«صبح من» با گیاهان: نارنگی برای ما دانش آموزان دهه ۶۰ و ۷۰، با بوی ماه مهر و ایام مدرسه عجین شده است. آنجا که در کنار لقمه نان و پنیر و گردو، همیشه یگ نارنگی سبز یا نارنجی جا خوش کرده بود و به شوق خوردن آن، زنگ تفریح ها به حیاط مدرسه می دویدیم.
به گزارش مجله خبری صبح من، نارنگی به غیر از نوستالژیک بودن، میوه ای بسیار خوشمزه است که البته خواص بسیاری هم دارد که شاید کمتر به آن پرداخته شده باشد. اگر قصد دارید در باغچه منزل اقدام به کاشت درخت نارنگی، کنید یا شاید گوشه ای از باغتان را به پرورش این میوه از تبار مرکبات کوچک و خوش طعم اختصاص دهید، ادامه مطلب را از دست ندهید.
بیوگرافی درخت نارنگی
نارنگی از خانواده پرتقال ماندارین است و اندازه آن به نسبت پرتقال کوچک تر و جداسازی پوست آن نیز آسان تر است. این میوه که احتمالاً بومی آسیای جنوب شرقی است، در مناطق نیمه گرمسیری جهان به ویژه در جنوب اروپا و جنوب ایالات متحده امریکا از گذشته تا امروز کشت می شود.
کاشت درخت نارنگی به سبب گوشت لطیف، آبدار، طعم دار و سرشار از ویتامین C تقریبا در تمامی نقاط جهان رواج دارد. روغنی که از پوست معطر نارنگی استخراج می شود، یک عنصر معروف در طعم دهنده ها است.
اگر قصد کاشت نارنگی، دارید خوب است بدانید که این درخت درست مثل میوه نسبت به سایر درختان پرتقال کوچک تر است. این درخت دارای شاخه های باریک و برگ های همیشه سبز نیزه ای شکل براق است. نارنگی، گل های پنج گلبرگی دارد که به رنگ برف، سفید هستند و در فصل گلدهی، عطر آن ها هوش از سرتان خواهد برد
انواع روش کاشت درخت نارنگی
کاشت نهال نارنگی را می توان از طریق هر سه روش بذر، قلمه یا نهال و پیوند، تکثیر کرد.
کشت نارنگی از طریق بذر
گرما، رطوبت و نور همگی در جوانه زدن بذر نارنگی نقش دارند. محیط باید به طور مداوم، مرطوب نگه داشته شود، به طوری که اجازه ندهید خاک گلدان خشک شود، اما از خیس کردن بیش از حد آن نیز باید جلوگیری کنید؛ زیرا ممکن است منجر به پوسیدگی بذر شود.
بذر نارنگی برای جوانه زدن به دمای بالاتر از ۷۰ درجه فارنهایت نیاز دارد، بنابراین گلدان را در نزدیکی یک پنجره بدون سایه و رو به جنوب قرار دهید. دانه های نارنگی سالم اغلب در عرض دو هفته جوانه می زنند، اما بذر برخی از انواع نارنگی ممکن است تا دو ماه طول بکشد؛ پس صبور باشید!
کاشت درخت نارنگی از طریق قلمه یا نهال
همین اول کار باید به شما بگوییم که اگر قصد دارید باغ نارنگی داشته باشید یا درخت شما زودتر به بار بنشیند، از یک نهالستان معتبر اقدام به خرید نهال و قلمه کنید.
برای کاشت نارنگی، می توانید طبق مراحل زیر عمل کنید:
مرحله اول: حدود ۲ و نیم سانتیمتر از نوک ریشه نهال نارنگی را کوتاه کنید تا مطمئن بشوید که ریشه های بیرونی هنگام کاشت نهال، در خاک قرار می گیرند. در این حالت نهال بلافاصله شروع به رشد می کند.
مرحله دوم: گودال هایی به اندازه ریشه نهال ها حفر کنید تا توپ ریشه را در خود جای دهد. نارنگی، مکان آفتابی را ترجیح می دهد، بنابراین اگر در کنار کاشت درخت نارنگی، قصد کشت نهال های دیگری را نیز دارید، قسمت پر نور باغچه یا باغ را برای نارنگی در نظر بگیرید.
