«صبح من» با پزشکی: آزمایش کلیه به عنوان یکی از اقدامات اساسی، قادر است نارسایی کلیوی را تشخیص دهد. این آزمایش را می‌توان به صورت سالانه به عنوان یک چکاپ سلامتی شخصی یا با تجویز پزشک انجام داد.
به گزارش مجله خبری صبح من، این آزمایش شامل تست‌های خون، ادرار و تصویربرداری است. در کلیوی نارسایی، علائم اولیه وجود ندارد. با امکان بروز عوامل خطر مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری قلبی یا سابقه خانوادگی نارسایی کلیه، این آزمایشات روش معتبرتری برای ارزیابی وضعیت سلامت کلیه هستند.
آزمایش کلیه و مجاری ادراری: بررسی سلامت و عملکرد کلیه‌ها
کلیه‌ها نقش مهمی در دفع مواد زائد و مایعات اضافی از خون شما دارند. آزمایش خون و ادرار به منظور ارزیابی سلامت کلیه‌ها و عملکرد مجاری ادراری انجام می‌شوند و میزان دفع مواد زائد از بدن را مشخص می‌کنند. همچنین، آزمایش ادرار برای تشخیص نشان می‌دهد که آیا کلیه‌ها مقادیر غیرطبیعی پروتئین را نشت می‌دهند یا خیر. نشت پروتئین از کلیه نشانه‌ای از آسیب جدی کلیوی است.
آزمایش کلیه
دو کلیه در دو طرف ستون فقرات شما واقع شده‌اند، هر کدام به اندازه یک مشت دست شما. آنها در زیر قفسه سینه و پشت شکم شما قرار دارند. کلیه‌ها نقش‌های بسیار مهمی در حفظ سلامت کلیه شما ایفا می‌کنند. یکی از وظایف اساسی آنها فیلتر کردن مواد زائد از خون و دفع آنها به عنوان ادرار از بدن است. همچنین، کلیه‌ها در تنظیم سطح آب و مواد معدنی در بدن نقش دارند. علاوه بر این، آنها در تولید ویتامین D، ساخت گلبول‌های قرمز و تنظیم هورمون‌های فشار خون نیز موثر هستند.
تست‌های کلیه: روش‌های ساده برای تشخیص مشکلات کلیوی
تست‌های کلیه، روش‌هایی ساده هستند که از خون یا ادرار برای تشخیص مشکلات کلیوی استفاده می‌کنند. انواع مختلفی از تست‌های عملکرد کلیه وجود دارند که جنبه‌های مختلف عملکرد کلیه را بررسی می‌کنند. آزمایش کلیه می‌تواند برای تعیین میزان فیلتراسیون کندن آهسته مواد زائد توسط کلیه‌ها استفاده شود. همچنین، نوع دیگری از آزمایش می‌تواند برای تشخیص نشت پروتئین به ادرار توسط کلیه‌ها استفاده شود.
اگر پزشک مشکوک به عملکرد نامناسب کلیه‌های شما باشد، ممکن است نیاز به آزمایش عملکرد کلیه داشته باشید. اگر شرایط دیگری دارید که می‌تواند به کلیه‌های شما آسیب برساند، مانند دیابت یا فشار خون بالا، ممکن است نیاز به آزمایش عملکرد کلیه داشته باشید. استفاده از آزمایش کلیه به پزشکان کمک می‌کند در نظارت و مدیریت این شرایط باشند.
فهرست آزمایشات کلیه
پزشک ممکن است یک مجموعه آزمایش را برای ارزیابی عملکرد کلیه و تخمین نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR) تجویز کند. GFR، به پزشک اطلاع می‌دهد که کلیه‌ها چه تعداد مواد زائد را به چه سرعتی از بدن شما اخراج می‌کنند. در کلیه‌های سالم، مواد زائد و مایعات اضافی از خون خارج می‌شوند. آزمایشات خون و ادرار نشان می‌دهند که کلیه‌ها چقدر وظایف خود را به خوبی انجام می‌دهند و مواد زائد به چه سرعتی از بدن اخراج می‌شوند. همچنین، آزمایش ادرار می‌تواند تشخیص دهد که آیا کلیه‌ها مقادیر زیادی پروتئین را از دست می‌دهند یا خیر؛ این نیز نشانه آسیب کلیه است.
