«صبح من» با پزشکی: انگل در کودکان از شایع ترین بیماری‌های کودکان می‌باشد. انگل انواع مختلفی دارد و از شایع ترین آنها، انگل کرمک می‌باشد، رعایت نکردن بهداشت فردی از اصلی ترین دلایل مبتلا شدن به انگل کرمک می‌باشد. به طور کلی انگلها بیشتر از طریق غذا و راه دهان به بدن انسان منتقل می‌شوند. در این مقاله به بررسی چگونگی درمان انگل های روده ای می‌پردازیم.
به گزارش مجله خبری «صبح من»، آگاهی از وجود انگل در کودک یکی از شایع ترین مسائلی است که امکان دارد در هر خانواده‌ای وجود داشته باشد و حتی از آن هم مهمتر شیوع آن بین افراد خانواده است. علائم انگلهای روده ای در کودکان گاهی پنهان است و نمی‌توان در همان مراحل اولیه تشخیص داد.
انگل روده چیست؟
اَنگَل (به انگلیسی: parasite) به موجودی گفته می‌شود که حداقل یک قسمت از دوره زندگی خود را بر روی یا داخل بدن موجود زنده دیگری زندگی کرده و از این زندگی فایده می‌برد یا تغذیه می‌کند. موجودی است که از طریق غذا و از راه دهان که یکی از شایعترین راه‌های ورود انگل به بدن موجود زنده است وارد بدن می‌شود و با ایجاد سازگاری و تغذیه از محیط بدن موجود زنده به رشد ، تکثیر و بقاء خود ادامه می‌دهد.
کرم روده در کودکان
علائم انگلهای روده ای در کودکان
راه تشخیص کرمک در کودکان متفاوت است و هر کدام از انگلها علائم خاص خود را دارند. ولی از عوامل شایع آن موارد زیر می‌باشد:
- کم خونی
- احساس خستگی
- ضعف و بی حالی
- اسهال مزمن، اسهال خونی
- درد و گرفتگی عضلات شکم
- حالت تهوع هنگام خوردن غذا
- تب از علائم انگل در کودکان
- لاغری کودک با وجود اشتهای زیاد
- بی اشتهایی از علائم انگل در کودکان
- آبریزش از دهان مخصوصا در زمان خواب
- کشیدن دندان‌ها روی هم (دندان قروچه) هنگام خواب
- خارش مقعد نیز یکی از علائم کرم روده در کودکان است.
- صحبت کردن و تحرک بیش از اندازه در خواب از نشانه‌های انگل در کودکان
- اختلالات عصبی، کم حوصلگی ، پرخاشگری و عصبانیت در کودک از علائم انگلها در کودکان
راه‌های انتقال انگل بین کودکان
معمولاً ابتلا به انگل در کودکان به واسطه سطح آگاهی پایین و همچنین رابطه با یکدیگر که معمولاً با تماس از طریق دست، ظرف غذا ، اسباب بازی‌هایی که استفاده می‌کنند این انتقال از کودک مبتلا به کودک سالم انجام می‌شود، این موضوع در مهدهای کودک و یا مدارس شیوع بیشتری دارد.
انواع انگل در کودکان
در ادامه این مطلب به بیان شایع ترین انگلهای کودک و توضیح آنها در بین سایر انواع انگل در کودکان می‌پردازیم.
۱. کرمک و روش از بین بردن کرم روده در کودکان
این نوع از انگل که شایعترین نوع است توانایی درگیر کردن تمام افراد یک خانواده را داراست. با نام علمی”اکسیور” شناخته می‌شود، کرمک در کودکان، کرم‌هایی به رنگ سفید و جثه‌ای کوچک هستند و معمولاً تعداد زیادی از آنها در روده بزرگ مشغول به تغذیه و تکثیر می‌شوند . به این دلیل که انتقال کرمک و این نوع انگل به سادگی اتفاق می‌افتد باید برای درمان کرمک، تمام اعضای خانواده به از بین بردن کرم روده در کودکان بپردازند تا کاملاً ریشه کن شود.
۲. کرم آسکاریس در کودکان
نوع دیگری از انگل در کودکان که از نظر شیوع در این قشر بعد از کرمک قرار می‌گیرد. این انگل آسکاریس نام دارد. آسکاریس با شکلی شبیه کرم خاکی و به رنگ زرد که جثه‌ای به طول ۵/۳ تا ۱۵ سانتی متر دارد. معمولاً این نوع انگل در روده کوچک زندگی می‌کند و در تمام سنین به خصوص در کودکان شیوع دارد.
