«صبح من» با پزشکی: معمولا بخش پایینی پاها و زانوها فشار بیشتری را در هنگام فعالیت‌های روزمره تحمل می‌کنند. اما داشتن دردهای مزمن در پاها امری طبیعی نیست. شدت درد یا ناراحتی در هر قسمتی از ساق پا می‌تواند از حالتی ملایم تا شدید متغیر باشد. دردهای پا بیشتراز همه به دلیل استفاده بیش از حد از پاها و آسیب‌های کوچک رخ می‌دهد. این مشکل معمولاً پس از مدت کوتاهی بهبود می‌یابد.
به گزارش مجله خبری صبح من، اما در برخی موارد، ممکن است علت درد یک مشکل جدی باشد. اگر درد پا شدید و مداوم باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است تشخیص دهد که بیمار گرفتگی عضلات پا، لخته شدن خون یا مشکلات عصبی دارد و برای هر یک از این علل درمان‌های پزشکی مختلفی وجود دارد. اگر یک بیماری اساسی عامل درد پا باشد و به سرعت تشخیص داده و درمان شود، می‌تواند از تشدید درد جلوگیری کرده و وضعیت بیمار را در آینده بهبود بخشد.
علت‌های شایع درد پا
بعضی از علل رایج درد پا، عوارض جزئی و موقتی هستند که با مراجعه به پزشک متخصص به طور مؤثر قابل درمان هستند.
برخی از علل شایع عبارتند از:
گرفتگی عضلات
عامل اصلی درد پا، گرفتگی یا اسپاسم عضلانی است. انقباض عضلات پا یا همان گرفتگی عضلات پا، باعث بروز درد ناگهانی و شدید می‌شود. ماهیچه‌های منقبض اغلب باعث تشکیل یک توده قابل مشاهده و سفت در زیر پوست می‌شوند و ممکن است علائمی مانند کمی قرمزی و تورم در اطراف آن ایجاد شود.
خستگی عضلانی و کم آبی
خستگی عضلانی و کم آبی می‌توانند باعث گرفتگی پا، به ویژه در ساق پا، شوند. برخی داروها از جمله دیورتیک‌ها و استاتین‌ها نیز ممکن است در برخی از افراد باعث گرفتگی عضلات پا شوند.
آسیب‌ها
درد پا ممکن است به دلیل آسیب‌های زیر باشد:
فشار عضلانی:
کشیدگی عضلانی یک آسیب شایع است و زمانی رخ می‌دهد که فیبرهای عضلانی به دلیل کشش بیش از حد پاره می‌شوند. این مشکل اغلب در عضلات بزرگ‌تر مانند همسترینگ، ساق پا یا چهارسر ران اتفاق می‌افتد.
تاندونیت:
درد در ناحیه انتهایی ساق پا یکی از اولین علائم هشدار دهنده التهاب تاندون آشیل (زردپی اشیل) است. این وضعیت یک آسیب شایع است که باعث تورم، کشش یا پارگی تاندون می‌شود. این مشکل می‌تواند ناشی از فعالیت بیش از حد ماهیچه ساق پا یا بالا رفتن از پله‌ها باشد و ممکن است برای مدت طولانی باقی بماند.
بورسیت زانو:
بورسیت زانو زمانی رخ می‌دهد که بورساهای پر از مایع در اطراف زانو التهاب می‌گیرند. این وضعیت می‌تواند باعث تورم و درد در زانو شود و معمولاً به دلیل ضربه، فشار یا آسیب به زانو رخ می‌دهد.
شین اسپلینت:
شین اسپلینت باعث ایجاد درد در امتداد لبه داخلی استخوان ساق پا یا درشت نی می‌شود. این آسیب زمانی رخ می‌دهد که عضلات اطراف استخوان ساق پا به دلیل استفاده بیش از حد، پاره می‌شوند. استفاده از صافی کف پا می‌تواند احتمال بروز این عارضه را افزایش دهد.
شکستگی استخوان‌ها یا رگ به رگ شدن
شکستگی‌های تنشی، شکستگی‌های کوچکی هستند که در استخوان‌های پا، به ویژه در استخوان ساق، به وجود می‌آیند.
بیماری‌های زمینه‌ای
بعضی از بیماری‌های زمینه‌ای نیز می‌توانند به درد پا منجر شوند. به عنوان مثال:
آرترواسکلروز:
آرترواسکلروز به باریک شدن و سفت شدن رگ‌ها به دلیل تجمع چربی و کلسترول در دیواره‌های آنها اشاره می‌کند. رگ‌ها، عروق خونی هستند که خون حاوی اکسیژن را در سراسر بدن منتقل می‌کنند. انسداد این رگ‌ها باعث کاهش جریان خون به اندام‌های مختلف بدن می‌شود. اگر بافت‌های پا به اندازه کافی اکسیژن دریافت نکنند، ممکن است درد پا، به ویژه در ساق پا، رخ دهد.