به طور عمومی، برای تشخیص نارسایی کلیه، از آزمایشات زیر استفاده می‌شود:
آزمایشات خون: این آزمایشات شامل بررسی نمونه‌های خون است که می‌تواند اطلاعاتی درباره عملکرد کلیه‌ها و سلامت آنها ارائه دهد.
تست‌های تصویربرداری: از تست‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری (CT) و رزونانس مغناطیسی (MRI) استفاده می‌شود تا تصاویر دقیقی از کلیه‌ها به دست آید و مشکلات موجود در آنها تشخیص داده شود.
بیوپسی کلیه: در صورت نیاز، بیوپسی کلیه انجام می‌شود که در آن نمونه‌ای از بافت کلیه برداشت شده و تحت میکروسکوپ بررسی می‌شود. این روش به پزشک امکان می‌دهد تا به طور مستقیم تغییرات و آسیب‌های موجود در بافت کلیه را بررسی کند.
آزمایشات ادرار: آزمایش ادرار شامل بررسی نمونه ادرار است که می‌تواند به پزشک اطلاعاتی درباره عملکرد کلیه‌ها، وجود عفونت‌ها، نشت پروتئین و سایر نشانگان مرتبط با نارسایی کلیه را ارائه دهد.
با استفاده از این آزمایشات، پزشک می‌تواند تشخیص نارسایی کلیه را قطعی کرده و به بررسی و مدیریت مناسب برای نگهداری و بهبود عملکرد کلیه‌ها بپردازد.
چهارچوب طبیعی GFR و عملکرد کلیه
با توجه به آزمایش سرم کراتینین، عملکرد طبیعی کلیه شما باید در بازه‌های زیر قرار گیرد:
- برای مردان، میزان طبیعی بین ۰٫۷ تا ۱٫۳ میلی‌گرم در دسی لیتر باشد.
- برای زنان، میزان طبیعی بین ۰٫۶ تا ۱٫۱ میلی‌گرم در دسی لیتر باشد.
همچنین، برآورد نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR) در محدوده‌ی طبیعی بین ۹۰ تا ۱۲۰ میلی‌لیتر در دقیقه قرار می‌گیرد.
از سوی دیگر، مقدار BUN (آزمایش اوره سرم) برای عملکرد خوب کلیه باید در محدوده‌ی ۷ تا ۲۱ میلی‌گرم در دسی لیتر ماندارد باشد.
استفاده و کاربرد تست سلامت کلیه
آزمایش کلیه می‌تواند به عنوان بخشی از برنامه غربالگری سلامت عمومی به کار گرفته شود. این آزمایش می‌تواند در تشخیص و مدیریت شرایط مرتبط با کلیه مفید باشد و در غربالگری افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری کلیه هستند یا پیگیری افرادی که در حال حاضر دچار بیماری کلیه هستند، به کمک برسد.
این آزمایش می‌تواند اطلاعات مهمی درباره عملکرد کلیه‌ها، وجود علائم نشانگان بیماری کلیوی و سایر شرایط مرتبط را فراهم کند. با انجام این آزمایش، می‌توان به طور مستقیم به تشخیص و پیشگیری از بیماری‌های کلیوی و مدیریت بهتر آنها کمک کرد.
هنگامی که شخصی دارای عوامل خطر برای اختلال عملکرد کلیه است، مانند فشار خون بالا، دیابت، بیماری قلبی عروقی، چاقی، کلسترول بالا و یا سابقه خانوادگی بیماری کلیوی است، پزشک ممکن است توصیه کند که یک پانل کلیوی انجام دهد. اگرچه بیماری کلیوی اولیه اغلب علائمی را نشان نمی‌دهد، اما با آزمایش خون و ادرار می‌توان آن را تشخیص داد.
برخی از علائم و نشانه‌های آن عبارتند از:
- پفک و تورم، به ویژه در اطراف چشم‌ها، صورت، مچ دست، شکم، ران یا مچ پا.
- ادرار کف‌آلود، حاوی خون یا دارای رنگ قهوه‌ای.
