«صبح من» با نکات بهداشتی: این روزها اکثر کاربران با خطرات بسیار جدی آلودگی هوا و تأثیر آن روی سلامتی آشنا هستند. در این میان یکی از بهترین راه‌های مقابله با آلاینده‌ها و پاکسازی هوا در منزل، استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا خانگی است. سؤال مهمی که می‌تواند به ذهن ما خطور کند این است که آیا دستگاه‌های تصفیه هوا در کنار مزایای خاصی که دارند، مضر هم هستند یا خیر. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی مزایا و معایب دستگاه تصفیه هوا بپردازیم تا به جواب سؤالات مربوطه پی ببریم.
به گزارش مجله خبری صبح من، دستگاه تصفیه هوا دستگاهی مکانیکی است که با قدرت برق (همانند سایر لوازم خانه مانند کولر گازی و ماشین لباسشویی) کار می‌کند که اگر به‌خوبی و با برند معتبری انتخاب شود، طول عمری حدود ۱۰ سال خواهد داشت. این دستگاه‌ها همان‌طور‌که از نام آن‌ها مشخص است، می‌توانند هوا را در فضای بسته مانند اتاق پاکسازی کنند.
مزایا دستگاه تصفیه هوا
دستگاه‌های تصفیه هوا بهترین عملکرد را برای حذف آلاینده‌ها در محیط اطراف دارند، این موضوع باعث می‌شود تا استفاده از آن‌ها بیشتر و بیشتر شود. موارد زیر از مزیت‌هایی هستند که استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا به دنبال دارد:
۱. حذف بوی نامطبوع (مانند بوی غذا و سیگار)
استشمام دود سیگار علاوه بر تأثیر مستقیم روی افراد بزرگسال، برای کودکانی که ریه آن‌ها در حال رشد است، مشکلات بسیار زیادی را در پی دارد. دستگاه تصفیه هوا دارای عملکرد مطلوبی برای از بین بردن بوهایی مانند بوی غذا و سیگار (که معمولاً در محیط منزل وجود دارند) خواهد بود.
نکته: فیلترهای هوا در ساختار دستگاه‌های تصفیه هوا، توانایی حذف بیش از نیمی از آلاینده‌های مضر دود سیگار را دارند.
۲. پاکسازی هوا از گردوغبار
ذرات گردوغبار از شایع‌ترین عواملی هستند که می‌توانند سطح کیفی هوا را تحت‌تأثیر قرار دهند. وجود این آلاینده‌ها می‌تواند مشکلات زیادی را برای افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی مثل آسم به دنبال داشته باشد. دستگاه تصفیه هوا با فیلتر کردن گردوغبار، مشکلاتی نظیر بیماری آسم را نیز کاهش می‌دهد.
۳. حذف گازها و بخارات مضر
همیشه در محیط منزل مقداری از گازهای مضر مانند دی اکسید کربن وجود دارد. همچنین آلاینده‌های شیمیایی می‌توانند از طریق پنجره به فضای منزل یا محیط کار نفوذ کنند. بخارهای مضر یکی از مهم‌ترین عواملی هستند که باعث ایجاد بیماری‌های خطرناک (مثل سرطان) در انسان می‌شوند. دستگاه‌های تصفیه هوا بر اساس نوع فیلترها و ساختار، توانایی بسیار مطلوبی برای از بین بردن تمام آلاینده‌های شیمیایی هوا دارند.
۴. حذف آلاینده‌های شهری در محیط منزل
دود حاصل از اگزوز وسایل نقلیه شهری، بخش زیادی از آلودگی هوای شهری را به خود اختصاص می‌دهد. تنفس این ذرات برای سلامتی خطرات زیادی را به دنبال دارد و این مسئله توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) هشدار داده شده است. این آلاینده‌ها می‌توانند از طریق پنجره به هوای منزل یا محیط کار وارد شوند، که با استفاده از سیستم‌های تصفیه هوا می‌توان آن‌ها را حذف و پاکسازی کرد.
۵. حذف عوامل بیماری‌زا
ویروس‌ها و باکتری‌ها همواره در محیط منزل وجود دارند و این عوامل می‌توانند سبب بیماری افراد داخل خانه شوند. وجود دستگاه تصفیه هوا می‌تواند مانع از اتفاقات فوق شود و اکثر عوامل بیماری‌زا را در منزل پاکسازی کند.
۶. پاکسازی هوا از عوامل حساسیت‌زا
وجود برخی آلاینده‌ها مثل ذرات خاک می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک و حساسیت‌زا شود که امکان حذف آن‌ها از طریق سیستم‌های تصفیه هوا به‌راحتی وجود دارد.
