«صبح من» با مسائل مذهبی: تسبیح، عبادتی برگزیده است که هرکس در سیر معنوی خویش، به قدر طاقت و معرفتش از آن بهره می‌گیرد و این در حالی است که از ائمه قبل از خلقت عالم مادی، به تسبیح ذات اقدس حق مشغول بوده‌اند. تسبیحات حضرت زهرا (س) هم یکی از آموزه‌های دینی است که بر این مهم تأکید دارد.
به گزارش مجله خبری «صبح من»، از آن جا که شاید بر هر کسی این سوال پیش بیاید که این تعداد ذکرها در تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها از چه باب است و این عدد ۳۳ و ۳۴ برای چیست، بر آن شدیم تا مطلبی در این باره برای شما ارائه دهیم. در ادامه از فضیلت تسبیح و چرایی تعداد آن سخن خواهیم گفت.
هدیه‌ای آسمانی از جانب پدر
هنگامی که فاطمه(س) از سختی کارهای خانه در زحمت بود، امیر‌مؤمنان به ایشان فرمود: نزد پدر برود و خدمتکاری درخواست کند تا در امور منزل یار و همکارش باشد.
وقتی پیامبر(ص) از خواسته‌آنان آگاهی یافت، فرمود: «ای فاطمه، می‌خواهی چیزی به تو عطا کنم که از خدمتکاری و همه دنیا با آنچه در آن است، ارزش‌مند تر است؟ حضرت فاطمه(س) فرمود: مشتاقم بدانم چیست؟ پیامبر(ص) فرمود: بعداز نماز سی و چهار مرتبه «الله اکبر» و سی و سه مرتبه «الحمد لله» و سی و سه مرتبه «سبحان الله» بگو و آن را با «لا اله الا الله» ختم کن. این کار برایت از چیزی که می‌خواهی و از دنیا و هرچه در آن است،بهتر است.»
در آن لحظه که این هدیه آسمانی به فاطمه(س) عطا شد، فرمود:« از خدا و رسول راضی شدم.»
امام باقر(ع) درباره تسبیح حضرت زهرا می‌فرماید: «خداوند متعال با هیچ ستایشی بالاتر از تسبیحات فاطمه زهرا(س) عبادت نشده است و اگر چیزی افضل از آن وجود داشت، رسول خدا(ص) آن را به فاطمه(س) اعطاء می‌کرد». تسبیح حضرت زهرا که به مناسبت مداومت آن حضرت در انجام آن، به ایشان منسوب گردیده است، درواقع تسبیح حضرت حق‌تعالی است!!
معنای تسبیح حضرت زهرا(س)
الله اکبر
انسان با گفتن «الله اکبر» به نهایت عجز خود اعتراف می‌کند و به ناتوانی‌اش به درگاه الهی بارها اقرار می‌کند.
جمیع بن عمیر می‌گوید: در محضر امام‌صادق(ع) بودم. حضرت از من پرسید: «جمله «الله اکبر» یعنی چه؟گفتم:یعنی خدا از همه چیز بزرگ‌تر است. حضرت فرمود: مطابق این معنا خدا را چیزی تصور کرده ای و او را بزرگ تر از آن چیزها تصور نموده‌ای. عرض کردم: پس معنی «الله اکبر» چیست؟حضرت پاسخ داد:معنایش این است؛ «الله اکبر من ان یوصف؛ خداوند بزرگ‌تر از آن است که توصیف گردد.»
الحمدلله
پس از آن‌که انسان به عجز و ناتوانی خویش در شناخت خالق اعتراف کرد، با گفتن «الحمد لله» که از افضل اذکار تسبیح است،وارد مرحله بعدی می‌شود.
حضرت امام‌خمینی در باب حمد می‌فرماید: «حمد خدا مساوی شکر است؛ چنانچه در روایات کثیره وارد است، کسی که «الحمد لله» بگوید شکر خدا را ادا کرده است، چنانچه امام‌صادق(ع) فرمود:شکر هر نعمتی اگرچه بزرگ باشد،این است که حمد خدای عزوجل کنی».
