«صبح من» با معماری: طراحی نما همواره یکی از مهم ترین و حساس ترین مراحل معماری یک ساختمان بوده است. به گونه ای که می توان نمای یک ساختمان را پوشش و لباس آن ساختمان در نظر گرفت. اولین ارتباط افراد با هر ساختمان از طریق پوسته ی خارجی (نمای) آن شکل می گیرد. از این رو می توان گفت که نمای هر ساختمان معرف شخصیت و هویت فضای داخلی آن نیز می باشد و نمای زیبا و جذاب یک ساختمان می تواند تأثیر بسزایی در ذهن کاربران و مخاطبانش داشته باشد. همچنین باید این نکته را نیز افزود که نمای هر ساختمان علاوه بر جذب مخاطب و تأثیرگذاری بر آن نقش مهمی نیز در زیباسازی منظر شهری خواهد داشت.
به گزارش صبح من، معماران طراحی نما را به عنوان بخش مهمی از مراحل ساخت و ساز در همان ابتدای طراحی نقشه ها پیش می برند، زیرا طراحی نمای هر ساختمان از مواردی است که باید به تأیید شهرداری برسد. از طرفی دیگر باید بگوییم که نما به عنوان پوسته خارجی، ساختمان را از خرابی ها و آسیب های ممکن محفوظ می دارد و مهم تر از همه این که نمای هر ساختمان به آن شخصیت می دهد و باعث می شود تا در میان ساختمان های مجاور متمایز و برجسته تر دیده شود.
در طراحی نمای ساختمان موارد زیادی وجود دارد که طراحان در هنگام طراحی باید آن ها در نظر بگیرند. مواردی از قبیل: نوع کاربری ساختمان، نیاز کاربران، موقعیت جغرافیایی ساختمان، موقعیت قرارگیری ساختمان، بودجه کارفرما
همچنین عناصری مانند پنجره ها، بازشوهای در، متریال کاربردی، سبک طراحی، افزودن گیاهان طبیعی و همچنین جزئیات و تزئینات از مواردی است که در طراحی نما باید با یکدیگر در تناسب باشند.
بررسی پروژه های طراحی نمای ساختمان در سال های اخیر در ایران
در سالهای اخیر معماران و طراحان ایرانی نمونه هایی از طراحی نمای ساختمان مدرن، کلاسیک و سنتی با کاربری های مختلف را به اجرا در آورده اند که در نوع خود بی نظیرند. اگر همراه ما در خط معمار باشید، دیدید که در طی مطالب مختلف نمونه های متعددی از این نماها را برای شما به اشتراک گذاشتیم. در این مطالب اطلاعاتی در مورد روند طراحی و اجرای آن ها به طور خلاصه شرح داده شده است. دسترسی به همه این مطالب به صورت پراکنده ممکن است برای کاربران دشوار باشد. از این رو خط معمار در این بخش مجموعه ای ۵۰ تایی از نماهای اجرا شده در چند سال اخیر ایران را جمع آوری کرده و همراه با لینک مطلب به اشتراک خواهد گذاشت.
نمونه های زیر شامل طراحی نمای ساختمان هایی با کاربری، مسکونی، اداری، تجاری، فرهنگی و درمانی می باشند. این پروژه ها در مناطق مختلف ایران قرار گرفته و در سبک ها و طرح های مختلفی طراحی شده و به اجرا در آمده اند. همچنین با توجه به موقعیت جغرافیایی پروژه ها از متریال گوناگونی در ساخت آن ها استفاده شده که به طور خلاصه راجع به هرکدام توضیح خواهیم داد.
۱_ معماری و طراحی داخلی ساختمان اداری بهتاش ، امید شفیعی
این ساختمان اداری در اصفهان قرار گرفته است. در این ساختمان طراحان از آجر به عنوان متریال اصلی طراحی نما به کار گرفته اند. طراحان دلیل اصلی انتخاب این متریال را سازگار بودش با اقلیم اصفهان مطرح کرده اند. طرح نمای ساختمان نیز با توجه به نوع فعالیتش بر گرفته از ریل های قطار می باشد.
۲ _ معماری خانه – آپارتمان لواسان، دفتر مشاور آتی زیست
این ساختمان مسکونی چهار طبقه در منطقه لواسان تهران قرار گرفته و توسط دفتر مشاور آتی زیست طراحی شده است. طراحان برای نمای این ساختمان تصمیم گرفتند تا از متریال بومی منطقه چون سنگ لاشه، آجر و چوب استفاده کنند و از این جهت ساختمان به محیط زیست اطرافش پایبند باشد.
