شاید شما هم کنجکاو شده باشید که گربهها با چشمهای درخشندهشان چطور دنیا را میبینند؟
به گزارش «صبح من»؛ نیکولای لم، هنرمند با سه کارشناسان بینایی حیوانات حدود یک دهه پیش مشورت کرد تا درباره چگونگی دیدن جهان بوسیله گربهها و مقایسه آن با انسانها فرضیهپردازی کند و آن را به تصویر بکشد.
بزرگترین تفاوت میان بینایی انسان و بینایی گربه در شبکیه چشم آنها یعنی لایهای از بافت حساس است که در عقب چشمها قرار دارد و حاوی سلولهایی به نام گیرندههای نوری یا فوتورسپتورها است. این گیرندههای نوری پرتوهای نور را به پیامهای الکتریکی تبدیل میکنند که بوسیله سلولهای عصبی پردازش میشوند و به مغز فرستاده میشوند و به صورت تصاویری که ما میبینیم ترجمه میشوند.
دو نوع سلول گیرنده نوری در شبکیه وجود دارند، سلولهای میلهای و سلولهای مخروطی. سلولهای میلهای مسئول دید محیطی و دید در شب هستند. این سلولها درخشندگی و طیف سایههای خاکستری را شناسایی میکنند. سلولهای مخروطی مسئول دید در روز و ادراک رنگ هستند.
هم گربهها و هم سگها تراکم بالایی از گیرندههای میلهای و تراکم کمی از گیرندههای مخروطی در شبکیه چشمهایشان دارند. انسانها در وضعیت معکوس قرار دارند و به همین علت است است که توانایی دید در شب آنها کمتر است، اما در مقابل میتوانند رنگها را بهتر شناسایی کنند.
اما لم میخواست این امکان تصاویری ایجاد کند که نشان دهد دنیا از چشم گربهها چگونه دیده میشوند. در رشته عکسهای بعدی، دید انسان از یک صحنه در بالا و دید گربه از همان صحنه در پایین به نمایش درآمده است.
میدان بینایی
میدان بینایی به ناحیهای گفته میشود که هنگامی که چشمها بر یک نقطه منفرد متمرکز میشوند، میتوانند ببینند. این میدان شامل چیزهایی میشود که میتوان به طور مستقیم در جلوی چشمها دید، به علاوه چیزهایی که در بالا، پایین و در دو طرف دیده میشود. گربهها میدان بینایی اندکی گستردهتر ۲۰۰ درجه را نسبت به میانگین ۱۸۰ درجهای میدان بینایی انسان دارند.
حدت بینایی
حدت بینایی به وضوح بینایی اطلاق میشود. یک انسان معمولی حدت بینایی ۲۰/۲۰ دارد. حد بینایی گربه در فاصله میان ۲۰/۱۰۰ تا ۲۰/۲۰۰ است، یعنی که گربه برای دیدن چیزی که انسان از فاصله ۱۰۰ تا ۲۰۰ فوتی (۳۰ تا ۶۰ متری) میبیند، باید در فاصله ۲۰ فوتی (۶ متری) آن قرار گیرد. برای همین است که تصویر پایینی (مربوط به دید گربه) به صورت محو به نمایش در آمده است.
دید رنگی
یک سوءبرداشت رایج وجود دارد که گربهها نمیتوانند هیچ رنگی را تشخیص دهند و دنیا را فقط به صورت طیفی از سایههای خاکستری میبینند. انسانها به عنوان موجوداتی «تریکرومات» شناخته میشوند، یعنی سه نوع سلول مخروطی در شبکیهشان دارند که به آنها امکان میدهد رنگهای قرمز، سبز و آبی را ببینند. تصور میشود گربهها هم تریکرومات باشند، اما نه همان نحو انسانها. دید گربه شبیه به دید انسانی است که دچار کوررنگی است. گربهها میتوانند سایههای آبی و سبز را ببینند، رنگهای قرمز و صورتی را نمیتوانند تشخیص دهند. این رنگها ممکن است برای آنها سبزتر به نظر رسد و رنگ ارغوانی برای آنها ممکن است مانند سایه دیگری از آبی دیده شود.
گربهها همچنین نمیتوانند همان غنای سایه رنگها و اشباع رنگهای را که ما میتوانیم ببینیم، ببینند.
فاصله
کارشناسان اعتقاد دارند که گربه نزدیکبین هستند، یعنی آنها نمیتوانند اشیای دور را به خوبی ببینند. اما توانایی آنها برای دیدن چیزهای نزدیک کاملا برای شکار کردن و گرفتن طعمه بوسیله آنها مناسب است.
دید در شب
گربهها نمیتوانند جزئیات ظریف یا غنای رنگها را ببینند، اما توانایی برتری در دیدن در تاریکی دارند که ناشی از شمار بالای سلولهای استوانهای در شبکیه چشم آنهاست که به نور کم حساس است. در نتیجه، گربهها میتوانند با استفاده از نوری در حد یک ششم نوری که انسانها برای دید لازم دارند، اطرافشان را ببینند.
گربهها همچنین ساختاری به نام تاپتوم (پرده درخشان) ددر پشت شبکیهشان دارند که تصور میشود در بهبود دید در شب موثر باشد. سلولها در تاپتوم مانند یک آینه عمل میکنند و نوری را که از میان سلولهای استوانهای و مخروطی میگذرد، به سوی سلولهای گیرنده نوری بازمیگردانند و بخت دیگری به آنها میدهند تا مقدار کم نور در دسترس در شب را ثبت کنند. همین لایه است که باعث میشود چشمهای گربهها در چشب بدرخشند.
منبع: همشهری آنلاین