«صبح من» با پزشکی: پوسته پوسته شدن کف پا حالتی است که ممکن است در طول زندگی بسیاری از افراد ایجاد شود و دلایل زیادی نیز می‌تواند داشته باشد. در این مطلب به بررسی سؤالاتی چون کمبود کدام ویتامین باعث پوسته شدن کف پا می‌شود و درمان پوسته پوسته شدن کف پا چیست می‌پردازیم.
شایع‌ترین علت پوسته شدن کف پا
به گزارش صبح من، پوست کف پا، خیلی بیشتر از آن چه که فکرش را بکنیم، توانایی تحمل فشار را دارد و یک سری بیماری‌ها و علت‌های خاص ممکن است باعث شوند این سد مراقبتی از بین برود که در ادامه به بررسی مهم‌ترین علت پوسته شدن کف پا می‌پردازیم.
بیماری پای ورزشکاران
بیماری پای ورزشکاران یک عفونت قارچی است که معمولاً از بین انگشتان پا شروع می‌شود و می‌تواند هر دو پا یا فقط یک پا را درگیر کند و علت پوسته شدن کف پا باشد. علائم اصلی پای ورزشکار عبارت‌اند از:
- راش؛
- سوزش؛
- تاول؛
- خشکی کف پا.
این بیماری از طریق تماس منتقل می‌شود و مسری است. ازآنجایی‌که قارچ کاندید رشد در مکان‌های مرطوب و گرم است، اغلب در کف اتاق‌های رخت‌کن، دوش‌ها و اطراف استخرها یافت می‌شود. درمان پوسته شدن کف پا، اگر ناشی از بیماری پای ورزشکاران باشد، داروهای خوراکی یا موضعی ضد قارچ است.
خشکی پوست
خشکی پوست نیز می‌تواند علت پوسته پوسته شدن کف پا شود. در این حالت کف پاهای شما معمولاً زبر، پوسته‌پوسته و خارش‌دار است. همچنین به‌راحتی تحریک می‌شود که می‌تواند منجربه لایه‌برداری شود. خشکی پوست می‌تواند علت ترک خوردن پا نیز باشد. در برخی موارد، خشکی پوست ممکن است یک علت پزشکی زمینه‌ای داشته باشد؛ اما، برخی از افراد به‌طور طبیعی پوست خشکی دارند. چه یک بیماری زمینه‌ای داشته باشید یا نداشته باشید، خشکی کف پا شما می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد یا به این واسطه بدتر شود:
- رطوبت کم؛
- دوش آب گرم؛
- کم‌آبی بدن؛
- قرارگرفتن بیش از حد در معرض آفتاب؛
- استرس و اضطراب؛
- صرف دخانیات.
کمبود کدام ویتامین باعث خشکی کف پا می شود؟
همچنین کمبود بعضی مواد مانند ویتامین‌ها در بدن نیز می‌تواند موجب خشکی پوست شود. اینکه کمبود کدام ویتامین باعث پوسته شدن کف پا می‌شود دقیقاً مشخص نیست. ویتامین C مستقیماً در فرایند کلاژن‌سازی دخالت دارد و همچنین ویتامین E و A نیز در فرایندهای مربوط به نگهداری سلامت پوست دخیل هستند. کمبود این ویتامین‌ها با پوسته شدن کف پا ارتباط مستقیم دارد. معمولاً به‌جز در موارد نادر کمبود این ویتامین‌ها ایجاد نمی‌شود، مگر در موارد سوءتغذیه یا مسافرت‌های آبی طولانی‌مدت.
درمان خشکی پوست
گزینه‌های درمان خشکی کف پا عبارت‌اند از:
- استفادۀ مکرر از مرطوب‌کننده؛ به‌خصوص بلافاصله پس از حمام‌کردن زمانی که پوست شما مرطوب است. به دنبال مرطوب‌کننده‌هایی باشید که عاری از عطر و رنگ هستند؛
- استفاده از کرم هیدروکورتیزون بدون نسخه روی پوست آسیب‌دیده؛
- افزایش رطوبت با دستگاه مرطوب‌کننده؛
- استفاده از صابون‌های ملایم که پوست شما را تحریک نمی‌کند؛
- حمام‌کردن در آب ولرم نه داغ؛
- مصرف خوراکی مکمل ویتامین C و موضعی E و A می‌تواند درمان پوسته شدن کف پا را سرعت بخشد.
اگزما
اگزما نام یک بیماری نیست؛ بلکه شرایطی است که در اثر وجود یک بیماری یا یک عامل ثانویه ایجاد می‌شود. اگزما دلایل زیادی دارد؛ اما، درماتیت آتوپیک مهم‌ترین علت آن به شمار می‌رود. اگزما می‌تواند در هر جایی از بدن شما رخ دهد. در بازوها، آرنج‌ها، پشت زانوها و پوست سر شایع‌تر است؛ اما، می‌تواند علت پوسته شدن کف پا و علت ترک خوردن پا نیز بشود. علائم اصلی اگزما معمولاً عبارت‌اند از:
- بثورات قرمز و خارش‌دار که شایع‌ترین علامت است؛
- پوست خشک و خارش‌دار؛
- پوسته پوسته شدن کف پا؛
- ترک‌خوردن پوست؛
- عفونت‌های پوستی.