۳ – معماری ساختمان اداری ویرا ، شهاب علیدوست و همکاران
ساختمان اداری ویرا در یوسف آباد که یکی از مناطق پر تردد استان تهران می باشد، قرار گرفته است. در طراحی نمای این ساختمان فاکتورهایی چون شفافیت جهت بهره مندی از نور طبیعی در فضای داخلی و همچنین ایجاد نمای صلب متناسب با چشم انداز شهری در الویت قرار داشت. از این رو پوسته دوم نما از لوورهای آلومینیومی عمودی پیش ساخته طراحی شد که به کرتن وال پشت آن می چسبیدند تا در مصرف انرژی صرفه جویی شود. این ساختمان توسط شهاب علیدوست و همکاران طراحی شده است.
۴ _ معماری مجتمع تجاری اکسین ، استودیو معماری فرم نو
این مجتمع تجاری دارای نمایی مدرن است و در شهر مشهد قرار گرفته است. در طراحی نمای پروژه ما شاهد نوارهایی هستیم که از سطح به عمق و از بیرون به درون حرکت کرده اند و علاوه بر نماسازی موجب افزایش ارتباط میان فضای درون و بیرونی می شود. طراحان پروژه استودیو معماری فرم نو می باشد.
۵ _ طراحی و بازسازی خانه حیاط دار، استودیو معماری شماره چهار
بازسازی و طراحی “خانۀ حیات دار” برای طراحان تجربه ی باز تعریف روح معماری ایرانی با ظاهری امروزی بود. متریال اصلی در طراحی نمای این ساختمان مسکونی، آجر بود که در ترکیب با بتن به کار رفته است. جداره پروژه به فیلتر تبدیل شد که ارتباط با ناموزونی های بیرون خانه را به حداقل میرساند و در صورت تمایل بخشی از این فیلتر باز یا بسته می شد. طراحان از متریال آجر به عنوان راهکاری برای ورود نور بدون نگرانی از محرمیت خانه های مجاور استفاده کردند. همچنین حفاظ های پنجره ها که از جنس ورقه ی آهن هستند، به المانی در طراحی نما تبدیل شدند که باعث تغییر و پویایی نما می شد.
۶ _ طراحی و معماری ساختمان مسکونی پادرا، وحید قبادیان
ساختمان مسکونی پادرا در خیابان سهرودی تهران قرار دارد. طراحی این ساختمان را وحید قبادیلان انجام داده است. در طراحی نمای این پروژه از سنگ تراورتن و سبک آرت دکو استفاده شده است. انتخاب این متریال برای نمای ساختمان به تعبیت از متریال کاربردی در طراحی نمای ساختمان های این منطقه در دهه ی ۱۳۴۰ می باشد. متریال به کار رفته در نمای این مجموعه مسکونی افزون بر سنگ تراورتن سفید با بافت های گوناگون، نرده و ورقه های فلزی با رنگ نوک مدادی و همچنین نوارهای چوبی می باشد. سنگ های به کار رفته در زیر پنجره ها دارای شیاری مثلثی شکل و نرده ها دارای فرمی زیگزاگی هستند که از ویژگی های بارز سبک آرت دکو به حساب می آید.
۷ _ معماری ساختمان مسکونی گلزار، گروه معماری باراد
یکی از دغدغه های همیشگی معماران پیوند ساختمان ها با طبیعت و فضای سبز در بستر زندگی شهرنشینی امروز بوده است. در این پروژه نیز طراحان قصد داشتند در طراحی نمای ساختمان گلزار از فضای سبز استفاده شود تا علاوه بر اینکه پاسخی به فضای سبز حیاط باشد، احساسی از سرزندگی هم به نما افزوده شود. نمای این ساختمان مسکونی تمام سنگ بوده و با سبک رومی- کلاسیک بر اساس میل کارفرما ایجاد شده است. این ساختمان در تهران قرار دارد و توسط گروه معماری باراد اجرا شده است.
۸ _ نمای ساختمان اداری اطلس، احمد بطحایی، مرضیه زاد، محسن مریزاد، رها اشرفی
ساختمان اداری اطلس در یکی از مناطق تجاری استان همدان واقع شده است. نمای منحنی ساختمان یک حرکت محدب و مقعر مانندی را دنبال کرده و نظام هندسی نوارهای منحنی، جهت متحد کردن این سه برج و نمایش آن به صورت یک ساختمان واحد به کار رفته اند.
