«صبح من» با احکام: آراستگی محبوب انسان بوده و بشر در طول تاریخ برای دستیابی به این امر تلاشهایی کرده است. امروزه این امر به اوج خود می‌رسد و از ضروریات زندگی محسوب می شود. انسان ها، هماهنگ با نظم و زیبایی جهان، به امور خود نظم و زیبایی را در سخنان، رفتار، زندگی فردی و اجتماعی خود بروز می‌دهند. ائمه بزرگوار ما هم در این امور نقشی تعیین کننده‌ای ایفا نموده اند. در این مقاله به آرایش و آرایشگری از نگاه اسلام می پردازیم.
آرایش مردان در اسلام
به گزارش مجله خبری صبح من، یکی از مواردی که انسان باید به تمیزی و نظافت آن توجه داشته باشد نظافت موی سر و صورت است که در احادیث هم به آن اشاره کرده‌اند. پیامبر اکرم (ص) فرموده است: موی زیبا یکی از کسوت های الهی است پس آن را گرامی دارید. امام صادق (ع) هم فرموده اند: هر کس می خواهد موی سرش را بلند کند، باید از آن خوب نگهداری کند، وگرنه موهایش را اصلاح کند و کوتاه نماید.
بنابراین بلند کردن مو باعث زیبایی آن خواهد بود همان طوری که امام کاظم (ع) به این سخن تصریح کرده اند ولی اگر فرصت کافی برای رسیدگی به موی سر نداشته باشیم و یا اینکه مشکلی در موها وجود داشته باشد باید کوتاه شوند.
گفته می‌شود افتخار کوتاه کردن موی سر پیامبر (ص) نصیب سلمان فارسی شد و به همین خاطر، بعداً به آرایشگران، سلمانی گفتند.
آرایش زنان از دیدگاه اسلام
اسلام در رابطه با آرایش و زینت کردن زنان، اصل بر حفظ حجاب و عفاف است. با این حال، این موضوع ابعاد مختلفی دارد که بر اساس شرایط و محیط، احکام آن متفاوت است. اسلام اصل زینت و زیبایی را رد نمی‌کند، اما بر رعایت حدود و قیود شرعی در برخورد با این موضوع تاکید دارد.
از دیدگاه اسلام، زن می‌تواند در خانه و برای همسر خود به آرایش بپردازد. آرایش در این شرایط نه تنها منع نمی‌شود، بلکه حتی مستحب نیز هست. روایات متعددی از پیامبر اسلام (ص) و ائمه اطهار (ع) وجود دارد که زنان را به زیباسازی خود برای همسرانشان تشویق کرده‌اند. در نتیجه، آرایش زن برای شوهر خود نه تنها حرام نیست بلکه امری مستحب و مورد پسند دین است.
آرایش زنان در برابر نامحرم
مهم‌ترین بخش از بحث آرایش در اسلام، مربوط به حضور زن با آرایش در مقابل نامحرم است. قرآن کریم در آیه ۳۱ سوره نور می‌فرماید: «قُل لِلمومِناتِ یَغضُضنَ مِن اَبصارِ هِنّ وَ یَحفَظنَ فُرُو جَهُنّ وَ لا یُبدِینَ زینَتَهُنَّ اِلاّ ما ظَهَرَ مِنها…؛ به زنان مومن بگو: دیدگان خویش باز گیرند و دامن خود حفظ کنند و زینت خویش نمایان نکنند جز آنچه که آشکار است…»
طبق این آیه، زنان باید زینت خود را در برابر نامحرمان بپوشانند و تنها آنچه از زینت که ظاهر است (مانند صورت و دست‌ها) را می‌توانند آشکار کنند، آن هم به شرط اینکه موجب جلب توجه و فتنه نشود. از این رو، بیشتر مراجع تقلید تاکید دارند که آرایش در برابر نامحرم، به‌ویژه اگر موجب جلب توجه شود، حرام است.
نکات مهم در مورد آرایش زنان
- قصد و نیت: نیت زن در آرایش بسیار مهم است. اگر آرایش به قصد جلب توجه و تحریک نامحرم باشد، این عمل حرام است.
- حدود آرایش: در صورتی که آرایش زن تنها در حد طبیعی و غیر تحریک‌آمیز باشد و به قصد جلب توجه انجام نشود، برخی فقها آن را مجاز می‌دانند.
- آرایش در محیط کار و اجتماع: برخی مراجع معتقدند که آرایش زنان در محیط‌های کاری و اجتماعی، حتی اگر جلب توجه نکند، نباید از حد متعارف فراتر رود.
- حکم آرایش برای زنان غیرمسلمان: بسیاری از فقها بر این باورند که حتی زنان غیرمسلمان نیز در جوامع اسلامی باید به اصول پوشش و حدود اسلامی احترام بگذارند و از آرایش غلیظ خودداری کنند.
آرایشگری از دید اسلام
برخلاف گروه‌هایی که معتقدند هدف وسیله را توجیه می‌کند، در دین اسلام وسیله‌ای می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد که مورد تأیید قانونگذار شرع باشد. به همین سبب مسلمانِ معتقد، برای امرار معاش، شغل و حرفه‌ای را انتخاب می‌کند که مورد پذیرش خدا و رسول‌صلی الله وعلیه وآله باشد.
