«صبح من» با دانستنی‌ها: وقتی تصویر یا صحنه‌ای از محاکمه در برخی از کشورهای غربی می‌بینید، چیزی رایج در لباس قضات، توجه شما را به خود جلب می‌کند؛ پوشیدن لباس مشکی و استفاده از کلاه گیس سفید. اما راز نهفته در پشت این پوشش، چیست؟
به گزارش مجله‌ی خبری «صبح من»؛ استفاده از کلاه گیس سفید برای قضات، به قرون وسطی در اروپا بازمی‌گردد. در آن زمان، کلاه گیس سفید، نشانی از خِرَد و مقام عالی بود. رنگ سفید در جوامع غربی، نماد کهنسالی و احترام به شمار می‌رود. در آن زمان باور بر این بود که پوشیدن کلاه گیس سفید، به قضات، ظاهری جدی‌تر و محترمانه‌تر می‌دهد.
این سنت، در زمان‌های مختلف ادامه پیدا کرد و امروزه نیز در برخی از کشورها و دادگاه‌های جهان، لباس اصلی قضات است. در این کشورها، این سبک پوشش، نمادی از استقلال، یکپارچگی و عدالت در قوه قضاییه به شمار می‌رود.
وب سایت دانشگاه حقوق بریتانیا در این زمینه توضیح داده است: لباس‌های مشکی و کلاه گیس‌های سفیدی که در دادگاه‌های بریتانیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، نمادهای قانون هستند.
به نوشته این وب سایت، پیش از گسترش گرایش به کلاه گیس سفید، تنها شرط لازم برای قضات و وکلا، کوتاه کردن دقیق مو و ریش بود و ایده‌ی کلاه گیس، از اروپا سرچشمه گرفت و سپس به بریتانیا رسید و به یک اصل رایج، تبدیل شد.
استفاده از کلاه گیس سفید در دوران سلطنت چارلز دوم (۱۶۸۵ـ۱۶۶۰) به ویژه در میان اشراف و طبقات بالا، بسیار رواج داشت.
کلاه گیس سفید، نماد قدرت و مقام
استفاده از کلاه گیس سفید، نمادی از قدرت و مقام تلقی می‌شد و وکلا و قضات برای نشان دادن جایگاه خود در داخل و خارج از دادگاه، از این کلاه گیس استفاده می‌کردند.
بنا بر این گزارش، هرچند محبوبیت استفاده از کلاه گیس پس از نزدیک به یک قرن، کاهش یافت اما همچنان به عنوان یک سنت در دادگاه‌ها باقی ماند و حتی به یک الزام رسمی تبدیل شد.
روزنامه «گاردین» در این زمینه می‌نویسد: استفاده از کلاه گیس در قانون انگلیس در دهه ۱۹۴۰ پس از آنکه وکلا و قضات در حوزه‌های قضایی گوناگون از آن استفاده می‌کردند، رسمیت یافت.
به نوشته «گاردین»، «جیمز مالهولند» که بیش از ۳۰ سال تجربه وکالت دارد و سال‌ها ریاست کانون وکلای جنایی را بر عهده داشته است، کلاه گیس را بخشی از عدالت کیفری می‌داند و می‌گوید: از آنجایی که وکلا مستقل هستند و به خاطر موکلان خود می‌جنگند، بدون آنکه علاقه شخصی به پرونده داشته باشند، پرونده را مطرح و از آن دفاع می‌کنند. وجود کلاه گیس، هویت واقعی آنها را به نوعی پنهان می‌کند تا نشان بدهد که در واقعیت، از پرونده دور هستند و علایق شخصی در قضاوت آنها دخیل نیست.
نگاهی دیگر به استفاده از کلاه گیس سفید
یک تارنمای آمریکایی درباره‌ی آغاز گسترش گرایش به کلاه گیس، قدمت آن را به اواخر قرن شانزدهم در اروپا نسبت می‌دهد؛ زمانی که درد و رنج برخی از مردان با یک بیماری به نام «سفلیس» بیش از حد گسترش یافت. یکی از نشانه‌های این بیماری، ریزش مو بود که موجب شرمساری آنان برای حضور در اجتماع می‌شد. بنابراین گرایش به استفاده از کلاه گیس، آغاز شد. این امر به ویژه برای کسانی که از شپش سر، رنج می‌بردند و مجبور به تراشیدن موهای خود بودند نیز مفید بود.
بنا بر این گزارش، این ماجرا در میان افراد طبقات بالای اجتماعی رواج داشت. در فرانسه لویی چهاردهم (۱۷۱۵ـ۱۶۴۳) مانند پسرعموی خود چارلز دوم، پادشاه انگلستان، برای پنهان کردن طاسی خود، کلاه گیس پوشید.
استفاده از کلاه گیس در زمان سلطنت پادشان جورج سوم در انگلستان (۱۸۲۰ـ۱۷۶۰) دیگر در جامعه، مد نبود و اقبال به آن، کاهش یافت. در آن زمان اُسقُف‌‌ها و کسانی که در حرفه‌ی حقوقی و قضایی کار می‌کردند، محدود شدند.
از سال ۲۰۰۷، وکلا دیگر ملزم به استفاده از کلاه گیس در دادگاه‌های مدنی و خانواده نیستند اما این الزام در بریتانیا برای محاکم جنایی، باقی مانده است.
در جامائیکا استفاده از کلاه گیس در سال ۲۰۱۳ از بین رفت و تنها به جشن‌ها محدود شد. در ایرلند، داوران تا سال ۲۰۱۱ به پوشیدن آن ادامه می‌دادند.
شکل و قیمت کلاه گیس
پوشش قضایی وکلا، قضات و افرادی که در زمینه‌های حقوقی مرتبط با دعاوی مشغول به کار هستند، بر اساس وضعیت و نوع دادگاه، متفاوت است. کلاه گیس‌های کوتاه بیشتر توسط علاقه‌مندان به رشته حقوق و در محل کار استفاده می‌شود در حالی که کلاه گیس‌های بلند در مراسم رسمی به کار می‌روند.
به طور کلی صنعت کلاه گیس، دستخوش تغییراتی شد. کلاه گیس‌هایی که در دادگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، اکنون کوتاه‌تر شده‌اند و برخی از انواع آنها بین ۶۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار ـ بسته به تراکم و طول مو قیمت دارند. برخی از این کلاه گیس‌ها از موی اسب، تهیه شده‌اند و گران‌تر هستند.