۹ _ معماری مجموعه چند منظوره سرزمین سبز، مهرداد ایروانیان
مجموعه چند منظوره صدرا در شهرک جدید صدرا در ۱۸ کیلومتری شهر شیراز قرار گرفته است. بدنه این ساختمان فلزی بوده و عمده متریال به کار رفته در نمای آن شیشه و سطوح فلزی می باشد.
۱۰ _ معماری مجتمع تجاری الماس مهر شهر، رامین صیقلی
مجتمع تجاری الماس در کرج قرار دارد. طرح نمای پروژه از هندسه الماس تراش خورده بر گرفته شده که دارای زوایای خاصی است. نمای ساختمان به صورت دو پوسته از ترکیب فلز و ورق اچ پی ال و عایق های رطوبتی جدید ساخته و اجرا شده است. به گونه ای که ادامه هندسه نمای بیرونی به پوسته داخلی ساختمان هم کشیده شده است و به یکپارچگی کار بیافزاید. همچنین این نکته را نیز باید افزود که هیچ کدام از زوایای الماسی های نما زاویه های رند مثل ۹۰ یا ۴۵ یا ۳۰ درجه نمی باشند که این موضوع، به سختی کار بسیار افزود.
۱۱ _ طراحی نمای داخلی و بیرونی آپارتمانی در رشت، پژمان طیبی
این ساختمان مسکونی نمونه ای فوق العاده از معماری رشت می باشد. طراحان در طراحی نمای این ساختمان از معماری بومی استان گیلان استفاده کرده و با تکیه بر آنالیز ویژگی های کاربردی، فرمی و هندسی المان ها در خانه های سنتی و روستایی به یک الگوی مناسبی دست یافتند. در نتیجه، نمای ساختمان از ترکیب یافتن فضای نیمه باز بالکن ها با الگوی زگالی ایجاد شد. جای گذاری تمامی المان ها، بر اساس ساختار پلان و بر هم نهشت هر واحد بر دیگری شکلگرفته و ارتباط تنگاتنگی میان فرم و عملکرد را به وجود آورده است. بافت چوبی نیمه باز در بالکن ها علاوه بر ایجاد محرمیت در فضای داخلی، میزان ورود نور را کنترل می کند. این فرم ساده ی سازه های چوبی دیوار چینی های سنتی منطقه گیلان را دارد که به زگالی (زینگالی) معروفند.
۱۲ _ طراحی نمای داخلی و بیرونی آپارتمانی در رشت، پژمان طیبی
نمای این ساختمان نمونه ای از نمای مدرن اجرا شده در منطقه قیطریه تهران می باشد. طراحان با در نظرگرفتن بافت محلی و معماری شهر تهران، در نمای این ساختمان مسکونی، از تکنیک بازی رنگ با استفاده از آجرهای زرد استفاده نمودند. آن ها برای این که ارتفاع طبقات بلندتر دیده شوند و خط های افقی بارش گیرها را خنثی کند، آجرها را به صورت عمودی و با خطوط بند عمودی تیره به کار برده اند. همچنین آن ها جهت جلوگیری از ایجاد لکه دائم در شیشه های گسترده ساختمان، از خط های افقی بیرون زدهای در هر طبقه در سرتاسر نما استفاده کرده اند که از جنس ورق می باشند.
۱۳ _ معماری و طراحی ساختمان اداری گندم، مهران خوشرو
این ساختمان اداری معرف معماری شهر تبریز می باشد. این پروژه توسط دفتر معماری الگو طراحی شده است. برای طراحی نمای این ساختمان برای کنترل تابش نور خورشید در قسمت های جنوبی و غربی ساختمان، از یک پوسته نیمه شفاف در شبکه اصلی استفاده شد که استعاره ای از ساقه ی گندم روی آن در قالب لعاب سرامیک وجود دارد.
۱۴ _ پروژه معماری خانه ای برای پدر و مادر، نیما شیوا
طراح این ساختمان را برای پدر و مادر خود طراحی کرده است. پروژه در ۲ کیلومتر شهر ساری قرار دارد. یکی از نکات مهم در طراحی نمای این ساختمان استفاده بهینه از عقب نشینی ساختمان مجاور جنوبی بود. همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، طراح از این مسأله استفاده نموده و تمرکز خود در طراحی نما را در جبهه ی جنوبی و غربی گذاشته و با کمی پیشآمدگی و به علاوه با استفاده از فرم نمادین شیب دار به شکلی کاملا متفاوت و مدرن که در بیش تر ساختمان های سنتی در این منطقه رایج است تنوعی در نما ایجاد کرد، به گونهای که حجمی زاویهدار بر روی مکعبی ساده قرار گرفته است.
