«صبح من» با بانو: هفته چهاردهم بارداری را باید شروع سه‌ماهه دوم بارداری دانست. در این دوره بدن مادر در حال تکامل جفت است و سطح انرژی او به حالت عادی بازگشته است. تهوع و استفراغ در بسیاری از زنان در سه‌ماهه دوم کاهش پیدا می‌کند یا به‌کلی پایان می‌پذیرد.
به گزارش مجله خبری صبح من، مادر همچنین حساسیت کمتری در سینه خود احساس می‌کند اما ممکن است علائم دیگری را تجربه کند. به‌هرحال، در این هفته مادر باید نسبت به علائم، رژیم غذایی، امکان تعیین جنسیت، شرایط خطرناک سقط و موارد دیگر آگاه باشد.
جنین در هفته چهاردهم بارداری
در هفته چهاردهم بارداری اندازه جنین شما به ۹-۱۰ سانتی‌متر رسیده و حدوداً ۵۷ گرم وزن دارد. رشد بدن جنین سرعت می‌گیرد و بیشتر از سر بزرگ می‌شود. در پایان هفته چهاردهم دستان جنین متناسب با کل بدن رشد خواهد کرد. پاهایش هنوز جای رشد دارند. کم کم موهای لانوگو یا کرکی روی بدن او رشد می‌کنند. جالب است بدانید که این موهای کرکی سبب حفظ تعادل دمای بدن جنین می‌شوند. به‌زودی چربی زیر پوست جنین شکل می‌گیرد و وظیفه حفظ دمای بدن جنین را عهده‌دار خواهد شد.
درحالی‌که بسیاری از قسمت‌های بدن جنین در هفته چهاردهم بارداری رشد می‌کنند، قسمتی از بدن نوزاد که بیشترین رشد را به خود می‌بیند، سیستم تولیدمثل است. در پسران، غده پروستات در حال شکل‌گیری است. در دختران، تخمدان‌ها از ناحیه شکم به لگن او منتقل می‌شوند. همچنین، غده تیروئید جنین در حال کار کردن است و هورمون‌هایی را تولید می‌کند.
در هفته چهاردهم بارداری، کام کودک یا سقف دهان او کاملاً شکل‌گرفته است. ممکن است رشد موهای بدن شروع شود. سر او چهار برابر اندازه فعلی خود رشد می‌کند و حجم آن تا زمان تولد ۶۰ برابر می‌شود.
از این هفته کبد جنین صفرا تولید می‌کند. همچنین طحال نیز فعال می‌شود و نقش خود در تولید گلبول‌های قرمز خون را نشان می‌دهد. او ادرار خود را نیز دفع می‌کند و جالب است بدانید چون مغزش حالا قدرت ارسال پالس عصبی دارد، گاهی ماهیچه‌های صورتش تغییر حالت می‌دهند. غده تیروئید جنین در این هفته فعال می‌شود و اندام‌های تناسلی‌اش شکل می‌گیرند. تولید خون در مغز استخوان و فعالیت شش‌ها نیز از این زمان شروع می‌شود.
مادر در هفته چهاردهم بارداری
با افزایش هورمون‌ها در هفته چهاردهم بارداری و در هفته‌های بعد، ممکن است تغییرات جدیدی در بدن خود مشاهده کنید. ممکن است افزایش ترشحات واژن را مشاهده کنید که کاملاٌ طبیعی هستند. این ترشحات به دلیل جلوگیری از رشد باکتری‌های مضر است.
گاهی اوقات افزایش ترشحات می‌توانند ناحیه واژن شمارا از تعادل خارج کنند که ممکن است باعث عفونت شود. اگر در مورد تغییرات ترشحات خود نگرانی دارید یا احساس درد، خارش یا خونریزی می‌کنید، با پزشک خود تماس بگیرید.
در هفته چهاردهم بارداری خوشبختانه کم‌کم عوارض و علائم اولیه بارداری همچون درد سینه، خستگی و تهوع‌های گاه و بی‌گاه از بین می‌روند. به‌تدریج مادر نیروی تازه‌ای به دست می‌آورد و جالب اینکه از این زمان به بعد احساس خوبی نسبت به بارداری خود خواهد داشت. به‌تدریج مادر تغییرات ظاهری را در خود احساس مشاهده می‌کند.
رحم در این هفته دیگر کاملاً داخل حفره لگنی نیست و در قسمت پایینی شکم جای گرفته است. باوجوداینکه تنها قسمت کوچکی از رحم از استخوان لگن بالاتر آمده، اما جنین به اندازه‌ای رشد کرده که شکم به سمت جلو مایل شود. ممکن است از این هفته به بعد گاهی دردی خفیف در دو سمت شکم احساس کنید، که خیلی جدی نیستند و به‌زودی تسکین پیدا می‌کنند.
