«صبح من» با دانستنی‌های مذهبی: اهل سنت به این باور اصرار دارند که عایشه در ۶سالگی به عقد رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) درآمد و در ۹سالگی به خانه ایشان وارد شد. آنان این موضوع را نشانه‌ای از برتری عایشه بر دیگر همسران پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌دانند. در این مطلب، صحت و سُقم این ادعا را با استناد به کتاب‌های بزرگان اهل تسنن بررسی می‌کنیم.
به گزارش مجله‌ی خبری «صبح من»، پیش از هر چیز باید بدانیم اگرچه در جامعه عرب جاهلی و حتی صدر اسلام، ازدواج در سنین پایین امری رایج و در چارچوب فرهنگ و رسوم آن زمان بود اما یکی از تحریف‌های بزرگ تاریخی که توسط بنی امیه و علمای متعصب اهل سنت صورت گرفت مسئله سن عایشه به هنگام ازدواج با پیامبراکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) است. آنها می‌گویند عایشه هنگام عقد ازدواج با رسول خدا ۶ ساله بود و در ۹ سالگی، قدم به بیت نبوت گذاشت.
نوشتار حاضر به صورت خاص به بررسی شبهه مربوط به سن ازدواج عایشه می‌پردازد و بر اساس شواهد تاریخی و منابع معتبر، تلاش دارد تصویر واقعی‌تری از این واقعه ارائه دهد.
برای درک صحیح موضوع، ابتدا باید تاریخ ازدواج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) با عایشه را روشن کنیم تا مشخص شود او در هنگام ازدواج چند سال داشته است.
روایت بخاری دربارۀ زمان ازدواج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) با عایشه
محمد بن اسماعیل بخاری از قول عایشه نقل کرده است که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) سه سال پس از وفات حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها) با او ازدواج کرد. او آورده است که عایشه گفت: «به هیچ زنی به‌اندازه خدیجه حسادت نکردم؛ زیرا رسول خدا (الف) زیاد از او یاد می‌کرد؛ (ب) سه سال بعد از وفات او با من ازدواج کرد؛ (ج) خداوند به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) دستور داد که به خدیجه سلام برساند و او را به خانه‌ای در بهشت بشارت دهد.»
با توجه به اینکه وفات حضرت خدیجه در سال دهم بعثت بود، ازدواج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) با عایشه در سال سیزدهم بعثت رخ داد. ابن‌ملقن نیز روایت می‌کند که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در سال دوم هجری، عایشه را به خانه خود برد. بر این اساس، عقد در سال سیزدهم بعثت و عروسی در سال دوم هجری بوده است.
روایت دیگر بزرگان اهل سنت
برخی از منابع تاریخی اهل سنت نشان می‌دهند که ازدواج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) با عایشه در سال چهارم هجری رخ داد. بلاذری می‌گوید پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) پس از خدیجه، چند ماه پیش از هجرت با سوده ازدواج کرد. ذهبی نیز معتقد است که سوده چهار سال تنها همسر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بود. بنابراین، ازدواج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) با عایشه در سال چهارم هجرت انجام شد.
تعیین سن عایشه در هنگام ازدواج
به دو روش می‌توان به سن واقعی عایشه در هنگام ازدواج با رسول خدا دست یافت. یکی از طریق مقایسۀ سن او با خواهر بزرگترش اسماء که هر دو از فرزندان ابوبکر بوده‌اند و دیگری از راه بررسی زمان اسلام‌آوردن عایشه.
روش اول برای تعیین سن ازدواج عایشه
مستندترین دلیل که مورخان در آن اختلافی ندارند، تعیین سن عایشه از طریق مقایسه آن با سن خواهرش اسماء بنت ابوبکر است. طبق گفتۀ آنها اسماء ۱۰ سال از عایشه بزرگ‌تر بوده و در سال اول هجری بیست‌وهفت سال داشته است.
ابونعیم اصفهانی در «معرفه الصحابه» می‌گوید: اسماء دختر ابوبکر و خواهر بزرگ عایشه، ۲۷ سال قبل از هجرت به دنیا آمد.
طبرانی، ابن عساکر، ابن‌اثیر، نووی، هیثمی، عینی، ابن‌حجر عسقلانی، ابن‌عبدالبر قرطبی، صفدی، بیهقی و دیگر بزرگان اهل سنت، همگی تأیید کرده‌اند که اسماء ۲۷ سال قبل از هجرت به دنیا آمد و ده سال از عایشه بزرگ‌تر بود.
نتیجۀ مقایسه
اگر اسماء در سال اول بعثت ۱۴ ساله بوده و ۱۰ سال از عایشه بزرگ‌تر باشد، سن عایشه در همان سال ۴ سال خواهد بود. بنابراین، در سال سیزدهم بعثت (زمان عقد)، عایشه ۱۷ ساله بوده و در سال دوم هجری (زمان عروسی) ۱۹ سال داشته است.
روش دوم برای تعیین سن عایشه
زمان اسلام‌آوردن عایشه نیز می‌تواند سن او را در هنگام ازدواج مشخص کند. عایشه در سال اول بعثت ایمان آورد و جزء نخستین افرادی بود که به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) ایمان آوردند.
نووی فقیه شافعی‌مذهب نقل کرده است که عایشه در کودکی و بعد از هجده نفر ایمان آورد.
مقدسی مورخ سنی قرن چهارم نیز می‌گوید ابوعبیدۀ جراج، اسماء بنت عمیس و عایشه جزو کسانی بودند که در سه سال نخست بعثت، پیش از ورود پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به خانه ارقم، ایمان آورده‌اند.
ابن‌هشام نیز نام عایشه را جزء کسانی می‌آورد که در سال اول بعثت ایمان آورد؛ در حالی که هنوز کودک بود.
اگر عایشه در سال اول بعثت ایمان آورده و در آن زمان ۷ ساله بوده باشد، سن او در سال دوم هجری ۲۲ سال خواهد بود.
خلاصۀ کلام اینکه:
بررسی منابع و اسناد تاریخی نشان می‌دهد که ازدواج عایشه با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در سن ۶ یا ۹ سالگی، ساخته و پرداخته بنی‌امیه بوده و با واقعیت‌های تاریخی همخوانی ندارد. سن عایشه در زمان ازدواج، بر اساس مستندات تاریخی، حداقل ۱۹ و حداکثر ۲۲ سال بوده است.
مطالب پیشین:
- (اینفوگرافیک) غذای حلال چیست و چگونه باید آن را تشخیص داد؟
- «لا اکراه فی الدین» به چه معناست؟
- (اینفوگرافیک) شرایط داد و ستد درست از دیدگاه اسلام
- منظور قرآن از «لباس تقوا» چیست؟
- «ویسکوزیته مایعات»، شاهدی بر اعجاز قرآن
- یاران امام زمان(عج) چه ویژگی‌هایی دارند؟
- چرا در قرآن زن و شوهر به لباس یکدیگر تشبیه شده‌اند؟
کانال «صبح من» در بله:
https://ble.ir/sobheman
کانال «صبح من» در ایتا:
https://eitaa.com/Sobheman
«صبح من» در واتساپ:
http://B2n.ir/p37574