بدین‌ترتیب دارایی انسان اگر از راه‌های پذیرفته‌شده شرع مقدس به‌دست آید، مباح وگرنه، حرام و غیرقابل تصرف است. آرایشگری از شغل هایی است که دین اسلام آن را نهی نکرده است. پس شغلی مباح است. در اینجا به برخی از احکام آرایشگری می پردازیم:
رنگ‌کردن موی سر و صورت
رنگ کردن موی سر و موی صورت در مورد آقایان توصیه می‌شود. در روایتی از امیرمؤمنان علیه‌السلام نقل می‌شود که رنگ‌کردن مو به پیامبرصلی الله و علیه و آله هدیه شد و از مستحبات است. به رنگ‌کردن موی سر و صورت با رنگ سیاه تأکید بیش‌تری می‌شود. همچنین به رنگ‌کردن با حنا سفارش شده است.
مکان آرایشگری
جایی که آرایش در آن انجام می‌گیرد (آرایشگاه)، دارای ویژگی‌هایی است که رعایت یک‌سری از اصول در آن‌جا ضروری می‌باشد؛ در ذیل به برخی از آنها اشاره می‌شود:
- مکان مناسب: مکان آرایش بایستی مناسب و محفوظ باشد؛ خصوصاً آرایشگاه بانوان که رعایت پوشش کامل برای آنان ضروری است و باید از تردد و دید افراد نامحرم به‌دور باشند.
- مباح بودن: نکته دیگر، مباح‌بودن مکان آرایشگری است. «در صورت استیجاری بودن مکان، صاحب آرایشگاه باید طبق عقد اجاره و شروط آن عمل نماید؛ یعنی مدت اجاره را رعایت کند اجاره‌بها را بپردازد و…، و اگر ملکی است، مالکیت آن از راه صحیح به‌دست آورده باشد».
آرایش توسط جنس مخالف
در جامعه اسلامی ما، به‌طور معمول، آرایش هر جنس توسط همان جنس انجام می‌شود؛ یعنی مردها کار آرایش آقایان را انجام می‌دهند و آرایش خانم‌ها نیز توسط بانوان انجام می‌پذیرد.
برفرض اگر آرایش مرد توسط زن نامحرم یا بالعکس آرایش زنی توسط مرد نامحرم انجام پذیرد ممنوع و حرام است؛ زیرا کار آرایشگری، با نگاه و لمس همراه است و نگاه زن و مرد نامحرم به بدن یکدیگر حرام است. تا حدی که نگاه‌کردن به موی زن نامحرم که جدا می‌شود نیز جایز نیست.
ابزار آرایشگری
ابزار و وسایلی که در آرایشگری استفاده می‌شود، از قبیل قیچی، پمپ، سیفون، آپاچ، سشوار، رنگ‌های مو، کرم‌های صورت، تیغ و… وسایلی هستند که می‌توان در کار حلال یا حرام از آنها استفاده کرد.
خرید و فروش این‌گونه وسایل برای استفاده حلال جایز است، ولی برای استفاده حرام جایز نیست؛ چون اگر چیزی را که می‌شود استفاده حلال از آن ببرند به این قصد بفروشد که آن را در حرام مصرف کنند، مثلاً انگور را به این قصد بفروشد که از آن شراب تهیه نماید معامله آن حرام و باطل است.
بهداشت ابزار
بسیار به‌جا و مناسب است که وسایل مورد استفاده در آرایشگری تمیز و بهداشتی باشد زیرا بیماری‌های پوستی و غیر آن از این طریق قابل انتقال است و نیز حوله‌ها و پیش‌بندها دارای رنگی روشن باشد، تا اندک چرکی روی آن معلوم شود.
شایسته است برای رعایت بیشتر بهداشت، شانه از خود مشتری باشد. شانه جزء وسایلی است که در دستورات دینی ما به اختصاصی‌بودن آن توصیه شده است.
پاکی ابزار و ملزومات بهداشتی دیگر
- الکل: الکل ماده‌ای است که در آرایشگاه‌ها برای ضدعفونی کردن ابزار آرایشگری مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای این کار، «اگر الکلِ صنعتی باشد و انسان نداند از چیزهایی که مست می‌کند تهیه شده است یا نه، پاک است».
- لوازم بهداشتی: روغن و صابون‌هایی که از کشورهای غیراسلامی می‌آورند، اگر انسان یقین به نجاست آنها نداشته باشد، پاک است».
وسایل دیگر آرایشگری، از قبیل ابزار و مواد که با سر و گردن یا صورت تماس پیدا می‌کند، تا وقتی که آلوده به خون یا نجاست دیگر نشود، پاک است. تیغ، شانه، موپران نیز همین‌گونه‌اند. بهتر است مراقبت شود که به‌هنگام خیس‌کردن سر، اگر جایی با خون نجس شده باشد، به جاهای دیگر سرایت نکند.
درآمد آرایشگر
پولی که آرایشگر دریافت می‌کند در مقابل کاری است که انجام می‌دهد، و در نتیجه دستمزد آرایشگر در صورتی که اصل عمل اشکال نداشته باشد، اشکالی ندارد.
معمولاً نرخ آرایشگاه‌ها توسط اتحادیه صنفی مربوط مشخص می‌شود. مشتری‌ها با توجه به این نرخ برای اصلاح به آرایشگاه مراجعه می‌نمایند، برای همین شایسته نیست آرایشگر بیش از آنچه معین شده دریافت نماید؛ مگر اینکه مشتری با رضایت خود مبلغی اضافی پرداخت کند یا این که آرایشگر کاری زیادتر از معمول انجام دهد.
گردآوری و تنظیم: مجله خبری صبح من
کانال «صبح من» در بله:
https://ble.ir/sobheman
کانال «صبح من» در ایتا:
https://eitaa.com/Sobheman
«صبح من» در واتساپ:
https://chat.whatsapp.com/JPOHOIJyTZxGWNSEODLvVq