۳. کرم کدو
نوع دیگری از انگل که خوشبختانه در کشورمان ایران شیوع کمتری دارد به نام کرم کدو یا با نام علمی”تنیا” شناخته می‌شود. این نوع از انگل کمتر قابل دیده شدن است و دارای طولی بالغ بر ۸ متر است که با انجام عمل بادکش که جهت حفظ موقعیت آن می‌باشد در روده کوچک زندگی می‌کند، محل اولیه زندگی این نوع انگل بدن حیواناتی مانند گاو ، شتر و خوک است، تخم‌ها همواره به همراه مدفوع حیوان از بدن آن خارج شده و محیط را آلوده می‌کند، حیوان سالم با خوردن علوفه آلوده به تخم کرم کدو مبتلا به این نوع انگل می‌شود. انتقال این نوع انگل به انسان معمولاً از طریق مصرف گوشت‌های گاو، خوک که گاهی آلوده هستند، و به صورت‌های مختلفی مانند طبخ نیم پز و به شکل استیک نیز که در کشورهای اروپایی و آمریکایی طرفداران خاصی دارد افراد مبتلا به این نوع انگل می‌شوند.
درمان خانگی انگلهای روده ای کودکان
درمان انگلها در کودکان طب سنتی: در کنار داروها، درمان‌های طبیعی نیز میتوانند به کاهش ناراحتی‌هایی که به سبب عفونت کرمی در بدن کودک ایجاد شده اند، کمک کنند. این راهکارها ممکن است لزوما از کودک، در برابر کرم روده‌ای حفاظت نکنند، اما میتوانند به درمان و پیشگیری از عفونت کمک کنند.
۱. تخم کدو حلوایی؛ برای درمان انگل
به جرات میتوان گفت این تخمه یکی از بهترین‌ها در درمان انواع انگل است. مطالعات نشان داده که افزون بر خواص درمانی برای از بین بردن انگل خاصیت ضد تب نیز دارد .
روش اول استفاده: برای این منظور کافی است مقداری تخم کدوی خام را پس از جدا کردن پوست آنها آسیاب کرده داخل کپسول خالی ۲۵۰ یا ۵۰۰ پر کرده و قبل از شروع هر وعده غذایی یک عدد میل شود.
روش دوم استفاده: مقداری تخم کدوی خام را بعد از جدا کردن پوست آنها آسیاب کرده به همراه کمی عسل مخلوط و به صورت خمیر آماده و به قطعات کوچکی خرد کرده و قبل از شروع هر وعده غذایی یک عدد میل شود.
۲. هسته مرکبات؛ درمان خانگی انگل در کودکان
معمولاً هیچکدام از ما هسته مرکبات را نمی‌خوریم، در اینجا باید به این نکته اشاره کنم که هسته انواع مرکبات خاصیت مبارزه با انگل را دار است و برای این منظور میتوان مقداری هسته پرتقال را پس از خشک کردن آسیاب و داخل کپسول‌های خالی پر کنید و روزانه و قبل از هر وعده غذایی یک عدد آن را بخورید.
۳. دمنوش دارچین؛ داروی خانگی برای کرم روده
دارچین یکی دیگر از گیاهان دارویی دارای خواص درمانی ضد انگل است که میتوان روزانه به عنوان دمنوش مقداری دارچین را به همراه آب جوش مانند چای دم کرده و میل نمود.
۴. دمنوش بومادران؛ برای از بین بردن انگل در کودکان
بی شک بومادران که به گیاه هزار خاصیت نیز معروف است در درمان مشکلات گوارشی به ویژه انگل نقش مهمی دارد که برای این منظور با چشم پوشی از طعم تلخ این گیاه مقدار یک قاشق آن را مانند چای دم کرده و روزانه یک مرتبه میل نمایید.
۵. زنیان؛ درمان انگل در کودکان
مقدار ۱۰ الی ۱۵ گرم زنیان را آسیاب و به همراه کمی عسل مخلوط و به اندازه قرص‌های کوچک قطعه قطعه کنید و روزانه یک الی دو عدد آن را میل نمایید.
۶. سیاه دانه درمان خانگی کرمک در کودکان
برای استفاده از سیاه دانه کافی است ۵۰ گرم آن را آسیاب کرده هر روز نصف قاشق چایخوری از آن را با دو قاشق غذاخوری سرکه انگور خانگی مخلوط و میل کنید.