هفته چهاردهم بارداری و تعیین جنسیت
در هفته چهاردهم بارداری دستگاه تناسلی خارجی نوزاد تکامل بیشتر پیداکرده است. درواقع، پزشکان ممکن است از طریق سونوگرافی جنسیت نوزاد شما را تعیین کنند! بااین‌حال، هر نوزاد رشد متفاوتی دارد، بنابراین ممکن است برای تعیین جنسیت هنوز زود باشد.
درهرصورت، هنگامی‌که می‌خواهید بفهمید پسر دارید یا دختر، باید با شریک زندگی خود صحبت کنید. برخی از افراد دوست دارند در اسرع وقت به این موضوع پی ببرند تا بتوانند نام و لباس مناسب برای نوزاد خود تهیه کنند. ناگفته نماند، بهترین زمان انجام سونوگرافی تعیین جنسیت ۱۸ تا ۲۰ هفتگی است.
تصویر جنین در هفته چهاردهم بارداری
در هفته چهاردهم اندازه جنین تقریباً هشت سانتی‌متر و وزن او حدود ۴۰ گرم است. در عکس جنین در هفته چهاردهم بارداری می‌توان مشاهده کرد که سر جنین در سمت راست و دست‌ها روی سینه قرار دارند. همچنین می‌توان موارد زیر را مشاهده کرد:
- ساختارهای حلقوی
- انحنای سر
- گردن و بالاتنه
- نمای کلی صورت
- ستون فقرات
تقریباً در این زمان، ممکن است آزمایش خون برای محاسبه خطر ابتلا به سندرم داون جنین و سایر ناهنجاری‌های کروموزومی به شما پیشنهاد شود.
علائم هفته چهاردهم بارداری
در هفته چهاردهم بارداری برخی از علائمی که ممکن است تجربه کنید به شرح زیر هستند:
ترشح از سینه‌ها
ممکن است متوجه شوید که سینه‌های شما یک ماده ضخیم و زرد رنگی را بیرون می‌دهد. این ماده «آغوز» نام دارد که نوزاد شما در چند روز اول پس از تولد قبل از ورود شیر مادر تغذیه می‌کند. اگرچه ترشح آغوز ممکن است در ابتدا شما را به وحشت بیندازد اما این روند کاملاً طبیعی است.
احتقان سینوسی
این حالت ممکن است به دلیل آلرژی یا سرماخوردگی یا یکی دیگر از علائم بارداری باشد. اگر در بینی خود احساس گرفتگی می‌کنید و تنفستان دچار مشکل شده است، این مسائل به دلیل هورمون پروژسترونی رخ می‌دهند که باعث افزایش گردش خون در غشاهای مخاطی بینی شده و باعث تورم آن‌ها می‌شود. این وضعیت «رینیت بارداری» نامیده می‌شود و متأسفانه کار زیادی برای از بین بردن آن نمی‌توانید انجام دهید. نوشیدن آب زیاد، قطره‌های نمکی یا شستشو با آب‌نمک ممکن است مفید باشد.
افزایش اشتها
ممکن است احساس گرسنگی بیشتری نسبت به گذشته داشته باشید. پس غذا بخورید اما سعی کنید از رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی کنید. بیشتر زنانی که وزن آن‌ها قبل از بارداری در محدوده طبیعی بوده است، فقط باید ۳۰۰ کالری اضافی در روز مصرف کنند (در صورت حمل دوقلو ۶۰۰ کالری نیاز است).
گرفتگی عضلات پا
در سه‌ماهه دوم بارداری، برخی از خانم‌ها دچار گرفتگی عضلات ساق پا می‌شوند که این اتفاق اغلب در شب رخ می‌دهد. شما می‌توانید با کشش قبل از خواب و نوشیدن زیادی آب از این گرفتگی‌ها جلوگیری کنید. اگر احساس درد شدیدی در ساق پا دارید، سعی کنید ماهیچه خود را ماساژ دهید یا دوش گرم بگیرید.
