«صبح من» با آموزش: برانگیختن انگیزه‌ی دانش‌آموزان برای یادگیری، یکی از جنبه‌های مهم آموزش است. این امر نه تنها عملکرد تحصیلی آنها را افزایش می‌دهد، بلکه موجب علاقه به یادگیری در تمام طول عمر خواهد شد.
به گزارش مجله‌ی خبری «صبح من»، انگیزه، نیروی محرکهای است که افراد را وادار می‌کند تا اهداف خود را دنبال کرده و به موفقیت برسند. در واقع می‌توان گفت، انگیزه، کاتالیزور یادگیری است. با این حال، ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان می‌تواند به یک چالش پیچیده و چندوجهی، تبدیل شود.
هدف از ارایه‌ی این مطلب، بررسی بخشی از استراتژی‌ها و تکنیک‌هایی است که آموزگاران می‌توانند از آنها برای تحریک انگیزه‌ی یادگیری در دانش‌آموزان، استفاده کنند.
۱ـ اهداف و انتظارات را تعیین کنید
یکی از راه‌های اولیه برای تحریک انگیزه‌ی دانش‌آموزان، تعیین هدف و انتظاراتی روشن برای یادگیری است. هنگامی که دانش‌آموز، متوجه شود که از او، چه انتظاری می‌رود و یا چرا یک موضوع یا مهارت خاص، مهم است، احتمال بیشتری دارد که فعالانه در فرایند یادگیری آن، شرکت کند.
۲ـ ذهنیت رشد را پرورش دهید
ترویج ذهنیت رشد، یک راه قدرتمند برای ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان است. تشویق به این باور که هوش و توانایی را می‌توان با تلاش و پشتکار، گسترش داد، تمایل به پذیرش چالش‌ها و تلقی شکست‌ها را به عنوان فرصتی برای رشد، تقویت می‌کند.
۳ـ یادگیری را به زندگی ارتباط دهید
دانش‌آموز با دیدن اهمیت یادگیری در زندگی خود، انگیزه‌ی بیشتری پیدا می‌کند. معلمان باید بکوشند تا درس‌ها را به برنامه‌های کاربردی دنیای واقعی و علایق شخصی، مرتبط کنند. نشان دادن این نکته که چگونه دانش، می‌تواند در موقعیت‌های گوناگون، کاربرد داشته باشد، انگیزه را افزایش می‌دهد.
۴ـ تقویت حس استقلال و انتخاب
توانمندسازی دانش‌آموزان بر اساس آنچه می‌آموزند، چگونگی یادگیری و حتی زمانی که صرف یادگیری می‌کنند، انگیزه‌ی آنها را افزایش می‌دهد. دانش‌آموز زمانی که احساس کند بر یادگیری خود، کنترل دارد، بهتر می‌تواند از آموزش، بهره ببرد.
۵ـ استفاده از راهبرد یادگیری فعال
تکنیک‌های یادگیری فعال مانند بحث گروهی، تمرین‌های حل مسأله و فعالیت‌های علمی، یادگیری را جذاب‌تر و تعاملی‌تر می‌کند. این روش‌ها، دانش‌آموزان را تشویق می‌کند تا نقش فعالی در آموزش داشته باشند و انگیزه‌ی خود را تقویت کنند.
۶ـ ایجاد یک محیط یادگیری حمایتی
وجود یک محیط مثبت و حمایتی برای ایجاد انگیزه، ضروری است. وقتی دانش‌آموز در کلاس درس یا خانه، احساس امنیت، احترام و ارزش کند، احتمال بیشتری دارد که فعالانه، مشارکت کند و با مشکلاتی که ممکن است در زمان یادگیری با آن روبرو شود، مقابله کند.
۷ـ ارایه‌ی برخورد سازنده
ارایه‌ی بازخورد به موقع و سازنده برای ایجاد انگیزه در دانش‌آموز، بسیار مهم است. بازخورد باید نقاط قوت آنها را برجسته کرده، تلاش‌ها را تأیید کند و پیشنهادهای خاصی برای بهبود، ارایه دهد. بازخورد سازنده، حس پیشرفت و موفقیت را تقویت می‌کند.