روش درمان خانگی انگلهای مقعدی
درمان خانگی انگلهای مقعدی نیز می‌تواند در کاهش علائم و درمان این مشکل کمک کند. البته برای تایید و تشخیص صحیح و درمان دقیق، توصیه می‌شود با پزشک معالج مشورت کنید. در ادامه به برخی از روش‌های درمان خانگی انگلهای مقعدی می‌پردازیم:
۱. استفاده از روغن درخت چای
روغن درخت چای دارای خواص ضد میکروبی و ضد انگلی است. می‌توانید چند قطره از این روغن را به یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل مخلوط کنید و با استفاده از تامپون یا پنبه، به مقعد خود مالش دهید. این روش می‌تواند به کاهش تعداد انگلهای مقعدی کمک کند.
۲. استفاده از تنباکو
یکی دیگر از روش‌های سنتی درمان انگلهای مقعدی استفاده از تنباکو است. برگ تنباکو را خرد کرده و با چند قطره آب مخلوط کنید تا پاستا شود. سپس این پاستا را روی منطقه مقعدی قرار دهید و بعد از چند دقیقه شستشو کنید. اما باید توجه داشته باشید که استفاده از تنباکو ممکن است باعث تحریک و التهاب پوست شود، بنابراین با احتیاط از این روش استفاده کنید.
۳. مصرف سیر
سیر دارای خواص ضد میکروبی و ضد انگلی است. می‌توانید روزانه یک حبه سیر تازه را خورده یا سیر را خرد کرده و آن را با کره یا روغن زیتون مخلوط کنید و به صورت کمپرس روی منطقه مقعدی قرار دهید. البته باید توجه داشته باشید که ممکن است سیر باعث تحریک معده شود، بنابراین از مصرف زیاد آن خودداری کنید.
در هر صورت، قبل از استفاده از روش‌های درمان خانگی، همواره با پزشک خود مشورت کنید تا تاییدیه و راهنمایی لازم را دریافت کنید. در برخی موارد، ممکن است نیاز به درمان دارویی با داروهای ضدانگل داشته باشید تا عفونت به طور کامل کنترل شود.
داروی‌های درمان انگلها در کودکان
درمان سریع انگلها در کودکان ، بسته بر نوع کرمی که روده را آلوده کرده است، متفاوت می‌باشد. پزشکان از داروهای رایج زیر برای درمان کرم‌های روده ای کودکان استفاده می‌کنند.
- Pyrantel (پیرانتل): برای درمان انگل کودکان
- سوسپانسیون زنتل: شربت انگل کودکان زیر دو سال
- داروهای ضد حساسیت Zentel 400mg (زنتل): برای کودکان بالای دو سال
- Mebendazole (مبندازول): برای درمان انواع بیماری‌های انگلی در کودکان زیر دوسال نمی‌باشد.
قویترین داروی ضد کرمک برای کودکان
قرص انگل کودکان
مصرف مترونیدازول در کنار مبندازول توسط پزشک تجویز می‌شود. قرص مبندازول یک قرص جویدنی است و مزه جالبی ندارد. اگر کودک برای خوردن قرص اذیت کرد، بهتر است قرص را بکوبید و در آب یا غذا کودک حل کنید.
شربت ضد انگل قوی برای کودکان: پیروینیوم پاموات یک ضد انگل
داروی پیروینیوم پاموات به منظور درمان آلودگی به کرم سنجاقی یا انتروبیاز یا همون کرمک مورد مصرف قرار می‌گیرد. این دارو از راه دستگاه گوارش به مقدار بسیار کم جذب شده و دفع آن عمدتا از راه مدفوع می‌باشد.
با این حال، باید توجه داشته باشید که هرگونه تجویز و مصرف دارو برای کودکان باید توسط پزشک معالج انجام شود. پزشک شما، مطابق با نوع و شدت عفونت انگل، نوع دارو و دوز مناسب را برای کودکتان تجویز خواهد کرد. همچنین، حتماً دستورات و راهنمایی‌های پزشک را در مورد مصرف شربت یا هر داروی دیگری که تجویز شده است، رعایت کنید و هرگونه علائم یا عوارض جانبی را به پزشک خود گزارش دهید.
پیشگیری از شیوع انگل در کودکان
آموزش دادن به کودک برای استفاده از وسایل شخصی و رعایت بهداشت فردی یکی از مهمترین موارد پیشگیری در کودکان است. از ظروف مشخص شده برای صرف غذا در مهدکودک و مدرسه استفاده کنید. مرتب ناخن‌های کودک را کوتاه کنید. به او آموزش دهید بعد از هر بار اجابت مزاج و قبل از صرف هر وعده غذایی دستهایش را با آب و مایع دستشویی بشوید. به کودک آموزش دهید که بعد از هر بار اجابت مزاج برای خشک کردن مقعد از دستمال استفاده کند.در صورت امکان از دستگاه‌های تصفیه آب در منزل استفاده کنید. میوه‌ها و سبزیجات را قبل از مصرف ضدعفونی کنید.حمام و توالت را حداقل هفته‌ای یک بار با استفاده از مواد ضد عفونی کننده تمیز کنید.
