«صبح من» با پزشکی: ورم معده به شرایطی گفته می‌شود که مخاط معده ملتهب شده و علائمی مثل دل درد، تهوع و سو هاضمه ایجاد می‌کند. درمان و رویکردی که پزشکان جهت درمان ورم معده در نظر می‌گیرند به نوع گاستریت (ورم معده) و علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. درمان گاستریت معده می‌تواند به طور موثری علائم را کاهش داده و از بروز عوارض آتی پیشگیری کند. در این مقاله مطالب معتبر در خصوص درمان ورم معده بر اساس جدیدترین مقالات پزشکی دنیا گردآوری و ترجمه شده است.
ورم معده چگونه درمان می‌شود؟
به گزارش مجله خبری صبح من، ورم معده یا گاستریت هر شرایطی است که پوشش معده بر اثر عواملی ملتهب شده باشد. باکتری هلیکوباکتر پیلوری شایع‌ترین عامل ورم معده محسوب می‌شود. بااین‌حال، عوامل دیگری می‌توانند باعث ورم معده شوند، ازجمله:
- مصرف بیش‌ازحد مشروبات الکل
- استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) برای مدت طولانی
- ابتلا به سایر عفونت‌ها
- اضطراب بلندمدت
درمان ورم معده بستگی به نوع و علت زمینه‌ای آن دارد به همین دلیل داروها و روش‌های مختلفی از سوی پزشکان برای گاستریت معده درنظر گرفته شده است. در ادامه مقاله روش‌های درمانی به تفکیک نوع گاستریت معده بیان شده‌اند.
درمان ورم معده ناشی از هلیکوباکتر پیلوری
درصورتی‌که ورم معده ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشد آن را با ترکیبی از داروهای ضدمیکروبی درمان می‌کنند. این داروها اغلب شامل موارد زیر است:
- دو یا چند آنتی‌بیوتیک
- داروهای مهارکننده پمپ پروتون (PPI) مانند امپرازول و فاموتیدین
- تجویز داروی بیسموت ساب سالیسیلات
پزشک ممکن است از تجویز آنتی‌بیوتیک‌هایی که در گذشته مصرف کرده‌اید اجتناب نماید زیرا باکتری هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های قبلی مقاومت ایجاد کند. اگر برای ورم معده دارویی برای شما تجویز شود، تمام دوزها را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.
اگر مصرف داروی خود را زودتر قطع کنید، بعضی از باکتری‌ها زنده مانده و دوباره رشد خواهند کرد و در برابر دارو مقاومت آنتی‌بیوتیکی پیدا می‌کنند. برای پایش اثربخشی داروهای تجویزشده، پزشک ممکن است ۴ هفته پس از پایان مصرف داروها، آزمایش h.pylori را تجویز کند. اطمینان از حذف شدن تمام باکتری‌های هلیکوباکتر پیلوری برای جلوگیری از عوارض بعدی مهم است.
درمان ورم معده واکنشی
اگر استفاده طولانی مدت از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن منجر به ورم معده شده باشد، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که مصرف NSAIDها (مسکن‌ها) را متوقف کرده یا دوز کمتری مصرف کنید و یا داروی دیگری برای تسکین درد مصرف کنید.
همچنین گاهی پزشکان مصرف مهارکننده‌های گیرنده H۲ مانند فاموتیدین را برای درمان ورم معده واکنشی و پیشگیری از عوارض احتمالی تجویز می‌کنند. اگر رفلاکس صفرا باعث ورم معده واکنشی شود، پزشکان قرص اورسودیول را تجویز می‌کند. قرص اورسودیول حاوی اسیدهای صفراوی است و می‌تواند به بهبود پوشش معده کمک کند. اگر مشکل صفرا با مصرف دارو برطرف نشود عمل جراحی صفرا برای برقرار کردن جریان صفرا انجام می‌شود.
درمان ورم معده خودایمنی
اگر به گاستریت خودایمنی یا همان ورم معده خودایمنی مبتلا هستید، پزشک ممکن است آهن، اسید فولیک و مکمل‌هایی مثل ویتامین B۱۲ را جهت جلوگیری از بروز علائم کم‌خونی تجویز نماید. اگر ورم معده خودایمنی منجر به کم‌خونی خطرناک شود، پزشکان تزریق ویتامین B۱۲ را برای درمان علائم بیماری تجویز می‌کنند. خاطر نشان می‌شود به‌منظور جلوگیری از هرگونه واکنش‌های ناخواسته دارویی، قبل از استفاده از هرگونه دارو و مکمل‌های دارویی و غذایی مانند انواع مولتی‌ویتامین‌ها یا هرگونه داروی گیاهی با پزشک مشورت کنید.