۱۵ _ معماری ساختمان فرهنگسرای برزک، گروه معماری آرکافیس
این پروژه شامل معماری و طراحی داخلی فرهنگسرای برزک در کاشان می باشد و توسط گروه معماری آرکافیس طراحی شده است. طرح معماری این ساختمان بر اساس معماری خانه های قدیمی کاشان می باشد. هدف اصلی حفظ هویت معماری ایرانی در عین نوگرایی و توجه به معماری پایدار بوده است. طراحان برای طراحی نمای این ساختمان فرهنگی آجر را انتخاب نمودند که با بافت منطقه و روحیه معماری ایرانی سازگار بود.
۱۶ _ طراحی و معماری سنتی ساختمان مسکونی باغ نگار اصفهان
ساختمان مسکونی باغ نگار اصفهان همانطور که از نامش پیداست در منطقه ی باغ نگار اصفهان قرار دارد. طراحان نمای مدرنی را طراحی کردند که معرف معماری سنتی ایرانی نیز بود. آن ها در طراحی پنجره ها از طرح های گره چینی سنتی اصفهان استفاده کردند، اما متریال به کار رفته در آن جدید بوده و آن متریال “ترکیب کانفولیت و پودر سنگ” می باشد. همچنین برای طراحی نمای شمالی و جنوبی ساختمان، سعی کردند تا به طور مستقیم به سراغ اقلیم اصفهان و خانه های قدیمی این شهر بروند. نکته جالبی که در معماری خانه های قدیم اصفهان وجود دارد این است که معماری درونگرایی داشتند، زیرا آن ها دوست نداشتند که تفاوت میان زندگی اشراف و مردم عادی از در بیرون از خانه ها به چشم بیاید. بنابراین نمای این ساختمان در بیرون سنتی، ساده و منطبق با اقلیم منطقه بوده ولی برعکس در فضای داخلی از متریال ارزشمند و گران قیمت استفاده شده است.
۱۷ _ طراحی پروژه معماری ساختمان مسکونی روزن ، سید حامد جعفری
ساختمان مسکونی روزن نمونه ای دیگر از معماری شهر تاریخی اصفهان می باشد. طراحان نمای ساختمان را بر اساس ساختار و کاهش حجم در برابر سطح و منطبق با عملکرد فضای داخلی، پنجره هایی رو به جنوب با توجه به اقلیم اصفهان با سایبان متحرک طراحی کردند تا دید داخلی میسر نشود. در این پروژه آجر به عنوان یک متریال مشترک سنتی و مدرن در نما استفاده شده است.
۱۸ _ طراحی و بازسازی خانه ۲۴۴ ، محمدرضا تعبدی
خانه ۲۴۴ در استان شیراز قرار دارد و توسط محمدرضا تعبدی طراحی شده است. همانطور که در تصویر بالا مشاهده می نمایید، نمای ساختمان ساده و مدرن می باشد و در میان بافت فرسوده محله برجسته نمایانده می شود. عمده متریال به کاررفته در نمای این ساختمان تایل های بتنی می باشد.
۱۹ _ معماری ساختمان سی خانه با نمای آجری مدرن ، علیرضا مشهدی میرزا
ساختمان سی خانه در شمالی ترین منطقه تهران در محله دربند قرار گرفته است. بافت نمای ساختمان های این منطقه در گذشته آجر بوده و امروزه تقریبا این بافت با ساخت و ساز ها جدید در حال از بین رفتن می باشد. از این رو طراح سعی براین داشته تا با تأکید بر استفاده از آجر به عنوان متریال اصلی نما، ساختمانی به صورت لندمارک ایجاد کند و توجه مردم را به استفاده آجر در نمای ساختمان ها مجددا جلب کند. آجرها در نمای این ساختمان مسکونی به صورت عمودی به کار رفته و بافتی زیبا و جذاب در نما ایجاد کرده و علاوه بر ایجاد سایه به طراحان این امکان را داد تا بدون برش آجرها، پانل های مکعبی را با آجر اجرا کنند.
