«صبح من» با دانش موسیقی: تنبک، تمبک، دمبک، دنبک یا ضرب یکی از سازهای کوبه‌ای ایرانی است. این ساز پوستی، از نظر سازشناسی، جزء طبل‌های جام شکل محسوب می‌شود که از این خانواده می‌توان به سازهای مشابه مانند داربوکا در کشورهای عربی و ترکیه و همچنین زیربغلی در افغانستان اشاره کرد.
به گزارش مجله‌ی خبری «صبح من»، ساز تنبک از مهمترین سازهای کوبه‌ای ـ پوستی ایرانی به شمار می‌رود که در ارکستر ایرانی، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. در بخش نخست آشنایی با ساز تنبک، به ساختار این ساز کوبه‌ای و انواع آن می‌پردازیم و در بخش بعدی، به تاریخچه و ساختار تنبک خواهیم پرداخت.
از آنجا که وزن در موسیقی ایرانی دارای اهمیت است، نقش این ساز در گروه‌های موسیقی ایرانی، بسیار چشمگیر می‌باشد. این ساز، به نوازنده این امکان را می‌دهد که از تمام انگشتان دو دست خود استفاده کند. لذا نوازندگی این ساز مستلزم قدرت بالای تکنیکی و متریکی می‌باشد.
این ساز را با هر ده انگشت می‌نوازند و نقش همراهی‌کننده و هماهنگ‌کننده‌ی دیگر سازها را در گروه نوازی بر عهده دارد.
ساختار تنبک
بدنه‌ی تنبک را در گذشته از جنس چوب، سفال و گاهی هم فلز می‌ساختند، لیکن امروزه از جنس چوب ساخته می‌شود.
تنبک از بخش‌های زیر تشکیل شده است:
- پوست
- دهانه‌ی بزرگ
- تنه
- پا
گلویی (نفیر) - دهانه کوچک (کالیبر)
انواع تنبک
تنبک از قدیم الایام به شکلی ساده تولید می‌شده است و تنوع خاصی در گذشته نداشه است. تفاوت تنبک‌ها بیشتر به جنس چوب و یا جنس پوست مربوط می‌شد اما در حال حاضر، تنبک‌های گوناگونی ساخته می‌شود که در ادامه به چند نمونه از آنها اشاره خواهیم کرد:
۱ـ تنبک یک تکه
در تنبک‌های یک تکه که اکنون شاید بسیار کم باشد، کل بدنه تنبک از یک چوب یک تکه، تراشیده و ساخته می‌شد که استاد با وسایل و ابزار مختلف بدنه را ساخته و پرداخته می‌کرد که کار زمانبری هم بود است و در نهایت پوست روی چوب کشیده می‌شد.
۲ـ تنبک چند تکه
در این تنبک، بدنه از چند قسمت تراشیده می‌شود و بعدا با چسب به همدیگر چسبانده و آماده برای کشیدن پوست می‌شود، ساخت این نوع تنبک نسبت به اولی، کمی راحت‌تر است و به دلیل محدود نبودن کار، دست سازنده را بازتر می‌گذارد.
۳ـ تنبک ترکه‌ای
در تنبک‌های ترکه‌ای، تنبک از چندین تکه چوب که اصطلاحا ترکه گفته می‌شود در کنار هم تشکیل و ساخته می‌شود که به طرق مختلف شکل گرفته و بدنه تنبک را می‌سازد.
ساخت این مدل تنبک اندکی راحت‌تر است و به دلیل چند تکه و ترکه‌ای بودن بسیار هم سبک از آب در خواهد آمد که این، خود شاید نوعی مزیت برای این مدل به حساب بیاید.
۴ـ تنبک فایبری
در این مدل جنس بدنه‌ی تنبک اصلا چوب نیست و از پلاستیک فشرده و یا فایبر گلاس استفاده می‌شود که قالب‌گیری شده و می‌تواند تولید سریع و انبوه داشته باشد این مدل البته بسیار سبک است ولی تایید برخی اساتید نیست چرا که جنس صدای چوب را نخواهد داشت.
ادامه دارد…
بیشتر بخوانید:
- آموزش نت خوانی و نت های موسیقی
- آشنایی با اصطلاحات موسیقی و خوانندگی
- آشنایی با ساز هنگ درام، چه نوع موسیقی‌ای را می‌توان با آن نواخت؟
- ۴ نکته کلیدی برای مبتدیان نواختن پیانو
اخبار «صبح من» را در بله و ایتا دنبال کنید:
کانال «صبح من» در بله:
https://ble.ir/sobheman
کانال «صبح من» در ایتا:
https://eitaa.com/Sobheman
