آشنایی با علائم کم کاری تیروئید و درمان آن

«صبح من» با پزشکی: اختلال کم کاری تیروئید (به انگلیسی hypothyroidism) از بیماری‌های شایعی است که ۱۲ درصد مردم ایالات متحده در طول زندگی آن را تجربه می کنند. زنان هشت برابر مردان دچار اختلال کم کاری تیروئید می‌شوند و  همچنین احتمال ابتلا به آن با افزایش سن بیشتر می گردد. اگر تمایل دارید که با علائم کم کاری تیروئید آشنا شوید و آن‌ها را بهتر بشناسید، در ادامه این مطلب با صبح من همراه باشید.

کم کاری تیروئید چیست؟

تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل است که  در جلوی نای قرار گرفته است. این غده در قدام گردن در حالت بلع قابل لمس است. این غده مسئول ترشح هورمون‌های تیروئیدی است که نقش کنترل متابولیسم و رشد را بر عهده دارند. اگر به هر دلیلی ترشح این هورمون‌ها کاهش یابد، اختلال کم کاری تیروئید حاصل می‌شود.

علائم کم‌کاری تیروئید

کم کاری تیروئید و کاهش سطح هورمون‌های تیروئیدی سبب علایم و نشانه‌هایی در بدن می شود. لازم به ذکر است که تجربه یک یا دو مورد از این علائم نمی‌تواند دلیلی بر کم کاری تیروئید باشد و در صورت مشاهده چند مورد از آن‌ها به صورت همزمان باید نگران سلامت تیروئید خود باشید. علائم کم‌ کاری تیروئید عبارتند از:

احساس خستگی

یکی از شایع ترین علائم کم کاری تیروئید، خستگی و ضعف است. هورمون تیروئید تعادل انرژی بدن را کنترل می کند و سبب آمادگی جسمانی شما برای فعالیت می‌شود. افرادی که سطح هورمون تیروئید در خونشان بالا است، معمولا عصبی یا بیش فعال هستند و برعکس، افرادی که سطح هورمون تیروئید در خونشان پایین است احساس خستگی و کسالت دارند. این احساس خستگی و کسالت حتی بعد از خواب کافی هم وجود دارد.

افزایش وزن

از دیگر علایم کم کاری تیروئید، افزایش وزن است. کاهش هورمون تیروئید سبب ذخیره انرژی مازاد و در نتیجه افزایش وزن می‌شود. وقتی هورمون تیروئید کم است، متابولیسم پایه کاهش می یابد و بدن تمابل به ذخیره انرژی به فرم بافت را چربی دارد.

عدم تحمل سرما

گرما نتیجه سوختن کالری در بدن است. به عنوان مثال، در حین انجام کار و فعالیت، احساس گرما می‌کنید و حتی زمانی که نشسته‌اید، بدن در حال سوخت کالری و تولید گرما است. اما در اختلال کم کاری تیروئید متابولیسم پایه کم شده و تولید گرما هم کاهش می‌یابد. عدم تحمل سرما، یکی از علائم کم کاری تیروئید است که پس از مشاهده آن، باید بیشتر به کم‌ کار شدن تیروئید خود شک کنید.

ریزش مو

فولیکول مو هم مانند سایر اعضا بدن تحت تاثیر هورمون تیروئید دچار عارضه می‌شود. از آن‌جایی که فولیکول مو طول عمر کوتاهی دارد، به کاهش سطح هورمون تیروئید حساس است. کم کاری تیروئید سبب توقف چرخه تولید فولیکول مو شده و در نتیجه ریزش مو رخ خواهد داد.

خشکی و خارش پوست

درست مثل فولیکول مو، سلول‌های پوستی هم چرخه تولید مثل سلولی سریعی دارند. در نتیجه، به دنبال کاهش هورمون تیروئید، چرخه تولید مثل سلول‌های پوست کم خواهد شد. این بدین معناست که لایه خارجی پوست دیرتر ریزش می کند و سبب شاخی شدن و خشکی پوست و خارش آن می شود. تجربه ریزش مو و خارش پوست در کنار یک دیگر یکی از مورد اطمینان‌ترین علائم کم کار شدن تیروئید به حساب می‌آید.

افسردگی

اختلال کم کاری تیروئید سبب افسردگی می‌شود. البته، هنوز به طور دقیق دلیل این مسئله که چرا افسردگی به عنوان یکی از علائم تیروئید کم کار ظاهر می‌شود مشخص نیست اما کاهش سطح انرژی و اثر آن روی فعالیت مغزی را می‌توان به عنوان علت اصلی این مسئله مطرح کرد.

اختلال حافظه

کم کاری تیروئید سبب فراموشی و کاهش تمرکز می‌شود و به همین دلیل اختلالات حافظه یکی از علائم تیروئید کم کار به شمار می‌رود. البته، این اختلال در افراد مختلف، شدت متفاوتی دارد. علت این اختلال در حافظه و عملکرد مغز هنوز به طور کامل شناخته نشده است. ولی پس از درمان کم کاری تیروئید با هورمون جایگزین به نام لووتیروکسین، اختلال حافظه و عملکرد مغز بهبود خواهد یافت.

یبوست

یبوست نیز یکی دیگر از علائم کم کار شدن تیروئید است. کاش سطح هورمون تیروئید بر روی عملکرد روده بزرگ تاثیر می‌گذارد و باعث ایجاد یبوست می‌شود. البته در نظر داشته باشید با وجود اینکه بروز یبوست در اختلال کم کاری تیروئید شایع است، ولی نشانه اختصاصی برای این بیماری نیست و بهتر است قبل از مشکوک شدن به اختلال تیروئید خود از عدم وجود سایر شرایطی که سبب یبوست می‌شوند اطمینان حاصل نمایید.

عادت ماهانه نامنظم در خانم‌ها همراه با خونریزی شدید

برخی از بانوان مبتلا به کم کاری تیروئید عادت ماهانه نامنظم به همراه خونریزی شدید را تجربه می کنند. هورمون های تیروئید هم مستقیم و هم غیر مستقیم روی عملکرد و سلامت تخمدان‌ها و رحم تاثیر گذار هستند.

درمان تیروئید کم کار

اگر پس از تجربه علائم کم کار شدن تیروئید و مراجعه به پزشک از اختلال کم کاری تیروئید خود اطمینان حاصل کردید اصلا نیازی به نگرانی نیست. کم‌کاری تیروئید به راحتی با یک سری تغییرات در سبک زندگی، مثل رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، قابل کنترل و درمان خواهد بود. در برخی موارد نیز افراد باید مصرف دائم داروهای حاوی هورمون تیروئید را در برنامه دارویی و درمانی خود قرار دهند.

کلام آخر

کم کاری تیروئید اختلال شایعی است. این اختلال علایم و نشانه های متعددی دارد.  هیچ کدام از این موارد به تنهایی نشانه‌ای برای اختلال کم کاری تیروئید به حساب نیامده و بروز تعدادی از آن‌ها به صورت همزمان و مداوم نگران کننده خواهد بود. اگر شما به اختلال کم کاری تیروئید مبتلا شدید، به سادگی می‌توانید با تغییر سبک زندگی، علایم این بیماری را برطرف سازید. با این حال، بسیاری از افراد ناگزیر به مصرف همیشگی قرص های حاوی هورمون تیروئید خواهند بود.