لخته شدن خون:
هنگامی که خون غلیظ‌تر شده و اجزای آن با هم التصاق کنند، می‌تواند به شکل لخته‌ای تبدیل شود. لخته‌ای که در عروق عمقی بدن شکل می‌گیرد، به آن ترومبوز سیاهرگ عمقی گفته می‌شود. اکثراً لخته‌های خونی سیاهرگ عمقی در قسمت ران یا ساق پا ایجاد می‌شوند. احتمال تشکیل این لخته‌ها زمانی بیشتر می‌شود که شما برای مدت طولانی فعالیت نکنید، مانند پروازهای بلند مدت یا سفرهای طولانی با ماشین. همچنین، اضافه وزن، مصرف سیگار یا استفاده از داروهای خاص ممکن است به شما در معرض خطر لخته خون قرار دهد.
آرتروز
آرتروز به التهاب مفاصل اشاره می‌کند. این بیماری می‌تواند منجر به تورم، درد و قرمزی در ناحیه آسیب دیده شود. آرتروز عموماً مفاصل زانو و باسن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. عواملی مانند نقص‌های ظاهری ساق پا (مانند پاهای پرانتزی)، آسیب‌های قدیمی و افزایش سن می‌توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
سایر دلایل درد پا در زنان و مردان
دلایل دیگری که می‌توانند به درد قسمت رویی پاها منجر شوند، شامل موارد زیر می‌شود:
پینه: پینه‌ها پوستی هستند که لایه‌های ضخیم و محافظ پوست را تشکیل می‌دهند و وظیفه حفاظت از پوست در برابر ساییدگی را بر عهده دارند.
صاف بودن کف پا
نواقص ساختاری در پا
کفش بد: استفاده از کفش‌های پاشنه بلند یا کفش‌هایی که به‌خوبی به اندازه پا نیستند.
درد ناخن: رشد ناخن به داخل بافت انگشت.
زگیل کف پا
بیماری پاژه استخوان: اختلالی که در فرایند بازسازی بافت استخوانی در بدن بروز می‌کند.
بیماری رینود: اختلالی که باعث بی‌حسی و سرماخوردگی انگشتان در مواجهه با سرما و استرس می‌شود.
مورتون نوروما: یک حالت دردناک که ناشی از ضخیم شدن بافت اطراف یکی از اعصابی است که به انگشتان می‌رسد و ممکن است باعث احساس سنگریزه زیر پا شود.
اختلال ساختاری انگشتان پا: این شامل حالت‌هایی می‌شود که یکی از انگشتان به صورت خم‌شده در بند نزدیک به ناخن (Mallet Toe) یا بند بعدی (Hammer Toe) قرار دارد.
درمان خانگی درد پا
درمان‌های خانگی می‌توانند در کاهش درد پا در بسیاری از موارد مفید باشند. بیمار باید استراحت کند و تا حد امکان فشار و استرس را از پاهای خود دور نگه دارد. همچنین، می‌تواند برای بیست دقیقه و نه بیشتر، یخ را روی ناحیه دردناک قرار دهد. اگر بیمار مجبور است حرکت کند، باید از کفش‌هایی استفاده کند که به‌خوبی به اندازه پاشان هستند، محافظت کافی را به پا ارائه می‌دهند و تنگ نیستند.
در بسیاری از موارد، درد پا مسئله جدی نیست و با استفاده از چند روش درمان خانگی می‌توان آن را تسکین داد. در ادامه، تعدادی از روش‌های درمان خانگی برای این عارضه ذکر شده‌اند. اگر با انجام این روش‌ها همچنان درد داشتید، حتماً باید به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.
حمام گرم: یکی از روش‌های مؤثر، استفاده از حمام گرم است. با اضافه کردن نمک به آب حمام و قرار دادن پاها در آن، می‌توان عضلات را تسکین داد.
تمرینات کششی: برخی از تمرینات کششی می‌توانند بهبود درد عضلات را به همراه داشته باشند. با کشیدن انگشتان، می‌توانید احساس کشش در تمام قسمت‌های پا را تجربه کنید.
تمرینات تقویتی: برای پیشگیری از درد، عضلات باید قوی شوند. یکی از بهترین راه‌ها برای تقویت عضلات، پیاده‌روی منظم است. همچنین، استفاده از وزنه و تمرینات قدرتی نیز توصیه می‌شود.
ماساژ پا: ماساژ باعث بهبود گردش خون می‌شود. استفاده از لوسیون و روغن می‌تواند به روان‌شدن پوست کمک کرده و ماساژ را راحت‌تر کند.