اگر خاک شما حاصلخیز است همین اول کار سراغ کود و مکمل نروید، توجه داشته باشید که زهکشی خاک شما باید مناسب باشد زیرا نارنگی اصلا دوست ندارد در یک خاک خیس، ساکن شود!
بیشتر بخوانید: کاشت سبزیجات در خانه؛ این قسمت: گوجه فرنگی
مرحله سوم: کاشت نهال نارنگی، را انجام دهید و نیمی از گودال را با خاک پر کنید. خاک را آبیاری کنید. بقیه گودال را تا حدی پر کنید که حداقل ۳ سانتیمتر خاک روی توپ ریشه باشد تا ریشه ها در اثر تماس با هوا خشک نشوند.
کشت درخت نارنگی از طریق پیوند
جوانه زدن “T” روش ارجح برای پیوند درختان نارنگی است. برای کاشت نارنگی، از طریق پیوند، این کار با برداشتن یک جوانه زنده و کاشت آن در ریشه یا زیر درخت دیگر انجام می شود.
رشدی که از پیوند به دست می آید میوه ای خواهد داد که از نظر ژنتیکی با درختی که از آن گرفته شده است، یکسان است. جوانه زدن “T” یک فرآیند نسبتا ساده با درصد موفقیت بالا است که در درختان نارنگی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
کاشت درخت نارنگی چگونه است؟
نارنگی بهتر از اکثر مرکبات در برابر دمای سرد مقاومت می کند، اما هنوز نمی تواند در برابر یخ زدن، جان سالم به در ببرد. بنابراین اگر در مناطقی با زمستان سرد زندگی می کنید، کاشت نهال نارنگی، در منطقه زندگی شما با تدابیر نگهداری سخت تر و اصولی تری باید همراه باشد.
درخت نارنگی به نور خورشید علاقه داشته به همین خاطر محوطه ای آفتابی را انتخاب می کنیم. ممکن است وسوسه شوید که نارنگی را از دانه بکارید، اما به احتمال زیاد، نتیجه دلخواهی حاصل نشود، زیرا به ثمر رسیدن دانه و تبدیل شدن آن به نهال، به مراقبت های اصولی و دانش فنی نیاز دارد و گاهی وقتی نهال به درخت تبدیل شود هم میوه خوبی حاصل نمی کند.
بیشتر بخوانید: روش‌هایی ساده برای کاشت میوه در گلدان
بنابراین بهتر است درختان نارنگی خود را از یک نهالستان معتبر خریداری کنید. برای اینکه بدانید چگونه کاشت درخت نارنگی، را به بهترین شکل انجام دهید، خاک، دما، بودجه ای که دارید و آینده کاری خود را در نظر بگیرید. اگر قصد دارید از طریق تولید نارنگی امرار معاش کنید، باید گونه هایی که زودتر به بار می نشینند و میوه خوشمزه تری دارند را انتخاب کنید.
فاصله کاشت نهال نارنگی چقدر است؟
به طور کلی برای درختان مرکبات در فاصله ۴ و نیم تا ۶ متری برنامه ریزی کنید. می توانید نارنگی را در فاصله ۳ تا ۴ و نیم متری بکارید. در مکان هایی که ممکن است ریشه نهال نارنگی دچار یخ زدگی شود، حتما دور تنه و روی زمین را پارچه بپیچید. پیش از کاشت درخت نارنگی؛ شاخ و بال بیجان و پوسیده را هرس کنید تا درخت با سرعت بیشتری رشد کند.
فصل مناسب کاشت نارنگی چه زمانی است؟
باغبانان در مناطق معتدل می توانند درختان نارنگی را در زمین بکارند، در حالی که باغبانان در مناطق سردتر می توانند نارنگی را در ظروف پرورش دهند.
کاشت نهال نارنگی را در اوایل فصل بهار ترجیحاً در یک روز ابری انجام داده تا آفتاب به درخت کاشته شده فشار وارد نکند و کاشت نهال نارنگی را در میان دیگر روش های تکثیر این میوه انتخاب کنید؛ زیرا درصد موفقیت در این روش بیشتر است و میوه ای با طعم بهتر حاصل می کند.