- کاهش حجم ادرار.
- مشکلات ادراری مانند سوزش یا ترشح غیرطبیعی هنگام ادرار کردن، تغییر در فرکانس ادرار کردن، به ویژه در شب.
- درد در ناحیه میانی پشت، زیر دنده‌ها یا نزدیک کلیه‌ها.
این علائم و نشانه‌ها می‌توانند نشان دهنده مشکلات کلیوی باشند و نیاز به ارزیابی و درمان توسط پزشک را داشته باشند.
دقت نتایج آزمایشات عملکرد کلیه
تقریباً تمام آزمایشات عملکرد کلیه نتایج دقیقی را ارائه می‌دهند. با توجه به آزمایشی که پزشک شما برای شما تعیین کرده است، شما می‌توانید آزمایش را انجام داده و نتایج را با او به اشتراک بگذارید تا یک تحلیل جامع دریافت کنید. پزشک شما بهترین فرد است که می‌تواند آزمایشات مناسبی را برای شما توصیه کند. بنابراین، اگر آزمایش عملکرد کلیه را انجام دهید، نتایج شما به طور عمومی نتایج صحیحی را نشان خواهد داد.
آزمایشات مهم عملکرد کلیه
هر دو آزمایش خون و آزمایش ادرار ارزیابی دقیقی از عملکرد کلیه شما ارائه می‌دهند. با این حال، آزمایشات دیگری مانند سونوگرافی و سی‌تی اسکن نیز می‌توانند نتایج مفیدی را به همراه داشته باشند. اما تعیین اینکه کدام آزمایش کلیه برای شما ضروری است، به پزشک شما وابسته است. بنابراین، مهم است که به توصیه‌های پزشک خود گوش داده و به مطابقت با دستورالعمل‌های او عمل کنید.
کسانی که باید تست سلامت کلیه را انجام دهند
در صورتی که پزشک شک دارد که عملکرد کلیه‌های شما به خوبی صورت نمی‌گیرد، ممکن است نیاز به آزمایش عملکرد کلیه برای شما توصیه شود. این آزمایشات شامل آزمایش‌های ساده خون و ادرار هستند که می‌توانند مشکلات کلیوی را تشخیص دهند. اگر بیماری دیگری دارید که ممکن است به کلیه‌های شما آسیب برساند، مانند دیابت یا فشار خون بالا، ممکن است نیاز به آزمایش کلیه نیز وجود داشته باشد. تست کلیه می‌تواند به پزشکان در نظارت و تشخیص در شرایط مختلف کمک کند.
علائم زیر ممکن است نشان دهنده مشکلات کلیوی باشند:
- حضور خون در ادرار
- افزایش فشار خون
- تکرار مداوم ادرار
- مشکل در شروع ادرار کردن
- درد در هنگام ادرار کردن
- تورم دست‌ها و پاها ناشی از انباشت سیال در بدن
لطفاً توجه کنید که تنها یک علامت به تنهایی نمی‌تواند نشان‌دهنده‌ی یک مشکل جدی باشد. هنگامی که این علائم به صورت همزمان رخ می‌دهند، احتمالاً نشان می‌دهد که عملکرد کلیه‌های شما به خوبی انجام نمی‌شود. تست‌های عملکرد کلیه می‌توانند به تعیین علت و کمک در تشخیص مشکلات کلیوی شما کمک کنند.
هر چند وقت یک بار باید آزمایش مربوط به کلیه انجام دهم؟
می‌توانید به صورت سالانه برای آزمایش کلیه خود مراجعه کنید. همچنین، اگر مشکلات زمینه‌ای مانند فشار خون بالا یا دیابت دارید، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که آزمایش کلیه‌های خود را بیشتر انجام دهید.
به طور خلاصه، تعداد دفعاتی که ممکن است مجبور به انجام آزمایش کلیه شوید، به وضعیت کلی سلامت شما بستگی دارد. اگر پزشکتان نشان دهد که ممکن است علائم بیماری کلیوی داشته باشید، احتمالاً یک سری آزمایشات را برای تشخیص و دریافت درمان مناسب در زمان مناسب تجویز خواهد کرد.