سایر روش‌های ممانعت از ورود کرم روده ای به بدن کودکان
- عدم نشستن کف حمام در زمان استحمام کودک
- خشک کردن لباس به خصوص لباس زیر در آفتاب
- محافظت و نگهداری بهداشتی غذا ، میوه و آشامیدنی
- استفاده بیشتر از حبوبات و کمتر استفاده کردن گوشت قرمز
- خشک کردن حوله و لیف حمام کودک در هوای آزاد و در مجاورت آفتاب
- عوض کردن لباس زیر کودک هر دو روز و در فصل تابستان یک روز در میان
- شستشوی دستها پس از دست زدن و لمس گلدان ، علف و …. در طبیعت
- رعایت اقداماتی که ذکر شد در جهت قطع زنجیره شیوع بیماری و انواع انگل کاربرد دارد.
- ۵ سوال متداول درباره انگل در کودکان
- آیا انگل کودکان قابل درمان است؟
- بله، با استفاده از درمان مناسب و منظم، انگل در کودکان قابل درمان است. مراجعه به پزشک و استفاده از داروهای ضدانگل، همراه با مراقبت و بهداشت مناسب، می‌تواند به بهبود و کنترل این مشکل کمک کند.
پاسخ به چند سوال کلیدی
انگل کودکان بهداشت بدنی را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
بله، احساس خارش شدید و التهاب پوست، می‌تواند باعث ناراحتی و کاهش سطح بهداشت بدنی شود. بنابراین، مهم است به موقع اقدامات لازم را برای تشخیص و درمان انگل در کودکان انجام دهیم.
آیا انگل قابل پیشگیری است؟
بله، شستشوی منظم بدن و موها، استفاده از محافظت‌کننده‌های موضعی، تمیز کردن و ضدعفونی کردن اشیاء و سطح‌های آلوده و همچنین آموزش به کودکان درباره بهداشت شخصی میتوانند به کاهش خطر ابتلا به انگل کمک کنند.
انگل می‌تواند به دیگر افراد منتقل شود؟
بله، انگل می‌تواند به دیگر افراد منتقل شود. بنابراین، در صورت بروز انگل در کودکان، باید اقدامات لازم را برای پیشگیری از انتقال آن به دیگر افراد انجام دهیم. شستشوی دوره‌ای با آب و صابون، تمیز کردن اشیاء و سطح‌های آلوده، و جدا نگه داشتن موارد شخصی مانند موها، لباس‌ها و حوله‌ها می‌تواند به کاهش خطر انتقال انگل کمک کند.
آیا انگل در کودکان عود می‌کند؟
با درمان مناسب و مراقبت‌های لازم، معمولاً انگل کودکان قابل کنترل است و به عود نمی‌گردد. اما در بعضی موارد، ممکن است نیاز به درمان دوره‌ای و مراقبت مداوم باشد تا از بازگشت انگل جلوگیری شود.
مراقبت خانگی از کودک مبتلا به انگل
- عدم خاراندن مقعد در درمان نقش مهمی دارد.
- پس از هر بار اجابت مزاج مقعد را با استفاده از آب و صابون شستشو کنید.
- کودک مبتلا به انگل را به استفاده از دستکش نخی به هنگام شب تشویق کنید.
- در صورت امکان ظروف ، لباس و لوازم شخصی قابل شستشو را با آب بجوشانید.
- استفاده از صابون بابونه هنگام شستشوی دستها و همچنین جهت درمان توصیه می‌شود.
- استفاده نکردن کودک از مواد قندی حاوی قند و شکر باعث سرعت بخشیدن به درمان می‌شود.
- لباس زیر و ملحفه کودک را به صورت روزانه عوض کرده و با استفاده از پودر و مایع ضد عفونی کنید.
خلاصه مطلب انگل در کودکان
نگرانی از وجود انگل در بدن کودکان یکی از شایع ترین مسائلی است که امکان دارد هر پدر و مادری را درگیر کند. بیشتر نشانه‌های وجود انگل در شکم کودکان در مراحل اولیه آشکار نیست. والدین با دقت در برخی علائم انگل در کودکان میتوانند متوجه این موضوع شوند و با مشورت با پزشک کودک برای درمان سریع انگلها در کودکان اقدام کنند. برای درمان این بیماری هم از درمان خانگی و هم از داورهای شیمیایی میتوان استفاده کرد.