۷. کاهش دی اکسید کربن
تنفس ما در محیط همواره مقدار زیادی دی اکسید کربن را به هوا وارد می‌کند و به همان نسبت از میزان اکسیژن در محیط کاسته می‌شود. استفاده از دستگاه تصفیه هوا در کاهش دی اکسید کربن و افزایش اکسیژن رسانی به بدن بسیار مؤثر عمل می‌کند.
۸. بهبود کیفیت خواب
شاید باورتان نشود که آلودگی هوا می‌تواند روی خلق‌وخو نیز اثر بگذارد. به‌طور مثال تصور کنید که علائم حساسیت حتی در خواب هم رهایتان نمی‌کند. این موضوع تا چه حد کیفیت خوابتان را کاهش و تنش و خستگی‌تان را افزایش خواهد داد؟ نفس کشیدن در هوایی عاری از بوی بد و انواع آلاینده‌ها از این استرس‌ها و تنش‌های جسمی و روحی می‌کاهد و به بهبود کیفیت خواب شما می‌افزاید.
۹. کاهش حشرات مزاحم در محیط منزل
یکی از مزیت‌های دیگر استفاده از دستگاه تصفیه هوا، کمک به حذف و از بین بردن حشرات مزاحم در محیط است. هرچه هوای منزل از میکروب و آلودگی عاری‌تر و پاک‌تر باشد، رشد حشرات مزاحم نیز کمتر خواهد بود.
معایب دستگاه تصفیه هوا
اکنون پس از شناخت مزایا و فواید دستگاه تصفیه هوا، نوبت به بررسی معایب این دستگاه می‌رسد. نکته قابل توجه این است که اغلب این معایب زمانی رخ می‌دهند که دستگاه فوق از کیفیت و کارایی درستی برخوردار نباشد یا هنگام استفاده از آن به موارد اصولی دقت نکرده باشید. این معایب عبارت‌اند از:
۱. انتشار گاز ازن
بعضی از دستگاه‌های تصفیه هوا با انتشار گاز ازن به حذف باکتری‌ها، میکروب‌ها و ویروس‌ها می‌پردازند؛ درحالی‌که غلظت بالای گاز ازن می‌تواند باعث بروز صدمات جدی به دستگاه تنفس انسان شود. بنابراین بهتر است پیش از تهیه دستگاه تصفیه هوا به نوع فیلتراسیون آن دقت ویژه‌ای داشته باشید.
۲. استفاده از اشعه‌ی UV
درصورتی‌که دستگاه‌های تصفیه‌کننده هوای UV از استانداردهای درستی برخوردار نباشند، به‌جای پاکسازی ویروس‌ها، به ذرات موجود در هوا واکنش می‌دهند و باعث به‌وجود آمدن گازهای سمی می‌شوند. این اتفاق می‌تواند به خانم‌های باردار نیز آسیب جدی وارد کند.
۳. یون‌ساز بودن بعضی از دستگاه‌ها
از معایب دستگاه تصفیه هوا یونی این است که با آزاد کردن یون‌های منفی باعث سنگین شدن ذرات آلاینده می‌شوند؛ این ذره‌های سنگین‌شده روی سطوح مختلف، از وسایل خانه گرفته تا پوست افراد، می‌نشینند و زمینه‌ساز بروز یک‌سری از بیماری‌ها می‌شوند.
۴. رشد باکتری‌ها و کپک‌ها (تعویض نکردن به موقع فلیتر دستگاه)
اگر از دستگاه‌های تصفیه‌کننده هوا استفاده می‌کنید، باید حواستان به تعویض مرتب و به‌موقع فیلتر آن‌ها باشد. فیلترهای آلوده‌شده بستر مناسبی برای رشد باکتری‌ها و کپک‌ها و انتشار آن‌ها در هوای محیط هستند؛ پس در تعویض به موقع آن‌ها دقت داشته باشید.
نکته: وزارت بهداشت عملاً در خصوص خوب و یا بد بودن این دستگاه‌ها اظهارنظر قطعی نکرده ولی با صدور مجوز برای برخی از بیمارستان‌ها استفاده از این دستگاه را کارآمد و مفید دانسته است.
جمع‌بندی
در این مقاله مزایا و معایب دستگاه‌های تصفیه هوا مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع استفاده از این دستگاه برای شهرهایی که همواره درگیر آلودگی هوا هستند، بسیار ضروری به نظر می‌رسد. با انتخاب مدل‌های بدون عارضه، علاوه بر تصفیه هوای محیط، می‌توانید سلامتی خود و سایر افراد خانواده را تضمین و هوای سالم‌تری را تنفس کنید.