۸ـ تنظیم چالش‌های واقع‌بینانه
به چاش کشیدن دانش‌آموزان به میزانی که باعث تحریک انگیزه شود، توصیه می‌شود. انجام تکالیفی خلاقانه که توانایی‌های دانش‌آموز را گسترش دهد، در او اعتماد به نفس ایجاد می‌کند.
۹ـ استفاده از فناوری در یادگیری
ادغام فناوری با فرایند یادگیری، علاقه‌ی دانش‌آموزان را به خود جلب کرده و انگیزه‌ی آنان برای یادگیری را تقویت می‌کند. استفاده از برنامه‌های آموزشی آنلاین یا چندرسانه‌ای متنوع و تعاملی در این زمینه راهگشاست.
۱۰ـ گسترش حس کنجکاوی
ایجاد و گسترش حس کنجکاوی، یک عامل محرک قوی است. دانش‌آموز را تشویق کنید، سوال بپرسد، موضوعات مورد علاقه‌ی خود را بررسی کند و به طور مستقل، پاسخ‌ها را بیابد. کنجکاوی، میلی طبیعی به یادگیری را تقویت می‌کند.
۱۱ـ شناسایی دستاوردها و تشویق دانش‌آموز
شناخت و تجلیل از دستاوردهای بزرگ یا کوچک دانش‌آموز، انگیزه‌ی آنان را افزایش می‌دهد. به رسمیت شناختن تلاش دانش‌آموز، او را تشویق کرده تا اهداف جدیدی را مشخص و دنبال کند.
۱۲ـ تشویق به همکاری
تشویق دانش‌آموزان برای کارهای گروهی و تعریف پرو‌ژه‌های آموزشی، میل به یادگیری را تقویت می‌کند.
۱۳ـ ارایه‌ی کاربردهای عملی مطالب آموزشی
به دانش‌آموز نشان دهید که چگونه می‌تواند دانش و مهارتی را که به دست آورده است، در زندگی به کار بگیرد. این امر به دانش‌آموز انگیزه می‌دهد.
۱۴ـ ارایه‌ی تجربه‌های گوناگون آموزشی
انواع روش‌های تدریس مانند سخنرانی، بحث، یادگیری عملی، سفرهای علمی و … دانش‌آموز را درگیر کرده و او را با انگیزه نگه می‌دارد. ایجاد تنوع، از یکنواختی جلوگیری می‌کند.
۱۵ـ ایجاد الگوهای الهام‌بخش
آموزگارانی که برای ارایه‌ی مطلب، از خود اشتیاق نشان می‌دهند، دانش‌آموز را به یادگیری تشویق می‌کنند و جرقه‌ی یادگیری را در آنها را شعله‌ور می‌سازند.
روش‌های گوناگونی برای برانگیختن علاقه و انگیزه در دانش‌آموزان وجود دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
- تنوع بخشیدن به محرکهای آموزشی
- تنوع در استراتژی تدریس
- ارتباط موضوعات با واقعیت زندگی دانش‌آموزان
- مشارکت دانش‌آموزان در برنامه‌ریزی کار آموزشی
- ارائه‌ی نتایج کار به دانش‌آموزان پس از اتمام
- برنامه‌ریزی و آماده‌سازی دروس به طور مناسب
- درک احساس دانش‌آموزان و مشارکت در حل آنها
- طرح سوالات چالشی برای ایجاد انگیزه و در عین حال تقویت قدرت پاسخ‌دهی دانش‌آموزان
- پیوند دادن اهداف درس با نیازهای ذهنی، مالی و اجتماعی
- بهره بردن از نیازهای اساسی دانش‌آموز و کمک به او در رسیدن به خودشکوفایی
- تبدیل موضوعی که دانش‌آموز از مطالعه‌ی آن، لذت نمی‌برد، به درسی لذت‌بخش
- فعال کردن تواناهایی‌ها، استعدادها و خلاقیت در دانش‌آموز
- نزدیک کردن مفاهیم درسی به یکدیگر برای کمک به درک آنها
- ایجاد تعامل بین دانش‌آموز و عناصر محیطی برای تقویت درک و یادگیری و رشد شخصیت و رفتار
آموزگار می‌تواند برای دانش‌آموزان کم‌رو که به ندرت در بحث‌های کلاسی شرکت می‌کنند، به تدریج با مشارکت آنها در فعالیت‌های کلاسی، انگیزه و علاقه به یادگیری را تقویت کند.