اگزما ممکن است دوره‌هایی از شعله‌ورشدن را پشت سر بگذارد که در آن علائم برای مدتی بدتر می‌شوند؛ اما، در بین شعله‌‌وری علائم بهتر می‌شوند. این بیماری مسری نیست و ممکن است در برخی موارد با افزایش سن کمتر شود. علت اگزما ناشناخته است. به احتمال زیاد ترکیبی از ژنتیک و عوامل دیگر است. افراد مبتلابه آلرژی و آسم بیشتر در معرض اگزما هستند.
درمان خشکی کف پا و پوسته شدن آن، اگر ناشی از اگزما باشد، به کمک داروهای آنتی‌هیستامین و داروهای موضعی و سرکوب‌کننده ایمنی است.
پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری مزمن است که باعث ایجاد لکه‌های برجسته و قرمزرنگ با فلس‌های نقره‌ای می‌شود. این لکه‌ها ممکن است درد یا خارش داشته باشند؛ اما، معمولاً علائم فیزیکی دیگری وجود ندارد. این لکه‌ها می‌توانند در هر جایی از بدن شما اتفاق بیفتند. پوسته پوسته شدن کف پا یکی از متداول‌ترین علائم پسوریازیس است. لکه‌های ناشی از پسوریازیس رشد بیش از حد سلول‌های پوستی هستند. علت این بیماری ناشناخته است؛ اما، پسوریازیس به احتمال زیاد یک بیماری خودایمنی است. احتمالاً ژنتیک نیز در به وجود آمدن این بیماری نقش دارد. لکه‌ها معمولاً می‌آیند و می‌روند؛ اما، پسوریازیس یک بیماری مادام‌العمر است. بیشتر در موارد زیر پسوریازیس شعله‌ور می‌شود:
- در زمستان؛
- پس از یک عفونت، مانند گلودرد استرپتوکوکی؛
- در زمان استرس و اضطراب؛
- بعد از نوشیدن الکل؛
- زمانی که پوست بدن تحریک شده است.
درمان پسوریازیس معمولاً شامل موارد زیر است:
- کورتیکواستروئیدهای موضعی؛
- مرطوب‌کننده‌ها؛
- اسید سالیسیلیک؛
- فتوتراپی به‌خصوص اگر نواحی وسیعی از پوست تحت تأثیر قرار گرفته باشد؛
- داروهای سرکوب‌کننده ایمنی یا بیولوژیک؛ درصورتی‌که، شرایط شدید باشد یا سایر درمان‌ها مؤثر واقع نشوند.
همچنین پسوریازیس ممکن است باعث درد مفاصل نیز بشود که در آن صورت به آن آرتریت پسوریاتیک نیز گفته می‌شود. در بعضی بیماری‌های خود ایمنی دیگر نظیر اسپوندیلیت انکیلوزان نیز ممکن است پسوریازیس به‌عنوان یک علامت ثانویه ایجاد شود.
هایپرهیدروزیس
هایپرهیدروزیس وضعیتی است که باعث تعریق بیش از حد می‌شود و می‌تواند علت پوسته شدن کف پا و علت ترک خوردن پا باشد. ممکن است کل بدن شما یا فقط یک ناحیه را تحت تأثیر قرار دهد. کف پا و دست‌ها معمولاً در این بیماری گرفتار می‌شوند.
در این حالت به‌دلیل تعریق بیش از حد کف پا و رطوبت آن‌ها، شرایط برای ایجاد بیماری‌های پوستی عفونی دیگر نیز ایجاد شده و هم باعث پوسته شدن کف پا می‌شود.
اگر اغلب پاهای شما عرق می‌کند، ممکن است باعث تحریک، قرمزی و لایه‌برداری پوست شود که درنهایت علت پوسته شدن کف پا می‌شود. درمان پوسته شدن کف پا ناشی از هایپرهیدروزیس محلول کلرید‌آلومینیوم است که به‌عنوان یک ضد تعریق قوی عمل کرده و می‌تواند در مناطق عرق‌کرده استفاده شود.
داروهای خوراکی آنتی کولینرژیک که برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی را مسدود می‌کنند و می‌توانند به کاهش تعریق کمک کنند. همچنین با عمل سمپاتکتومی نیز می‌توان کاملاً این بیماری را درمان کرد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
بیشتر علل شایع پوسته پوسته شدن کف پا مشکل جدی نیستند و حتی ممکن است خودبه‌خود برطرف شوند؛ اما درصورتی‌که، یکی از موارد زیر را دارید بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- راش یا پوسته شدن کف پا که با داروهای غیرتجویزی یا سایر اقدامات خودمراقبتی بهبود نمی‌یابد؛
- دیابت؛
- تورم؛
- بوی بد پا؛
- پوسته پوسته شدن کف پا اگر شدید و دردناک باشد؛
- علائم کم‌آبی بدن، مانند افزایش تشنگی، خشکی دهان، گیجی و سرگیجه؛
- تب؛
- یک تاول با قرمزی قابل‌توجه و تراوش.
