«صبح من» با پزشکی: درد سیاتیک، درد ناشی از مشکلات عصب سیاتیک است که از قسمت پایین کمر، از پشت هر پا تا انتهای پاها ادامه دارد. سیاتیک ممکن است در افراد ۳۰ تا ۴۰ ساله در نتیجه فعالیت بدنی شدید مانند ورزش یا بلند کردن اجسام سنگین یا افراد مسن در نتیجه افزایش سن و تحلیل ستون فقرات رخ بدهد. عصب سیاتیک بزرگترین و طولانی ترین عصب بدن است که از قسمت تحتانی ستون فقرات منشعب می شود، به داخل لگن می رود، سپس از طریق باسن، پشت هر پا قرار می گیرد.
سیاتیک چه زمانی رخ می دهد؟
به گزارش صبح من، درد سیاتیک زمانی رخ می دهد که به عصب سیاتیک فشار یا آسیب وارد شود که شایع ترین علت فتق دیسک نیز است ( به عنوان لغزش دیسک یا افتادگی دیسک شناخته می شود). این زمانی اتفاق می افتد که یکی از دیسک های نرم بین مهره های ستون فقرات برآمده یا پاره شود و عصب سیاتیک را فشرده یا تحریک می کند. اسپاسم عضلانی همچنین می تواند با فشردن عصب سیاتیک هنگام حرکت در عضلات باعث بیماری سیاتیک شود.
در گروه های سنی بالاتر، سیاتیک ممکن است در نتیجه شرایط ناشی از انحطاط ستون فقرات، مانند تنگی کانال نخاعی رخ دهد. این جایی است که مسیرهایی که از طریق آن عصب سیاتیک حرکت می کند باریک می شوند و باعث فشرده شدن و یا تحریک عصب می گردند. رشد استخوان (خارهای استخوانی) همراه با افزایش سن، می تواند عصب سیاتیک را تحت فشار قرار دهد؛ در حالی که هر آسیب یا فرآیندی که باعث فشرده شدن عصب سیاتیک می شود، می تواند باعث درد سیاتیک نیز شود.
در بسیاری از موارد امکان دارد علت خاصی برای درد سیاتیک شناسایی نشده باشد. سیاتیک اگر زیاد عود نکرده باشد با راه کارهای خانگی قابل درمان است؛ اما اگر بیماری تشدید شده باشد، حتما باید نزد دکتر بروید و تحت درمان قرار بگیرید. در ادامه با ما همراه شوید تا در رابطه با راه حل درمان سیاتیک و طول درمان آن بیشتر صحبت کنیم.
بیماری سیاتیک چیست؟
سیاتیک تحریک عصب سیاتیک است که بزرگ ترین عصب در بدن انسان است. سیاتیک از چندین عصب در قسمت پایین کمر بدن انسان منشا می گیرد. این اعصاب از ستون فقرات به بیرون منشعب می شوند و سپس در هر قسمت باسن به هم می رسند و عصب سیاتیک را تشکیل می دهند که بعد از آن به پایین هر پا منشعب می شود. درد عصب سیاتیک در همین مسیری که گفته شد، یعنی از باسن تا انتهای پا ادامه دارد. سیاتیک می تواند افراد را در هر سنی به جز افراد بسیار جوان مبتلا کند. علائم آن ممکن است با افزایش سن بدتر شود اما امکان دارد که به مرور زمان از بین برود یا بهتر شود.
سیاتیک و سبک زندگی
فردی که مبتلا به سیاتیک است باید بتواند یک سبک زندگی فعال مانند ورزش کردن را در هنگام این بیماری داشته باشد. اما تصمیم در مورد محدودیت فعالیت های ورزشی نباید همگانی باشد و این فعالیت ها نسبت به هر شخصی و میزان بیماری که دارد متفاوت است. درد در ناحیه پا و باسن از اولین علائم سیاتیک می باشد و ضعف و بی حسی دو علامت عصبی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند و بسیار جدی گرفته شوند.
گاهی اوقات این بیماری آنقدر تشدید می شود که فرد از انجام فعالیت های روزانه باز می ماند. این دسته از افراد باید فورا درمان را آغاز کنند؛ زیرا اگر بیماری کهنه شود و شما آن را درمان نکنید، مشکلات زیادی را به همراه خواهد داشت. بیماری سیاتیک خفیف با راه حل های خانگی از جمله ماساژ، گرم نگه داشتن، ورزش کردن و … درمان می شود. اما اگر حال شما خیلی بد است و بعد از گذشت چند هفته هنوز هم مثل روز اول درد دارید و بهبودی حاصل نشده است، حتما به پزشک مراجعه کنید تا از طریق داروهای شیمیایی درمان شوید. در ادامه چند راه حل درمان سیاتیک خفیف را آورده ایم که می توانید با دنبال کردن این دستورات، بیماری خود را درمان کنید.
