«صبح من» با دانستنی‌های مذهبی: روزه ماه مبارک رمضان، که از ضروریات دین اسلام می‌باشد، در ماه شعبان سال دوم هجری بر مسلمانها واجب شد. یکی از موانع چنین روزهای، سفری است که در آن نمازهای چهار رکعتی، کوتاه و دو رکعت می‌شود.
مجله‌ی خبری «صبح من»، درباره‌ی اینکه آیا افطار روزه ماه رمضان بر مسافر واجب است یا جائز، دو دیدگاه متفاوت وجود دارد. اهل سنت معتقدند از آنجا که افطار روزه بر مسافر، جایز می‌باشد، چنین شخصی در انجام و عدم انجام روزه، مخیّر است، و البته اگر روزه نگیرد بعداً باید قضای آن را انجام دهد. ولی شیعه اعتقاد دارد، افطار روزه بر وی واجب است و اگر روزه بگیرد، باید قضای آن را بعداً انجام دهد (البته اگر مسافر قبل از ظهر به وطن یا جایی که قصد اقامت ده روز در آنجا را دارد، برسد، آن روز را باید روزه بگیرد. و نیز اگر فردی بعد از ظهر از چنین جایی بخواهد سفر نماید، باید بر روزه خود باقی بماند).
ریشه‌ی بحث تفاوت دیدگاه درباره‌ی جائز بودن روزه در سفر و وجوب افطار در سفر، ناشی از اختلاف تفسیر آیات مربوط به روزه‌ی مسافر می‌باشد و از آنجا که سه آیه‌ی مربوط به روزه به منزله کلام واحدی است، لذا به بیان این آیات می‌پردازیم تا فهم دقیق ریشه‌ی این بحث شناخته شود.
خداوند درباره‌ی روزه‌ی ماه رمضان خطاب به مسلمانها می‌گوید: «ای اهل ایمان، روزه بر شما واجب شد چنانکه بر امت‌های گذشته واجب شده بود، باشد که پرهیزگار شوید، (این روزه) چند روزی می‌باشد و هر که از شما بیمار و یا در سفر باشد، روزهای دیگری(را روزه بگیرد)، و بر کسانی که روزه، طاقت فرساست، در عوضِ (هر روز) تهیدستی را غذا دهد، و هر کس به میل خود کار نیکی را انجام دهد برایش بهتر است. و روزه گرفتن برای شما بهتر است، اگر می‌دانستید. ماه رمضان ماهی است که در آن قرآن برای راهنمایی مردم و نشانه هایی از هدایت و جدایی حق از باطل، نازل شده است. پس هر کس از شما که این ماه را دریافت روزه بگیرد و هر کس که بیمار و یا در سفر باشد، به همان تعداد در روزهای دیگر (قضا نماید)، خدا برای شما خواهان آسانی بوده و سختی نمی خواهد. هدف این است که این روزه ها را تکمیل کنید، و خدا را بر اینکه شما را هدایت نموده، بزرگ شمارید، باشد که سپاس گزاری کنید.)(بقره، ۱۸۳-۱۸۰٫)
همان طور که ملاحظه شد خداوند می‌فرماید، کسی که مریض و یا در سفر باشد، چند روزی دیگر (غیر از ماه رمضان) را روزه بگیرد. چنین کلامی به وضوح، وجوب افطار مسافر را می‌رساند. ولی اهل سنت برای اثبات نظریه خود، «فأنظر» را در تقریر گرفته‌اند. یعنی گفته اند کلام خداوند در اصل چنین بوده: وَ مَنْ کانَ مَرِیضاً أَوْ عَلی سَفَرٍ فأنظر فَعِدَّهٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ. (کسی که مریض یا در سفر باشد و افطار کند، باید درچند روز دیگر روزه بگیرد.)
پاسخ چنین ادعایی این است که همان طور که خود اهل سنت گفته‌اند در تقدیر گرفتن چیزی در کلام، برخلافِ ظاهر کلام بوده و در جایی می‌توان مرتکب این خلاف ظاهر شد که قرینه‌ای بر آن دلالت نماید و در اینجا چنین قرینه ای وجود ندارد.(تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج ۲، ص ۱۱، منشورات الاعلمی للمطبوعات، بیروت، سوم، ۱۳۹۳ هـ .)
احادیث و روزه‌ی مسافر سنی و شیعه روایت کرده‌اند که پیامبر فرموده: لیس من البرّ الصیام فی السفر،(التفسیر الکاشف، محمدجواد مغنیه، ج ۱، ص ۲۸۳، دارالعلم للملایین، بیروت، ۱۹۶۸ م.) (روزه در سفر از از اعمال نیک نمی باشد). و در تفسیر المنار آمده که پیامبر فرمود: الصائم فی السفر کالمفطر فی الحضر (روزه دار در سفر، همانند افطارکننده در وطن می‌باشد) و نیز شیعه احادیث فراوانی را از ائمه ـ علیهم السلام ـ نقل نموده که مسافر نباید در سفر روزه بگیرد. که این احادیث همگی در واقع تفسیری برای آیات مربوط به روزه ی مسافر می‌باشد. بنابراین توجه به ظاهر آیات و تفسیری که از پیامبر و خاندان اهل بیت ـ علیهم السلام ـ درباره‌ی روزه‌ی مسافر آمده، راهی برای اظهار نظر و اجتهاد شخصی باز نمی گذارد.
