«صبح من» با دانش موسیقی: پیشینه تنبک با نام‌های پهلوی «دمبلک»، به پیش از اسلام می‌رسد و بنابر نظر دکتر معین، دمبک، صورت دگرگون‌شدهٔ همین نام است.
به گزارش مجله‌ی خبری «صبح من»، تنبک در چند دهه اخیر، پیشرفت چشم‌گیری کرده و حتی به عنوان سازی تکنواز و مستقل نیز مطرح شده‌است.
ریشه نام تنبک
دربارهٔ وجه تسمیه این ساز، هنوز یک رای نهایی حاصل نشده است. بهمن رجبی معتقد است که نام این ساز در اصل تنبک بوده و تبدیل آن به تمبک، به دلیل قلب حرف «ن» ساکن به «م»، قبل از حرف «ب» است؛ مثل اتفاقی که در تلفظ واژه «شنبه» می‌افتد. اما گروهی دیگر اعتقاد دارند که صورت «تنبک» منشاء منطقی نداشته و به همین دلیل به اشتباه در میان مردم رواج یافته است.
در نوازندگی این ساز از تکنیک‌هایی به نام‌های «تُم»، «بک»، «پلنگ» و «ریز» استفاده می‌شود؛ بنابراین چندان بعید نیست اگر نامگذاری «تمبک» بر اساس همین اسامی صورت گرفته باشد.
از دیدگاه زبان‌شناسان واژه Tambourine که در زبان‌های اروپایی برای تمبک به کار می‌رود، از واژه تنبور پهلوی وام گرفته شده‌است.
ساختار تنبک
این ساز از دو قسمت کلی و استوانه‌ای شکل تشکیل شده است؛ یک قسمت به قطر تقریبی ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر و به طول ۴۵ سانتیمتر است که بر سمت بالای آن پوست کشیده می‌شود و در پایین به قسمت دیگر متصل می‌شود؛ این قسمت استوانه باریک‌تری است که در قسمت پایین، کمی گشاد‌تر شده و به دهانه‌ای باز،منتهی می‌شود.
چگونگی ساخت تنبک
این ساز از چوب درخت گردو یا توت ساخته می‌شود اما می‌توان گفت که چوب گردو، بهترین و مناسبترین چوب برای ساخت بدنه است؛ چرا که علاوه بر مرغوبیت و دوام و استحکام، دارای رگه‌های زیبا و جذاب می‌باشد.
بعد از تهیه چوب و کندن پوست آن توسط تیشه، نوبت به خراطی و شکل‌دهی می‌رسد. بعد از شکل‌دهی، آن را حدود چهار ماه را در کیسه یا جایگاهی ویژه محبوس و سپس به مدت یک سال در هوای آزاد نگهداری کرده و سر انجام بر روی آن پوست می‌کشند.
معمولا بر روی تنه و نفیر تنبک، خاتم‌کاری انجام می‌دهند.
شیوه اجرا تنبک
نوازنده، نشسته و ساز را به طور افقی بر روی ران خود قرار می‌دهد، معمولا پای چپ خود را قدری جلوتر از پای راست قرار داده به گونه‌ای که پاشنه پا در جهت بالا گرایش داشته و پنجه بر زمین تکیه می‌کند.
دست چپ خود را در بالا و دست راست را در سمت راست تمبک قرار داده و با انگشتان، نرمه و تمام دست خود بر قسمت‌های مختلف (مرکز، میان، کنار) پوست می‌کوبد.
بیشتر بخوانید:
- با ساز «تنبک» آشنا شوید ـ ۱
- آموزش نت خوانی و نت های موسیقی
- آشنایی با اصطلاحات موسیقی و خوانندگی
- آشنایی با ساز هنگ درام، چه نوع موسیقی‌ای را می‌توان با آن نواخت؟
- ۴ نکته کلیدی برای مبتدیان نواختن پیانو
اخبار «صبح من» را در بله و ایتا دنبال کنید:
کانال «صبح من» در بله:
https://ble.ir/sobheman
کانال «صبح من» در ایتا:
https://eitaa.com/Sobheman