درمان سیاتیک در خانه
طب سنتی اشاره کرده است که شما می توانید در منزل و با استفاده از مواد گیاهی، سیاتیک را درمان کنید. پمادهای زیادی در بازار وجود دارند که درد سیاتیک را کمتر می کنند. اما زمانی که به این داروها دسترسی نداشتید، می توانید از راهکارهایی که در ادامه برای شما بازگو می کنم استفاده کنید. دقت کنید که درمان های خانگی هیچوقت صد در صد نیستند و برای افرادی مناسب است که از سیاتیک غیر حاد رنج می برند. اگر این مشکل در شما جدی است به حدی که نمی توانید حتی درست راه بروید و مدت طولانی از این مشکل می گذرد، پیشنهاد می کنم که فورا نزد پزشک رفته و معالجه شوید. اما برای افرادی که از سیاتیک خفیف رنج می برند درمان های خانگی جوابگو است.
درمان سیاتیک باسیاه دانه
درمان های خانگی سیاتیک در این روزها خیلی زیاد شده و در طب سنتی هم به استفاده از سیاه دانه اشاره گشته است. از آنجایی که یکی از خواص برتر سیاه دانه، ضد التهاب بودن است، آن را با عسل مخلوط کرده و به صورت پماد درمی آورند. سپس پماد به دست آمده را بر مسیر عصب سیاتیک که از باسن تا انتهای پا است ماساژ می دهند. دقت بفرمایید که چون سیاتیک یک عصب است، حتما فردی که ماساژ می دهد باید آدم حرفه ای باشد؛ زیرا در صورت عدم حرفه ای بودن او، ممکن است که درد عصب بیشتر شده و بیماری حتی حاد تر نیز شود.
بعد از اینکه با روغن سیاه دانه وعسل سیاتیک را ماساژ دادید، سعی کنید که تا دو ساعت حرکت نکنید و محل مورد ماساژ را گرم نگه دارید. سرما باعث می شود که عصب های سیاتیک شما بیشتر گرفته شود و اذیت کند. این حرکت در ۹۰ درصد مواقع کسانی که دچار بیماری خفیف سیاتیک هستند را رهایی می دهد. پس حتما این کار را با یک فرد متخصص، انجام دهید.
درمان سیاتیک با سرکه سیب
شواهد علمی برای درمان سیاتیک با سرکه سیب وجود نداشته است. اما افرادی که سرکه سیب با نمک را مخلوط و آن را با آب ولرم بر پاهایشان مالیده اند، از اثرات نتیجه بخش سرکه سیب تعریف می کنند. برای انجام این کار ابتدا باید عصب سیاتیک را از بالا تا پایین به مدت نیم ساعت ماساژ دهید. بازهم تکرار می کنم ماساژ دادن عصب سیاتیک کار هر کسی نیست و شما باید در این زمینه حرفه ای باشید و اگر فردی نابلد این کار را انجام بدهد، احتمال عود کردن بیماری بالا می رود.
بعد از اینکه نیم ساعت محل مورد نظر را ماساژ دادید، می توانید از روغن سیاه دانه استفاده کرده و یک ربع با سیاه دانه سیاتیک را آرام ماساژ دهید تا روغن کاملا جذب پوست شود. بعد از آن سرکه را با یک لیتر آب نمک مخلوط کرده و آن را بر محل بریزید. دقت بفرمایید که مخلوط آب و نمک حتما ولرم رو به گرم باشد؛ اگر سرد باشد به عصب ها یک شوک دوباره می دهد و این آزار دهنده است.
بعد از اینکه سرکه سیب و آب نمک را به خورد پوست دادید، با یک سشوار آن را گرم کرده و لباس گرم و جوراب بلند بپوشید. نتایج ثابت کرده است که در این حالت هدایت های عصبی بهتر کار می کنند و سیاتیک آرام می شود. اما شما زمانی این کار را انجام دهید که سیاتیک خفیف دارید و اگر شدید است سعی نکنید آن را در منزل درمان نمایید و حتما نزد پزشک بروید.
