مجلهی خبری «صبح من»: ماه، همراه همیشگی زمین در فضاست. ماه که اندازهاش، یکچهارم زمین است، دور زمین میچرخد و در حرکت انتقالی زمین نیز همراه ماست. ماه، همزمان با چرخش به دور زمین، دور محور خود نیز میچرخد و به همین دلیل، همیشه یک جهت ماه به طرف ماست. درخشش ماه در اثر انعکاس نور خورشید است. این کرهی سرد و صخرهای و خالی از زندگی، تنها جایی ـ به جز زمین ـ است که انسان به آن پا گذاشته است.
تولد ماه
ماه حدود ۴/۵ میلیارد سال پیش با برخورد یک سیارک به اندازه مریخ به زمین، تشکیل شد. مادهی سیارک و زمین به فضا پرتاب شد و حلقهای دور زمین تشکیل داد. در انتها، این ماده به هم پیوست و ماه را به وجود آورد.
سطح ماه
سطح ناهموار ماه در طول ۷۵۰ میلیون سال اول زندگی آن، با برخورد سیارکها شکل گرفته است. پس از دورهای از فعالیتهای آتشفشانی، مواد مذاب در شکافها به سطح راه پیدا کرده و حفرههای بزرگتر را در بر گرفت. اکنون پوشش سختی از سنگ و خاکهای نرم، ماه را فرا گرفته است.
جاذبههای گردشگری ماه
۱) دریای بحرانها
این حفرهی بزرگ پس از شکل گرفتن در حدود چهار میلیارد سال پیش، با گدازههای آتشفشانی پر شد و سپس، به سطح صاف و محکم تبدیل شد. سفینهی فضایی «لونا ۲۴» در سال ۱۹۷۶ نمونهای از این بستر را به زمین آورد.
۲) کوهستان آپنین
این کوهستان که ۶۰۰ کیلومتر طول دارد. بخشی از دهانهی آتشفشانی به نام «میرایمبریوم» است که حدود ۳/۹ میلیارد سال پیش تشکیل شد.
۳) اولین قدمها روی ماه
سفینهی «آپولو ۱۱» اولین سفینهی فضایی که انسان را به ماه برد، اینجا فرود آمد. حای پای «نِیل آرمسترانگ» و «باز آلدرین» سرنشینان آمریکایی این فضاپیما، هنوز اینجا دیده میشود.
۴) گودال توکو
پرتوهای گسترده و روشن ماده در گودال ۸۵ کیلومتری «توکو» پخش شده است. این گودال تقریباً جوان است و حدود ۱۰۰ میلیون سال پیش تشکیل شده است.
انسان بر روی ماه
ماه از سال ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۲ بازدیدکنندگان زیادی داشت و از ۲۶ نفری که به ماه سفر کردند، ۱۲ نفر روی ماه قدم گذاشتند. «نِیل آرمسترانگ»، در سال ۱۹۶۹، اولین کسی بود که روی ماه قدم گذاشت. این ۱۲ نفر، به مدت ۸۰ ساعت در ۶ نقطهی ماه، به تحقیق پرداختند و با بیش از ۲۰۰ نمونه از سنگهای ماه، به زمین برگشتند.
سفینههای فضایی بر روی ماه
سفینههای فضایی، بیش از هر جای دیگری در فضا، به ماه سفر کردهاند. از زمان پرتاب اولین سفینههای فضایی در سال ۱۹۵۹، حداقل ۸۰ سفینه به ماه رفتهاند. تقریباً سرنشینان نیمی از این سفینهها موفق شدهاند هزاران عکس و نقشه از سطح ماه تهیه کنند، خاک آن را آزمایش کنند و نمونههایی از سنگهای ماه را به زمین بیاورند.
در چهارشنبهی هفتهی آینده، با دو دنیای سوزان آشنا خواهیم شد. پس، یک لیوان آب خنک دم دست خود بگذارید تا هفتهی آینده، کمی بتوانیم گرما را تحمل کنیم! همراه ما بمانید!
بخش پیشین:
- آشنایی با خانوادهی پرجمعیت زمین؛ منظومهی شمسی و سیارههای آن
- آشنایی با خانوادهی پرجمعیت زمین؛ منظومهی شمسی و سیارههای آن ۲
- خانهی ما، «زمین»، دارای چه ویژگیهایی است؟ (بخش اول)
- خانهی ما، «زمین»، دارای چه ویژگیهایی است؟ (بخش دوم)
- با ماه، بهترین همراه زمین آشنا شوید (بخش اول)