سبحان الله
شخصی از حضرت علی(ع) پرسید: »معنی «سبحان الله» چیست؟ حضرت فرمود: «سبحان الله» تعظیم مقام بلند و با عظمت خدا و منزه دانستن او از آنچه مشرکان می‌پندارند، است و زمانی‌که بنده این کلمه را می‌گوید، همه فرشتگان بر او درود می‌فرستند».
ثواب تسبیح حضرت زهرا با تربت امام‌حسین(ع)
درباره ثواب تسبیح حضرت زهرا(س) با تربت امام‌حسین(ع) از حضرت صاحب الامر (عج) روایت شده است: «هرکه تسبیح تربت امام‌حسین(ع) را در دست داشته باشد و ذکر را فراموش کند، ثواب ذکر برای او نوشته می‌شود».
بعداز آن‌که رسول اکرم(ص) تسبیحات را به کوثرش عطا کرد، حضرت فاطمه ابتدا رشته‌ای از پشم تابیده و با آن به تسبیح پرداخت، تا این که حضرت حمزه بن عبدالمطلب شهید شد. پس حضرت فاطمه(س) از تربت قبر آن بزرگوار خاک برداشت و تسبیح ساخت و با آن تسبیح می‌کرد و مردم نیز چنان کردند و چون سید‌الشهدا شهید شد، سنت شد که از تربت آن امام‌مظلوم،تسبیح سازند و با آن ذکر گویند.
بیشتر بخوانید:
- چه کنیم تا در نماز حواسمان پرت نشود؟
- بهشت بریم که چی بشه؟!
- چرا در هنگام باران، دعا مستجاب می شود؟
- آیا همه نفرین‌ها مستجاب است؟
فضیلت و آداب تسبیح حضرت زهرا(س)
درباره فضیلت و آداب گفتن تسبیح حضرت زهرا(س) روایات زیادی از ائمه معصومین(ع) وارد شده است که به برخی اشاره می‌شود:
جلوگیری از تیره بختی
ابو‌هارون مکفوف می‌گوید: «امام‌صادق به من فرمود: ای ابو‌هارون، ما کودکان خود را همان‌گونه که به نماز فرمان می‌دهیم،به تسبیح حضرت زهرا(س) نیز امر می‌کنیم. پس بر این ذکر مداومت کن؛ زیرا هر بنده‌ای بر آن مداومت کند، تیره بخت نمی‌شود.
خشنودی خداوند، دوری کردن شیطان
امام باقر(ع) فرمود:هرکس تسبیح حضرت زهرا را بگوید،سپس طلب آمرزش کند، آمرزیده خواهد شد. این تسبیح به زبان یک‌صد مرتبه است، ولی در میزان عمل یک هزار تسبیح به حساب می‌آید و شیطان را دور و خداوند رحمان را خوشنود می‌سازد.»
آمرزش گناهان
امام صادق(ع) نیز به فضیلت تسبیح بعداز نمازهای واجب چنین اشاره کرد: « مَن سَبَحَ تَسبِیحَ فَاطِمَهَ ع قَبلَ أَن یَثنِیَ رِجلَیهِ مِن صَلَاتِهِ الفَرِیضَهِ غَفَرَ اللَهُ لَهُ ، هرکس بعداز نماز واجب تسبیحات حضرت زهرا(س) را بجا آورد قبل از اینکه پای راست را از بالای پای چپ بردارد، جمیع گناهانش آمرزیده می‌شود»(کافی ج ۳ ص ۳۴۳)
و در حدیثی دیگر فرمود: « مَن سَبَحَ تَسبِیحَ فَاطِمَهَ ع فَقَد ذَکَرَ اللَهَ الذِکرَ الکَثِیر ، کسی که تسبیح فاطمه زهرا(س) را بگوید خدا را به ذکر کثیر یاد کرده است.»)معانی الاخبار ص ۱۹۳)
شرایط تسبیح حضرت زهرا (س)
یکی از شرایطی که در این تسبیح باید رعایت شود، این است که بعداز نماز بلافاصله خوانده شود؛ یعنی وقتی نماز به پایان رسید، نمازگزار قبل از اینکه تغییر وضع دهد و به عبارتی از حالت تشهد و سلام در نماز خارج شود، تسبیح را شروع کند و از آنچه در سر عدد مستور است می‌توان فهمید که بلافاصله بودن تسبیح بعداز نماز دارای حسابی است که در غیر این‌صورت نیست.