ورزش برای درمان سیاتیک
ورزش کردن به طور کلی باعث می شود که شما سالم بمانید. تحقیقات نشان داده است که حتی اگر شما بیمار هم باشید، ورزش به بهبودی شما کمک می کند. یکی از بیماری هایی که با ورزش کردن درمان می شود، سیاتیک است. برای پیشگیری و درمان سیاتیک نیاز می باشد که افراد هر روز یک وقتی از روز خود را به آن اختصاص بدهند؛ زیرا ورزش کردن برای این دسته از عزیزان خیلی مفیدتر از استراحت کردن است.
به دلیل درد زیادی که در ناحیه باسن و پاها ایجاد می شود، افراد علاقه ای به تحرک و ورزش کردن ندارند. اما باید بدانید که همین عدم تحرک باعث می شود تا بدن شما کرخت تر شود و عضلات و عصب ها بیشتر بگیرند. پس بهتر است بچه بازی را کنار گذاشته و شروع به تحرک و ورزش کنید. ورزش کردن باعث افزایش قدرت عضلانی، کشش همسترینگ و بهبود سلامت رگ و عصب ها می شود. در ادامه من به شما چند حرکت برای بهبود درد عصب سیاتیک را معرفی می کنم. بازهم می گویم که اگر بیماری شما خفیف است می توانید از این دستورات پیروی کنید و برای بیماری های سیاتیکی که بسیار پیشرفته است، این کارها کمی ریسک دارد.
همتراز شدن لگن
برای انجام دادن این حرکت شما تنها لازم دارید که بر روی سطحی صاف و سفت به صورت طاق باز دراز بکشید، سپس زانوها را خم کرده و به داخل ببرید. دست ها را صاف کنار خود قرار داده و عضلات شکمی را منقبض نمایید. حالا کمر را به سمت زمین فشار داده و این حرکت را در طول ۵ ست ۵ ثانیه ای انجام بدهید. اگر باسن و یا پای شما درد می گیرد سعی کنید که این حرکت را آهسته و یا با کمک یک فرد دیگر انجام دهید.
سفت کردن باسن
روی شکم بخوابید؛ سپس یکی یکی هر کدام از پاها را از زانو خم کرده و به باسن بچسبانید. در طول انجام این تمرین تمامی عصب های سیاتیک منقبض و منبسط می شوند که برای باز شدن گرفتگی تمرینی عالی است. هر کدام از پاها نیاز است تا ۵ تا ست ۵ ثانیه ای این ورزش را انجام دهد.
تک پا
طاق باز بخوابید و هر کدام از پاها را آرام آرام و مرحله به مرحله بالا بیاورید. به هیچ وجه پاها را از زانو خم نکنید و آن را مستقیم به بالا بیاورید. اگر کمر دردی هستید و مشکل دارید، می توانید هنگام بالا آوردن پا، آن را خم کنید.
به طور کلی ورزش برای سیاتیک بسیار موثر است و اگر دارو استفاده می کنید و یا از طریق درمان های خانگی به آن می پردازید، پیشنهاد می کنم که حتما ورزش را فراموش نکنید.
طول درمان سیاتیک
سیاتیک که همان درد ناحیه باسن تا پا گفته می شود، امکان دارد در هر فردی متغیر باشد. در اصل این بیماری بین ۴ تا ۶ هفته طول می کشد که به نوبه خودش مدت طولانی است. زیرا شما در این مدت از یک درد عصبی رنج می برید که واقعا آزار دهنده است و نمی توانید کارهای عادی و روزمره را داشته باشید. ولی حتی در صورت داشتن درد هم استراحت مطلق نکنید؛ زیرا در صورت داشتن استراحت مطلق بدن شما کرخت شده و همین کار باعث تشدید بیماری می شود. پس حتی با درد زیاد هم که شده سرپا بمانید و فعالیت های روزمره را انجام دهید.
ورزش به کمتر شدن این دوره کمک می کند. یعنی اگر هر روز روزی نیم ساعت تمریناتی که در بالا گفته شد را انجام دهید، امکان دارد که طول درمانتان کوتاه تر شود. سعی کنید که از ماساژ غافل نمانید، فردی حرفه ای و یا ماساژوری را پیدا کنید تا بتواند یک روز در میان محل گرفتگی عصب را با روغن ماساژ دهد. این کار هم باعث بهبودی می شود و هم درد مزمن شما را کاهش می دهد. حالا اگر شما بیشتر از ۶ هفته است که دچار این بیماری هستید، باید بگویم که قطعا به بیماری سیاتیک مزمن مبتلا شده اید.
