، که به زندگینامه یک شاعر بزرگ ایرانی می‌پردازد. کمال تبریزی زندگی محمدحسین بهجت تبریزی ملقب به شهریار را در این عنوان از سریالهای تاریخی ایرانی برتر، به تصویر کشیده است. این برترین سریال تاریخی ایرانی زندگی شهریار را طی دوران جوانی، میانسالی و پیری‌اش و در دوران حکومت سلسله قاجار روایت می‌کند. سریال ۲۶ قسمتی شهریار اولین بار در سال  1386 و از شبکه ۲ سیما پخش شد. پیام دهکردی برای بازی در نقش ابوالقاسم شیوا، از دوستان نزدیک شهریار، نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد تلویزیونی از جشنواره فیلم حافظ شد. اگر تا کنون این برترین سریال تاریخی ایرانی را تماشا نکرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم هرچه سریع‌تر سراغ آن بروید.

عمارت فرنگی

سال پخش: 1388

کارگردان: محمدرضا ورزی

بازیگران: سعید نیکپور، احمد نجفی، محمد مطیع، حسین محجوب، چنگیز وثوقی و…

کدام دوره تاریخی را روایت می‌کند: از سال ۱۲۹۶ الی ۱۳۲۰ و دوران حکومت رضاشاه

سریال عمارت فرنگی از سریال های زمان شاه است. ماجراهای این سریال در دوران سلطنت رضاشاه رخ می‌دهند و به مسائل مربوط به امضای قرارداد ۱۹۱۹ اشاره می‌کند. این سریال برای اولین بار در سال ۱۳۸۸ و در ۱۵ قسمت توسط صدا و سیما منتشر شد. بسیاری از مخاطبان، این عنوان را از سریالهای تاریخی ایرانی برتر می‌دانند.

سال های مشروطه

سال پخش: 1388

کارگردان: محمدرضا ورزی

بازیگران: محمدرضا صادقی، تینا پاکروان، زهیر یاری، آزیتا حاجیان، محمدرضا شریفیان، اکبر عبدی و…

کدام دوره تاریخی را روایت می‌کند: دوران حکومت قاجار

سریال سال‌های مشروطه از سریالهای تاریخی ایرانی قدیمی به کارگردانی محمدرضا ورزی است. این عنوان از سریالهای تاریخی ایرانی برتر، سرگذشت چهار پادشاه سلسله قاجار را طی مدت ۷۰ سال حکومتشان بر ایران را به تصویر می‌کشد. این برترین سریال تاریخی ایرانی وقایع تاریخی متعددی که در این دوران رخ داده را در ۲۱ قسمت به نمایش می‌گذارد.

در چشم باد

سال پخش: 1388

کارگردان: مسعود جعفری جوزانی

بازیگران: پارسا پیروزفر، کامبیز دیرباز، ستاره صفرآوه و سعید نیک‌پور

به کدام دوره تاریخی می‌پردازد: بازگویی وقایع تاریخی سیاسی اجتماعی سه دوره تاریخی در سال‌های ۱۳۰۰، ۱۳۲۰ و ۱۳۶۰

قصه برترین سریال تاریخی ایرانی «در چشم باد» ماجرای زندگی پر فراز و نشیب خانواده ایرانی در سه دوره قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی است. حسن ایرانی از یاران میرزاکوچک‌خان جنگلی است که در قیام گیلان کنار اوست و پس از کشته شدن میرزا، به همراه خانواده خود راهی تهران می‌شود. بعدها قصه روی زندگی بیژن ایرانی که خلبان است و در جریان جنگ مجروح و اسیر می‌شود تمرکز می‌کند. بیژن با بازی پارسا پیروزفر در دوران اسارت، عشق دوران کودکی خود «لیلی» را که حالا در ارتش شوروی حضور دارد می‌بیند و همراه او می‌شود. نادر ایرانی با بازی کامبیز دیرباز، فاطمه ایرانی با بازی گلاره عباسی و اسد ایرانی با بازی مهدی کاسه‌ساز خواهر و برادرهای بیژن هستند که هر کدام سرنوشت متفاوتی دارند.

گردآوری و تنظیم: صبح من