با فضایلی که برای حضرت زهرا (س) نقل شد، و نیز تاکیدات بسیاری که در مداومت بر آن از ناحیه ائمه معصومین(ع) آمده است، شایسته است که این عمل، عاشقانه و با نشاط به‌جا آورده شود.
اگرچه ممکن است نفس تسبیح بعداز نماز نشانه ای از نشاط در عبادت باشد، اما متاسفانه بسیار دیده می‌شود که به هنگام تسبیح، اذکار را چنان سریع و بی‌توجه می‌گویند که شاید بیان‌گر این واقعیت باشد که تسبیح را بر اثر عادت یا تاثیر محیط می‌گویند، نه از روی نشاط.
چرا تعداد ذکرهای تسبیحات حضرت زهرا این گونه است؟
در اسلام هرچیزی که وجود دارد با مدرک و یا دلیلی دارد مثلا ۱۲ ماه سال نشانه ی ۱۲ امام است و ۵ انگشت دست نشانه ی ۵ تن است خوب امکان ندارد که خدا چیزی رو بدون رازی افریده باشد درنتیجه این تسبیح هم رازی دارد. چرا در تسبیح حضرت فاطمه ما باید۳۴ بار الله اکبر و۳۳ بار الحمدالله و۳۳ بار سبحان الله بگوییم؟ ایا دلیلی داردکه باید فقط همین مقدار بگوییم؟
ممکن است بین عدد دوازده که هم عدد ماه های سال است و هم عدد امامان، ارتباطی باشد که هست . ذیل آیه ۳۶ توبه که عدد ماه ها را از روز اول خلقت دوازده شمرده، روایاتی داریم که منظور از این ماه ها ، ماه های دوازده گانه سال نیست. بلکه منظور امامان دوازدهگانه است.(۱)
ولی برای کشف این ارتباط ها نیامده ایم . به این کشف هم مامور نیستیم . اگر این ارتباط پنهان و رمزی را (بر فرض وجود)کشف نکنیم ،چیزی از تکلیف ما نسبت به اعتقاد به امامت دوازده امام و وجوب اطاعت از آنان کاسته نمی شود.
همچنین است بین عدد پنج که هم تعداد انگشتان یک دست است و هم تعداد اصول مذهب ( که این ارتباط ها معلوم نیست وجود داشته باشد و چه بسا ساخته ذهن ما باشد).
اگر به امامان دوازده گانه معتقدیم چون دلیل خاص و روایت معتبر از پیامبر داریم که تعداد جانشینان ایشان دوازده تا است . آنان را نام برده است . امامان هم از حضرت علی به بعد بر این تعداد اصرار کرده ، هر کدام بقیه این سلسله را معرفی کرده اند. بنا بر این اگر به امامان دوازده گانه معتقدیم، از باب این نیست که چون تعداد ماه های سال دوازده تا است ، پس تعداد امامان هم باید دوازده تا باشد و ما نمی دانیم آیا بین این دو عدد ارتباطی هست یا نه؟
ما راز تعداد در تسبیح حضرت زهرا را نمی دانیم . دنبال یافتن این راز هم نیستیم. برای ما مهم این است که رسول خدا به دخترشان فرمودند: تسبیحی را به شما یاد می دهم که با تلاوت آن از خادم بی نیاز می شوید . به مسلمانان دستور دادند هر گاه توانستید، این اذکار را بگویید که آثار دنیایی و آخرتی فراوان دارد.
برای ما مهم این است که روایات معتبر از رسول خدا و امامان این تسبیح را این گونه شمرده و معرفی کرده اند و ما به دستور آنان عمل می کنیم . دنبال یافتن راز هایش هم نیستیم . تا این راز ها در کلام معصوم تایید نشده باشد، قابل اعتنا هم نیستند.
منابع:
۱٫ البرهان،ج۲،ص۷۷۲٫
اخبار «صبح من» را در بله و ایتا دنبال کنید:
کانال «صبح من» در بله:
https://ble.ir/sobheman
کانال «صبح من» در ایتا:
https://eitaa.com/Sobheman
