«صبح من» با پزشکی: در روزها، ماه‌ها و سال‌های اول تقریبا هیچ نشانه‌ای ندارند؛ نه نشانی از درد، نه شکستگی و نه حتی ضعف عضلانی! اما در یک روز، همه‌چیز شروع می‌شود؛ شروعی که البته ریشه در گذشته دارد اما به طور معمول، در سنین بالا خودش را نشان می‌دهد.
به گزارش صبح من، برای همین هم هست که در بین متخصصان، به بیماری خاموش معروف است؛ نوعی بیماری که فرد تا مدت‌ها از روند شکل‌گیری‌اش در بدن، خبر ندارد و ناگهان با یک ضربه، یک حادثه و یک اتفاق، از استخوان‌هایی که استحکام ندارند و اصطلاحا پوک شده‌اند، آگاه می‌شود؛ استخوان‌هایی که دیگر توانی برای مقاوم ماندن و گاهی ایستادن‌ندارند!
«پوکی استخوان»، یک بیماری یکی، دو روزه نیست؛ این را قریب به اتفاق متخصصانی می‌گویند که معتقدند از دست رفتن استخوان طی یک دوره طولانی چندین ساله رخ می‌دهد و ناگهان با یک ضربه و یک شکستگی گاهی سطحی، بیمار متوجه عمق بیماری و وجود پوکی استخوان در بدنش می‌شود. زمانی که در اغلب موارد، بیماری به عمیق‌ترین حد خود رسیده و آسیبی جدی به استخوان‌ها وارد شده است که می‌تواند فرد را تا مدت‌ها و گاهی برای همیشه، زمینگیر کند. شاید برای همین است که ضرب‌المثل پیشگیری بهتر از درمان، در پوکی استخوان، به‌خصوص در خانم‌ها، اهمیتی واقعی و البته کاربردی دارد.
چرا استخوان ها پوک شدند؟
در برخی موارد کمبود برخی هورمون‌ها مانند استروژن در زنان و اندروژن در مردان و در برخی دیگر ارث رسیدن از پدر و مادر مبتلا به پوکی استخوان ازجمله علت‌های علمی ابتلا به پوکی استخوان است؛ علت‌هایی که به مرور زمان و با بالا رفتن، شدت هم پیدا می‌کند چرا که سطح این هورمون‌ها همچنان به مرور زمان کاهش می‌یابد.
اما شاید بهتر است فارغ از عواملی که اختیارش دست فرد نیست، تمام تمرکز و هم و غم خود را روی آن بخشی از عوامل بگذاریم که تحت کنترل خودمان هستند از جمله کافی نبودن میزان مصرف کلسیم و ویتامینD در طول سال‌های نوجوانی و جوانی و تحمل وزن‌های غیرطبیعی و فشار بیش از اندازه به استخوان‌ها. سیگار کشیدن، مصرف الکل و مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد تشنج هم از دیگر عوامل تاثیرگذار در وقوع پوکی استخوان در افراد است.
بهترین درمان، پیشگیری است
آنچه بدیهی و واضح است، اهمیت پیشگیری در ابتلا به بیماری پوکی استخوان است، زیرا همان‌طور که گفتیم، فارغ از دلایلی که فرد بیمار، نقشی در آن نداشته است، عوامل متعددی وجود دارد که نشأت‌گرفته از سبک زندگی فرد در دوران جوانی است؛ الگویی که به مرور زمان به استخوان‌های او آسیب رسانده است. در اولین گام برای پیشگیری، بهتر است که دریافت و رساندن کلسیم کافی به بدن‌تان را جدی بگیرید.
یک اصل مهم و اساسی برای داشتن استخوان‌های سالم و مستحکم، رعایت یک رژیم غذایی سالم و البته سرشار از کلسیم است، زیرا زمانی که کلسیم کافی در خون وجود نداشته باشد، بدن کلسیم مورد نیاز خود را از استخوان‌ها دریافت می‌کند و طبیعتا، حفره‌های خالی در ساختار اسفنجی بافت استخوان بیشتر می‌شود. در این میان، گنجاندن لبنیات در رژیم غذایی اهمیت بسیاری دارد، لبنیاتی که بالاترین میزان کلسیم را دارد. البته از مصرف منابع کلسیم دیگری مانند اسفناج و بادام هم غافل نشوید.
علاوه بر کلسیم، ویتامینD هم به حفظ بافت استخوان، کمک ویژه‌ای می‌کند که اتفاقا میزانش در بدن بیشتر افراد، در سطح پایینی قرار دارد. مصرف غذاهایی مانند ماهی، تخم‌مرغ، جگر و نهایتا مصرف مکمل‌های این ویتامین، ابتلا به پوکی استخوان در افراد مستعد به این بیماری را دور خواهد کرد. البته فراموش نکنید که رعایت رژیم غذایی در سنین جوانی، نیازمند یک برنامه ورزشی هم هست که سلامت استخوان‌های‌تان را در دوران سالمندی، تضمین می‌کند.
و ناگهان، پوکی استخوان!
اگر سن شما بالای ۶۵سال است یا دردهای استخوانی دارید، بهتر است برای بررسی پوکی استخوان به دکتر مراجعه کنید که اگر غیر از این باشد، ممکن است یک ضربه یا افتادگی ساده، شما را مجبور به مراجعه به پزشک کند؛ پزشکی که بعد از انجام آزمایش و تست سنجش و تراکم استخوان، تایید می‌کند که دچار پوکی استخوان هستید.
البته با روش‌هایی مانند جایگزینی هورمون، مصرف داروهای استخوان‌ساز، ورزش، فیزیوتراپی، همچنان فرصت برای درمان پوکی استخوان حتی در سنین بالا هم وجود دارد اما در مراحل اولیه، نمی‌توانیم منکر کاهش دامنه حرکت فرد مبتلا و تحت تاثیر قرارگرفتن فعالیت‌های روزانه‌اش باشیم.
پوکی استخوان از نگاه طب سنتی
۱-آویشن: مصرف مرتب آویشن برای بهبود تراکم مواد معدنی استخوان، موثرتر از مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D۳ است.
۲- زردچوبه: کورکومین، ماده فعال موجود در زردچوبه است که می‌تواند کم بودن تراکم استخوان رابهبود ببخشد.
۳- سویا: ایزوفلاون‌ها، ترکیبات شبه استروژنی موجود در سویا هستند که می‌توانند از استخوان‌ها محافظت کنند و مانع تحلیل رفتن آنها شوند.
۴- مریم گلی قرمز: گیاهی در طب گیاهی چینی که خواص دارویی بسیاری برای پوکی استخوان دارد و باعث جلوگیری از تولید رادیکال آزاد مربوط به تحلیل استخوان‌می‌شود.
۵- دانه گزنه: دانه گزنه، سرشار از ویتامینD است که وجود میزان مناسبی از آن در بدن از ابتلا به پوکی‌استخوان جلوگیری می‌کند.
۶- سنجد: روایت شده است که سنجد، گوشتش گوشت می آورد، استخوانش استخوان و پوستش پوست می رویاند.