تعویض کفش‌ها: برخی از کفش‌ها غیراستاندارد هستند یا سایز مناسبی ندارند و ممکن است درد را تحریک کنند. بنابراین، تعویض آنها با کفش‌های مناسب و به اندازه پا می‌تواند مفید باشد.
کمپرس یخ: استفاده از کمپرس یخ بر روی ناحیه دردناک می‌تواند التهاب را کاهش دهد. برای مدت ۵ تا ۱۵ دقیقه، یخ را روی قسمت دردناک قرار داده و به کاهش التهاب کمک کنید.
داروهای مسکن موضعی: برخی از محصولات بدون نیاز به نسخه دارای ترکیباتی هستند که با ایجاد احساس خنکی و تسکین درد می‌توانند به شما کمک کنند. استفاده از این داروها می‌تواند موقتاً در کاهش درد مؤثر باشد.
درمان آسیب‌های ناشی از ورزش
آسیب‌های ورزشی جزئی مانند رگ به رگ شدن پا و کشیدگی پا را می‌توان با استفاده از روش‌های زیر درمان کرد:
استراحت: استراحت برای جلوگیری از آسیب بیشتر و کمک به کاهش تورم در دوران درمان بسیار مهم است.
کمپرس یخ: برای کاهش تورم، درد و التهاب، می‌توانید یخ را به مدت بیست دقیقه در یک کیسه قرار داده و آن را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
فشرده‌سازی: با استفاده از یک باند کش، می‌توانید محل آسیب دیده را محکم، اما نه خیلی سفت، ببندید. این کار به کاهش تورم و درد کمک می‌کند.
ارتفاع: پا را به طوری که بالاتر از سطح قلب قرار بگیرد، بلند کنید. این کار باعث کاهش درد و تورم با کمک نیروی جاذبه می‌شود.
مشکلات گردش خون
برای کاهش خطر بروز بیماری‌های قلبی عروقی، مراجعه به پزشک در صورت لنگیدن پا و داشتن علائم دیگر بیماری‌های قلبی عروقی بسیار ضروری است.
برای افراد، توصیه می‌شود که به موارد زیر توجه کنند:
دوری از سیگار کشیدن یا قطع کامل آن: سیگار کشیدن باعث بروز مشکلات گردش خون و افزایش خطر بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود. بنابراین، ترک سیگار بسیار مهم است.
مدیریت سطح قند خون، کلسترول و لیپیدها: کنترل مناسب قند خون، کلسترول و لیپیدها در بدن باعث کاهش خطر ایجاد تنگی عروق و بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود.
کنترل فشار خون: حفظ فشار خون سالم و در محدوده‌ی طبیعی، مهمترین عامل در پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی است.
درمان ضد پلاکتی: استفاده از داروهای ضد پلاکتی توسط پزشک برای کاهش خطر تشکیل لخته خون در عروق قلبی و عروق مهم می‌تواند مفید باشد.
ورزش و رژیم غذایی سالم: ورزش منظم و رژیم غذایی سالم، بهبود گردش خون و کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی را تسهیل می‌کند.
توجه: همچنین، همواره بهتر است به نکات و راهکارهای مختص به هر فرد در مورد مشکلات گردش خون و بیماری‌های قلبی عروقی با پزشک خود مشورت کنید.
کسانی که به علت بیماری قلبی عروقی یا بیماری‌های دیگر برنامه درمانی خاص دارند، باید با دقت این برنامه را پیروی کنند.
درمورد زمان مناسب برای مراجعه به پزشک در صورت درد پا، گاهی اوقات تشخیص آن مشکل است.
در صورت بروز این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- اگر درد پا بدتر شود یا بیش از چند روز ادامه داشته باشد.
- تورم در هر دو پا.
- رگ‌های واریسی که برای فرد اذیت‌کننده باشند.
- درد هنگام راه رفتن.
آیا برای درمان درد پا نیاز به داروهای خاصی است؟
درمان درد پا ممکن است به داروهای خاصی نیاز داشته باشد، اما نوع و دستورات داروها بستگی به علت و شدت درد، تشخیص پزشک و شرایط شما دارد.
برخی از داروهای معمولاً استفاده می‌شوند عبارتند از:
ضد التهاب‌ها (مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن): این دسته داروها می‌توانند در کاهش درد، التهاب و تورم در پاها موثر باشند.
آنتی‌دردها (مانند آسپرین یا پاراستامول): این دسته از داروها ممکن است به عنوان آنتی‌دردهای عادی استفاده شوند تا درد پا را کاهش دهند.
داروهای ضد لخته (مانند آسپیرین یا هپارین): در برخی موارد، اگر درد پا به علت تشکیل لخته خون در عروق پا باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد لخته را تجویز کند.