تغذیه در هفته چهاردهم بارداری
در هفته چهاردهم بارداری شما در حال ورود به سه‌ماهه دوم هستید. بسیاری از زنان در این مرحله از بارداری احساس بهتر و انرژی بیشتری دارند. رشد کودک شما در طول سه‌ماهه دوم افزایش می‌یابد، بنابراین زمان آن نیست که از تغذیه خود صرف‌نظر کنید. نیازهای ویتامین و مواد معدنی شما همانند سه‌ماهه اول بارداری باقی می‌مانند اما نیاز کالری شما در این دوره از مرحله رشد افزایش می‌یابد. در مورد انتخاب رژیم غذایی هفته چهاردهم بارداری به موارد زیر دقت کنید:
کالری
در هفته چهاردهم شما فقط به ۳۴۰ کالری بیشتر از قبل از بارداری خود نیاز دارید. بیشتر زنان برای دستیابی به یک وزن سالم در دوران بارداری به ۲۲۰۰ تا ۲۹۰۰ کالری نیاز دارند. در دوران بارداری نه‌تنها باید کالری اضافی جذب کنید بلکه به مواد مغذی اضافی نیز احتیاج خواهید داشت؛ بنابراین، غذاهای غنی از مواد مغذی مانند میوه‌ها و سبزیجات، محصولات لبنی کم‌چرب و غلات کامل را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
پروتئین
هر سلول و بافت در بدن شما و نوزادتان به پروتئین نیاز دارند. با ورود به سه‌ماهه دوم بارداری، باید پروتئین خود را افزایش دهید تا از رشد سریعی جنین حمایت کنید. شما باید ۱.۵ گرم پروتئین به ازای هر کیلو وزن خود پروتئین مصرف کنید. به عبارتی، یک بانو با ۷۰ کیلوگرم وزن در طول سه‌ماهه دوم به ۱۰۰ گرم پروتئین در روز نیاز دارد.
ویتامین و مواد معدنی
شما به‌احتمال‌زیاد از مکمل‌ها دوران بارداری برای افزایش مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم استفاده می‌کنید. بااین‌حال، مکمل‌ها هرگز نباید جایگزین رژیم غذایی سالم شوند. برخی از مواد مغذی که در دوران بارداری بسیار مهم هستند عبارت‌اند از:
- فولات
- آهن
- ویتامین A
- کلسیم
طبق اعلام موسسه پزشکی، شما باید روزانه ۶۰۰ میکروگرم فولات، ۲۷ میلی‌گرم آهن، ۷۷۰ میکروگرم ویتامین A و هزار میلی‌گرم کلسیم دریافت کنید. این توصیه‌ها برای فولات و آهن به میزان قابل‌توجهی بیشتر از نیازهای شما قبل از بارداری است. غذاهای حاوی فولات شامل اسفناج، عدس، کلم بروکلی و آب‌پرتقال هستند. برای افزایش مصرف آهن، مرغ، گوشت قرمز، غلات غنی‌شده با آهن، سویا، اسفناج و لوبیا مصرف کنید.
مراقبت‌های پزشکی هفته چهاردهم بارداری
از این هفته به بعد چون شما دیگر دچار حالت تهوع و سرگیجه نمی‌شوید، بیشتر تمایل پیدا می‌کنید که غذا بخورید. مراقبت مواد غذایی که مصرف می‌کنید باشید و حداقل سالم‌ترین مواد غذایی را انتخاب کنید. سعی کنید وزنتان را در حد تعادل حفظ کنید و بیش‌ازحد اضافه‌وزن پیدا نکنید. بیشتر مراقبت سلامت دهان و دندان‌هایتان باشید و حتماً برای چکاپ دهان و دندان به پزشک مراجعه کنید.
برای اینکه ویتامین C موردنیاز بدن را تأمین کنید و سیستم ایمنی را تقویت نمایید، مرکبات همچون پرتقال مصرف کنید. برای افزایش کلسیم بدن شیر کم‌چرب مصرف کنید و همیشه بیرون از منزل خوراکی سالم داشته باشید تا سراغ اسنک‌های مضر نروید. اصلاً اجسام سنگین بلند نکنید.
خود مراقبتی هفته چهاردهم بارداری
سعی کنید بیش از نیاز بدن و جنین غذا نخورید تا دچار اضافه‌وزن نشوید. مراقب روان خود باشید. در این دوره تغییرات خلق‌وخو را تجربه می‌کنید، اما اگر شدت آن به حدی باشد که زندگی شما را دچار اختلال کند باید به یک متخصص مراجعه کنید. بهترین حالت خوابیدن را پیدا کنید و بهتر است بعد از این به پهلو بخوابید تا فشار کمتری به شما وارد شود. از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید.
مکمل‌ها را زیر نظر متخصص مصرف کنید و برای مصرف هر دارویی حتماً با پزشک خود مشورت کنید. حتماً در طول روز به‌قدر کافی آب بنوشید. حتماً وعده‌های غذایی را زیاد اما کوچک کنید تا دچار سوزش معده نشوید. آنچه سبب ترشی معده‌تان می‌شود، مصرف نکنید. حداقل ۴ ساعت قبل از خوابیدن غذا میل کنید. آزمایشات و غربالگری‌های توصیه‌شده را انجام دهید.
دوکوزاهگزانوئیک اسید
دوکوزاهگزانوئیک اسید که معمولاً به آن DHA می‌گویند، یک اسید چرب امگا ۳ است که نقش مهمی در رشد جنین، به‌ویژه در ماه‌های بعدی بارداری دارد. DHA برای رشد بینایی و عصبی در رحم ضروری است. زنان باردار برای اطمینان از رشد مطلوب به ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم DHA در روز نیاز دارند. بهترین منابع غذایی این اسید چرب در غذاهای دریایی مانند ماهی آزاد، کنسرو ماهی تن و گربه‌ماهی یافت می‌شود.