اگر در طول این مدت بهبودی حاصل نشد، حتما نزد پزشک بروید. دکتر با مشاهده علائم شما و مشکلی که دارید، می تواند یک دوره درمانی با دارو و آمپول را برای شما تجویز کند. پس اگر مدت طولانی هست که مبتلا هستید، بهتر است خودتان را با درمان های خانگی درگیر نکنید. چون اگر شما درمان می شدید و بیماریتان خفیف بود، در عرض ۴ تا ۶ هفته سلامتتان را بازمی گرداندید.
درمان سیاتیک پای راست
سیاتیک ممکن است در یکی از قسمت های بدن رخ بدهد و در اکثر موارد هم به این شکل است که در یک پا گرفتگی به وجود می آید. پای راست همیشه به عنوان پایه برای نگهداری بدن کمک می کند و این سخت است که شما نتوانید از پای ثابت خود استفاده کنید. اما برای درمان سیاتیک پای راست باید ابتدا همیشه آن را گرم نگه دارید. سرما قاتل سیاتیک است و اگر حواستان به این موضوع نباشد، امکان دارد تا روند درمان خیلی دیرتر انجام شود.
بعد از آن سعی کنید که حتما هنگام راه رفتن از این پا هم کمک بگیرید. تحرک به معنای این نیست که شما یک سر از این پا کار بکشید! بلکه منظور این است که شما نباید آن را بدون تحرک بگذارید. پس برای اینکه روند درمان خانگی بهتر پیش برود حتما تحرک کنید. بعضی از افراد ممکن است که در طول مدت ۵ هفته هیچ بهبودی در خودشان نبینند. باز هم تکرار می کنم که این افراد حتما باید نزد پزشک معالجه شوند. اصولا سیاتیک در پای راست به ندرت اتفاق می افتد و در اکثر موارد سیاتیک در قسمت چپ بدن عود می کند. برای جلوگیری از بروز سیاتیک سعی کنید که همیشه و به صورت مرتب ورزش کنید و از اضافه وزن خودداری نمایید. زیرا اضافه وزن یکی از علت های شایع سیاتیک در پای راست است.
درمان سیاتیک پای چپ
سیاتیک مزمن در اکثر موارد در قسمت چپ بدن اتفاق می افتد و به طور کلی سیاتیک در پای چپ بیشتر از پای راست عود می کند. گاهی اوقات هم ممکن است به دلایل خاص، در هر دو پا سیاتیک اتفاق بیفتد. دلیل مشخصی برای اینکه چرا سیاتیک در پای چپ اتفاق می افتد در دسترس نیست؛ اما به طور کلی و سطحی می شود گفت که پای چپ و به طور کلی قسمت چپ بدن به دلیل کمتر کار کردن و ضعیف بودن عضلات، بیشتر در معرض گرفتگی است. اما شما می توانید به صورت مرتب ورزش کنید و حتی از قسمت چپ بدن در ورزش بیشتر کمک بگیرید تا این اتفاق برای شما رخ ندهد.
زمانی که به پزشک مراجعه می کنید ابتدا از شما سوال می کند که آیا این اتفاق یک دفعه رخ داد و یا با گرفتگی کوچک آغاز شد؟ اینکه سیاتیک در پای راست است یا چپ؟ دقت بفرمایید که تمامی این سوال ها حیاتی است و پزشک باید جواب دقیق را بداند. به طور مثال گرفتگی ناگهانی سیاتیک در پای چپ امکان دارد که نشان از دیسک کمر و یا فتق باشد که عصب سیاتیک را درگیر خودش کرده است. پس شما باید در پاسخ به این سوالات دقت کنید. برای درمان سیاتیک پای چپ می توانید از راهکارهای ورزشی که در بالا گفته شد کمک بگیرید و در صورتی که دردتان خیلی زیاد است حتما نزد یک ماساژور بروید تا با ماساژ دادن محل گرفتگی، از درد شما بکاهد.
جمع بندی
به طور کلی سیاتیک یک بیماری شایع است که در اکثر مواقع افراد میان سال را درگیر می کند. تغذیه مناسب و ورزش کردن دو راهکار اصلی است که از بیماری جلوگیری می کند. اگر شماهم دچار این مشکل شده اید می توانید از راهکارهایی که در بالا اشاره شد کمک بگیرید و اگر بهبود پیدا نکردید، حتما نزد دکتر بروید.