درمان ورم معده عصبی
گاستریت عصبی یک مشکل معده است که به‌عنوان سوءهاضمه غیر زخمی نیز شناخته می‌شود. در گاستریت معده عصبی اگرچه مانند گاستریت کلاسیک بافت معده ملتهب نمی‌شود اما علائم مشابهی مانند سوزش سر دل و احساس پری معده بروز می‌کند. این نوع گاستریت بر اثر عوامل روانی مانند استرس، اضطراب و خشم ایجاد می‌شود.
گاستریت عصبی قابل درمان است و می‌توان آن را با اصلاح رژیم غذایی و مصرف داروهای ضد اسید معده درمان کرد. این تغییرات موجب تسکین مخاط معده شده که به سهم خود در توقف سوزش سر دل مفید هستند. البته بخش اساسی درمان شامل مدیریت و کنترل استرس و اضطراب است. با یادگیری و انجام تکنیک‌های آرام‌بخش مثل مدیتیشن و یوگا می‌توان سطح استرس و هورمون‌های استرسی مثل کورتیزول را کاهش داد.
چگونه از ابتلا به ورم معده پیشگیری کنیم؟ به گفته‌ی medicalnewstoday از آنجا که علت دقیق ابتلا به گاستریت مشخص نیست. اما با پیروی از موارد زیر می‌توان خطر ابتلا به این بیماری را کاهش داد:
- رعایت بهداشت و خوردن غذاهای پخته شده
- مصرف نکردن داروهایی که معده را تحریک می‌کنند
- عدم مصرف سیگار و الکل
درمان های خانگی ورم معده
اگرچه در صورت بروز علائم ورم معده مثل نفخ، شکم‌درد و حالت تهوع می‌توان روش‌های خانگی کنترل علائم ورم معده را انجام داد اما به دلیل آنکه بسیاری از مشکلات گوارشی علائمی مشابه به هم دارند توصیه می‌شود اگر علائم ادامه دار بود، به پزشک مراجعه کنید تا مشکل شما ریشه‌ای و اصولی درمان شود. اما درصورتی‌که مبتلا به ورم معده هستید انجام بعضی اقدامات خود مراقبتی در کنار دستورات پزشکی می‌تواند به بهبود وضعیت شما کمک کند. در ادامه مقاله به چند درمان خانگی گاستریت معده اشاره می‌کنیم.
۱. پیروی از برنامه غذایی ضدالتهابی
در گاستریت معده مخاط معده دچار التهاب شده است. بنابراین مصرف غذاهایی که به کاهش التهاب کمک می‌کنند به‌مرورزمان سبب تسکین علائم ورم معده خواهد شد. البته تاکنون یک رژیم غذایی قطعی برای درمان ورم معده شناخته‌نشده است اما هر فردی می‌تواند با یادداشت کردن علائم خود پس از صرف غذا به مرور زمان متوجه شود که چه غذاهایی علائم را کاهش و کدام‌ها علائم را تشدید می‌کنند. بر اساس نتایج یک مطالعه سال ۲۰۲۰، تعدادی از غذاهای محرک ورم معده شامل موارد زیر است:
- محصولات فراوری‌شده گوشتی
- غذاهای شیرین
- غذاهای ادویه‌دار
- مشروبات الکلی
- غذاهای سرخ‌شده
۲. مصرف مکمل عصاره سیر
بعضی از تحقیقات معتبر نشان می‌دهند که عصاره سیر می‌تواند به کاهش علائم گاستریت ناشی از باکتری هلیکوباکتر پیلوری کمک کند. البته مصرف سیر خام نیز موثر است و طعم سیر را می‌توان با یک قاشق کره بادام زمینی و یا مصرف سیر با خرما پوشش داد.
۳. مصرف پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها می‌توانند به بهبود هضم و تنظیم حرکات روده کمک کنند. پروبیوتیک‌ها باکتری‌های خوب دستگاه گوارش را تقویت می‌کنند و در مهار رشد هلیکوباکتر پیلوری نیز موثر هستند. مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک نیز در تسکین علائم گاستریت مفید است. منابع غذایی سرشار از پروبیوتیک شامل موارد زیر است:
- ماست
- کیمچی
- کلم ترش
- کفیر
۴. نوشیدن چای سبز
نتایج بعضی از مطالعات بالینی حاکی از آن است که نوشیدن چای سبز یا چای سیاه می‌تواند به طور قابل‌توجهی حجم هلیکوباکتر پیلوری را در دستگاه گوارش کاهش دهد. عسل نیز به دلیل خواص ضدباکتریایی خود در برابر عفونت‌های گوارشی موثر است. همچنین نوشیدن آب گرم نیز به تسکین ورم معده و هضم بهتر غذا کمک می‌کند.