سقط جنین در هفته چهاردهم
سقط جنین در سه‌ماهه دوم حاملگی و در هفته ۱۴ و هفته ۲۶ بارداری رخ می‌دهد و گاهی اوقات به دلیل مشکل سلامتی مادر یا عفونت ایجادشده بر نوزاد ایجاد می‌شود. به‌ندرت، سقط جنین ناشی از اتساع دهانه رحم در اوایل بارداری است. بیماری‌های زمینه‌ای طولانی‌مدت که می‌توانند خطر سقط جنین را در سه‌ماهه دوم افزایش دهند شامل موارد زیر هستند:
- دیابت
- بیماری کلیوی
- فشارخون بالا
- تیروئید پرکار یا تیروئید کم‌کار
- لوپوس
- بیماری سلیاک
علائم سقط‌جنین در هفته چهاردهم بارداری شامل خونریزی شدید، نداشتن علائم بارداری، درد در ناحیه لگن و درد شکم می‌باشد. در صورت داشتن این علائم فورا به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید.
کارهایی که باید در هفته چهاردهم بارداری انجام داد
احتمالاً تا الان به کسی نگفته‌اید که باردار هستید، بنابراین دیگر وقتش است. در این هفته احتمال سقط جنین به کم‌ترین حد ممکن رسیده، بنابراین می‌توانید خوشحالی خود را با دیگران تقسیم کنید. اگر عوارض و علائم اولیه بارداری از بین رفتند، بهتر است کم کم آماده انجام کارهای ضروری قبل از به دنیا آمدن فرزندتان شوید. از این هفته به بعد لازم است جهت انجام سونوگرافی هفته چهاردهم بارداری اقدام کنید.
سعی کنید از این هفته به بعد لباس‌های راحت‌تری بپوشید. از پوشیدن شلوارهای تنگ خودداری کنید و سراغ انواع کمرکش بروید. سعی کنید بیشتر به پهلو بخوابید، چراکه روی شکم خوابیدن مانند خوابیدن روی توپ است و به پشت خوابیدن هم باعث می‌شود خون کمتری به قلب برگردد. چون سیاهرگ بزرگ فشرده می‌شود و در این حالت مادر بیشتر احساس سرگیجه و تهوع خواهد داشت.
لازم است در این هفته به دندان‌پزشک مراجعه کنید، هرچند که توصیه می‌شود مادران این کار را پیش از بارداری انجام دهند. چراکه در طول بارداری بسیاری از مادران در معرض ابتلا به التهاب لثه و آبسه پریودنتال قرار دارند. چنانچه تصمیم گرفته‌اید به‌صورت طبیعی زایمان کنید، باید از حالا به‌خوبی ورزش کنید و تحرک داشته باشید.
برای شروع فعالیت‌های ورزشی حتماً با پزشک و ماما مشورت کنید و حرکاتی را انجام دهید که توصیه می‌کنند. مصرف کافئین را قطع کنید، ضمناً یادتان باشد که اصلاً مشروبات الکلی مصرف نکنید. کشیدن سیگار و قلیان را متوقف کنید. حتماً درباره وزن گیری خود از پزشک سؤال کنید و اگر در سطح مطلوبی نیستید، نکاتی که پزشک توصیه می‌کند را رعایت کنید.
آزمایش‌های هفته چهاردهم بارداری
در این هفته مادر سونوگرافی NT انجام می‌دهد، که میزان مایع پشت گردن جنین را محاسبه می‌کند. برای اندازه‌گیری سطح هورمون HCG و پروتئین A موجود در پلاسما مادر باید آزمایش خون بدهد. با انجام این غربالگری‌ها پزشک می‌تواند تشخیص دهد که جنین مبتلا به اختلال کروموزومی است یا خیر.
کلام آخر
شما به سه‌ماهه دوم خود رسیده‌اید و در حال حاضر یک‌سوم دوران بارداری خود را سپری کرده‌اید. در هفته چهاردهم بارداری ممکن است احساس بهتری داشته باشید زیرا علائم اولیه بارداری مانند تهوع و خستگی کم‌کم محو می‌شوند. بسیاری از مادران آینده این سه‌ماهه میانی را آسان‌ترین و راحت‌ترین دوره در زمان حاملگی خود می‌دانند؛ اما بازهم مهم است که به نوع رژیم غذایی، شرایط روانی خوب، داشتن فضایی آرامش‌بخش در خانه و انجام منظم آزمایشات دوران بارداری توجه ویژه‌ای داشته باشید.