۲۰ _ طراحی مجتمع مسکونی رویای سپید، دفتر معماری طرح و ساخت صفحه
این ساختمان مسکونی نمونه ای موفق از ساختمان های مسکونی اجرا شده در اصفهان می باشد که توسط دفتر معماری طرح و ساخت صفحه طراحی شده است. در طراحی نمای بیرونی با توجه به پلان مذکور و محدودیت هایی که پیش رو داشت، طراحان تمرکز اصلی را بر بافت، متریال، و طراحی اقلیمی بازشو ها، به خصوص جهت استفاده بهینه از نور و کنترل آن قرار دادند. همانطور که می دانید آجر به عنوان کاربردی ترین و محبوب ترین متریال در معماری سنتی ایرانی به کار می رفته است. طراحان در طراحی این پروژه از بعد سوم آجر برای ایجاد سایه، حدف انعکاس نور و صدا استفاده کرده اند. این نوع چینش بافتی سه بعدی و غیر مسطح به نمای بیرونی می افزاید. رنگ آجر به کار رفته در نما سفید می باشد. انتخاب رنگ سفید به این دلیل بوده که نور خوشید کمتری را جذب می کند. به آثار معماری گذشته که می نگریم، می بینیم که معماران هیچ گاه سطوح آجرکاری را ساده رها نکرده اند و همواره سعی کردند تا با استفاده از نوع چینش آجرها طرح های خلاقانه ایجاد کنند. در این پروژه نیز چنین بوده و طراحان با استفاده از آجر به تزئین نمای این ساختمان پرداختند.
۲۱ _ معماری ساختمان اداری-تجاری پدیده، مهندسان مشاور شهر و اندیشه
ساختمان اداری تجاری پدیده یکی دیگر از پروژه های معماری معاصر ایران است که در استان اصفهان قرار گرفته است. طراحی این پروژه را مهندسان مشاور شهر و اندیشه انجام داده است. عمده متریال به کار رفته در طراحی نمای این ساختمان تجاری آجر و شیشه های رنگی بود.
در این پروژه آجرها به صورت کرکره هایی که روی سطح شیشه ای نما کشیده شده اند، دید مناسب به فضای بیرونی شهر تعریف جدیدی از کاربرد آجر را نمایش می دهد که کانسپت اصلی پروژه را شکل می دهد. به علاوه استفاده از شیشه رنگی در این پروژه برای اولین بار در نمای ساختمان به کار رفته است که همانند کمربندی روی نمای ساختمان خود نمایی می کند.
۲۲ _ طراحی ساختمان اداری مهندسین مشاور فراتحقیق (SBR) ، گروه معماری USE + گروه معماری امرداد
این پروژه در خمین شهر واقع شده است. یکی از خواسته های کارفرما در طراحی ساختمان اداری این بود که حجم بیرونی ساختمان و فضای داخلی آن معرف نام تجاری آن باشد. حجم نمای ساختمان دارای حرکتی منحنی و سیال می باشد که معرف روحیا و شخصیت کلی این دفتر می باشد.
۲۳ _ طراحی ساختمان اداری-تجاری هور ، دفتر معماری فضای خاص
مجتمع اداری-تجاری هور در تهران قرار گرفته است. یکی از خواسته های اصلی کارفرما این بود که طراحان ساختمانی با نمای جذاب طراحی کنند تا توجه افراد را خود جلب کند. طراح در جهت رسیدن به هدف اصلی تمایلی به طراحی ساختار ساده بود و بدین منظور خطوط ساده عمودی را برای طراحی نمای آن انتخاب کرد. خطوط عمودی از نظر روانشناسی بیانگر عظمت، شکوه و اعتماد به نفس می باشند. از طرفی طراح در طراحی نمای این ساختمان از برج طغرل الهام گرفته است. متریال انتخابی برای نما سنگ و شیشه می باشد و با استفاده از آن ها کنتراست ایجاد شده و همین امر نگاه مخاطبان را به خود جذب می کند.
۲۴ _ طراحی و معماری خانه سبز ، مهدی پناهی
ساختمان خانه سبز در یکی از مناطق شمالی تهران قرار دارد که در سال های اخیر بافت گیاهی آن به دلیل ساخت وساز از بین رفته اند و طراحان در طراحی پروژه سعی داشتند تا ارتباط ساختمان را با فضای سبز تقویت سازند. طراحان به منظور اجرای جزئیات، آجر را به دلیل مدولار بودن و امکان تراز شدن آن و همچنین داشتن حس اقتدار انتخاب کردند.
۲۵ _ معماری مرکز باروری و درمان ناباروری و تحقیقات بیوتکنولوژی مام ، کیارش میلانی نیا
طراحی نمای این پروژه بر اساس دو عامل انجام گرفت:
- افزایش نور طبیعی به فضای داخلی و ایجاد حریم خصوصی برای بیماران
- با توجه به این که نمای اصلی این ساختمان در مجاورت بزرگراه کردستان است، طراحان این ساختمان را برای بهینه سازی در مصرف انرژی و کاهش سر و صدا ناشی از عبور ماشین ها، نما را دو پوسته طراحی کرد. متریال به کار رفته در نما شیشه می باشد.