«صبح من» با فناوری: ماشینحسابها از قدیمیترین، کاربردیترین و مهمترین ابزار برای انجام محاسبات ریاضی، همچون ضرب، تقسیم، جمع و تفریق هستند. این ابزار پر استفاده، قدمتی کهن و حتی باستانی دارد. میتوان گفت قدیمیترین نوع ماشینحساب ، چرتکه بوده است که هنوز هم توسط بازاریان، استفاده میشود.
به گزارش «صبح من»؛ اگر بخواهیم به سیر تحولات فناوری نگاهی بیندازیم، میتوانیم تاریخچهی ماشینحساب را بررسی کنیم. تا حدود قرن هفدهم، همچنان از چرتکه برای انجام محاسبات ریاضی استفاده میشد. در حالی که امروزه، کمتر کسی از ماشینحساب دستی استفاده میکند و به جای آن، از ابزارهای پیشرفتهتری استفاده میشود. برای دیدن اینکه چگونه بشر و فناوری از شمردن با انگشتان دست به چرتکه و ماشینحساب رسیدهاند، با ما همراه باشید.
اگر بخواهیم از صفر شروع کنیم، باید گریزی بزنیم به تاریخ پیدایش انسان روی زمین. انسانها در ابتدا برای شمارش از انگشتان دست استفاده میکردند. سپس از چوب خط و هم چنین کیسه و سنگ ریزه برای شمارش استفاده میکردند. به عنوان مثال، زمانی که هنوز اعداد به وجود نیامده بودند، انسانها برای شمارش دامهایشان، از سنگ و کیسه استفاده میکردند؛ به این صورت که به ازای هر دام، یک سنگ در نظر میگرفتند و برای شمارش هر دام، یک سنگ را به داخل کیسه میانداختند و شمارشهای اولیه به این صورت به وجود آمد.
حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد، سومریان و مصریان از ماشینحسابهای دستی به نام «چرتکه» که از تعدادی مهره بر روی میله ها ساخته شده بود، استفاده میکردند. این وسیلهی ساده شامل یک قاب حاوی مجموعهای از میله ها، با ده دانه کشویی در هر کدام بود. چرتکه، سرعت محاسبه و خطای کمتری داشت و هنوز هم منسوخ نشده است و در بعضی مکانها استفاده میشود. این فناوری تا حدود ۳۶۰۰ سال قبل یعنی تا آغاز قرن ۱۷ میلادی، زمانی که اولین ماشینحساب مکانیکی در اروپا ظاهر شد، استفاده میشد.
در قرن ۱۷ میلادی، اولین نوع دستگاه شمارش اختراع شد. نام اولین مخترع و ایده پرداز، آقای «بیلز پاسکال» از کشور فرانسه بود. او ماشینحسابی را اختراع کرد که به وسیلهی چرخدندههایش، کار محاسبه را انجام میداد. اما این اختراع با وجود این که اولین جرقه برای اختراع ماشینحسابهای پیشرفته محسوب میشد، کاستیهایی داشت و فقط کار جمع و برعکس را انجام میداد.
پس از گذشت سی سال از این اختراع، آقای لایبنیتز، یک ریاضیدان آلمانی،با پیشرفتهتر کردن اختراع پاسکال، ماشینحسابی اختراع کرد که علاوهبر انجام عملهای ضرب و تقسیم، عمل جذر را نیز انجام میداد. اما این پیشرفت فقط برای تاجران و کسانی که نیاز ضروری به محاسبات داشتند مفید بود و کم کم به فراموشی سپرده شد.
حدود دویست سال بعد از پاسکال فرانسوی و لابینیتز آلمانی این بار یک ریاضیدان انگلیسی روی پیشرفت دستگاه شمارش کار کرد. آقای چارلز بابیج یک ماشینحساب خودکار را اختراع کرد که به وسیله کارتهای سوراخ شده، اطلاعات آماری را میپذیرفت. کمی بعد دانشمند جوانی به نام هلریت این اختراع را پیشرفتهتر کرد و بنیانگذار «International Business Machines» یا «IBM» شد.
ماشین حساب «Curta»، که برای اولین بار در سال ۱۹۴۸ ظاهر شد، شاید بیان نهایی ماشینحسابهای مکانیکی بود. به طوری که جمع و جور بوده و میتوانست اندازهی جیبی داشته باشد و قادر به جمع، تفریق، ضرب و تقسیم بود. این ماشینحسابها تا دهه ۱۹۶۰ استفاده میشدند و بعد از آن و با توسعه فناوریهای الکترونیک ماشینحسابهای متفاوتی ساخته شد.
شرکت IBM اولین ماشینحساب مدرن و امروزی را را در سال ۱۹۵۴ معرفی کرد. اما این ماشینحساب بسیار بزرگ و هم چنین گران بود. از آن سو شرکت ژاپنی کاسیو در همان سال اولین نمونه جمعوجور الکترونیکی جهان را ساخت.
تا حدود سال ۱۹۷۷ طراحی ماشینحساب ها عوض شد، هزینه ساخت آن پایین آورده شد، کارکردهای بیشتری از جمله مثلثاتی و جبری و… به آنها افزوده شد، امکان ذخیره داده ها و نتایج فراهم شد.
ماشین حساب اف ایکس ۷۰۰ شرکت کاسیو بهعنوان اولین نمونه گرافیکی در سال ۱۹۸۵ بود که باعث شد در دهه ۱۹۹۰ و اواخر قرن بیستم دیگر مرز میان کامپیوترهای جیبی و ماشینحسابهای گرافیکی چندان مشخص نباشد و در نهایت با تغییرات در قیمت و طراحی و کارایی، به تدریج ماشینحساب ها به شکلی که امروزه استفاده میشوند، درآمدند.