آیا کاشت درخت نارنگی در باغچه ممکن است؟
اگر بتوانید حفره ای متناسب با توپ ریشه نهال نارنگی ایجاد کنید و باغچه شما به این اندازه جا دارد، چرا که نه؟! حتی برخی اقدام به کاشت بذر نارنگی در گلدان می کنند، اما برای به ثمر رسیدن این نارنگی باید سال های زیادی صبر کنید؛ در حالی که کاشت نهال نارنگی، زودتر به نتیجه می رسد.
به طور کلی کاشت درخت نارنگی در باغچه منزل شما ضمن اینکه به تولد یک درختچه زیبا با ارتفاع نه چندان بلند خواهد انجامید، درختی همیشه سبز با میوه های نارنجی جذاب به شما هدیه می کند که از نظر بصری نیز بسیار زیباست.
به علاوه گل های سفید معطر این میوه، فضای خانه شما را در فصل گلدهی متحول می کند و فکر نمی کنیم نیاز باشد درباره طعم نارنگی هم تعریف و تمجید کنیم؛ چون شما به خوبی با آن آشنا هستید!
باغداری و مراقبت های لازم از آفات و بیماری های درختان نارنگی
از آنجایی که درخت نارنگی، گیاهی است که از منطقه مدیترانه می آید، به آفتاب و گرمای زیادی نیاز دارد. به همین دلیل گیاه باید در مکانی آفتابی باشد تا از هر طرف آفتاب دریافت کند. مکان باید با دقت انتخاب شود، در غیر این صورت، درخت برگ های خود را از دست می دهد.
پس از کاشت درخت نارنگی، آن را مانند سایر درختان برگ ریز در بهار هرس کنید تا شکل خاصی به آن ببخشید. زمستان گذرانی نارنگی نیز بسیار آسان است. اگر آن ها را در یک سطل کاشتید، می توانند به راحتی در حدود ۲۰ درجه سانتیگراد در آپارتمان یا باغ، زمستان گذرانی کنند.
با این حال باید مراقب باشید که گیاه را اینقدر دیر به خانه نیاورید که دچار یخ زدگی ریشه شود، هر چه اختلاف دما بیشتر باشد، درخت نارنگی، بیشتر آسیب می بیند و تمام برگ ها را از دست می دهد.
وقتی درخت با بار می نشیند، شما باید هر چه زودتر برداشت کنید؛ زیرا میوه ها را نمی توان برای مدت طولانی روی درخت نگه داشت.
خاک مناسب کاشت درخت نارنگی
اکثر گونه های نارنگی در خاک معمولی رشد می کنند و نیاز به بسترهای خاصی ندارند. با این حال، باید درخت نارنگی را در طول سال به خوبی کود داد تا مواد مغذی خاک به اندازه کافی در دسترس باشد.
نحوه آبیاری نهال و درخت بالغ نارنگی
نهال نارنگی را هر چند روز یکبار به مدت دو هفته و سپس هر هفت تا ۱۰ روز یکبار برای دو ماه آبیاری کنید. اطراف نهال را عاری از علف های هرز نگه دارید که می توانند با ریشه های درخت در حال رشد رقابت کنند.
درباره شیوه آبیاری، درخت نارنگی کمتر از آنچه انتظار دارید، حساس است. می توانید از آب لوله کشی معمولی استفاده کنید، اما بهتر است از آب باران استفاده کنید و پیشنهاد ما نیز همین گزینه است.
با این حال، باید با احتیاط آبیاری کنید؛ زیرا آب زیاد به درختان نارنگی آسیب می رساند. پیش از این نیز گفته شد که در کاشت درخت نارنگی، توجه کنید که خاک همواره مرطوب بماند، نه خیس شود و نه خشک باقی بماند. این شرایط بهترین حالت برای تولد نارنگی های خوشمزه و خوش عطر و بو است.
بیشتر بخوانید: کاشت سبزیجات در خانه؛ این قسمت: انار
نحوه کوددهی درخت نارنگی
پس از کاشت درخت نارنگی و شروع رشد، ۱ فنجان سولفات آمونیوم (۲۱-۰-۰) را در اطراف درخت بپاشید. فرمول ۲۱-۰-۰ به این معنی است که دارای ۲۱ قسمت نیتروژن وزنی است و فسفر یا پتاسیم ندارد. در طول سال اول، این برنامه را سه یا چهار بار تکرار کنید. میزان مصرف را به ۲ فنجان در سال دوم و ۳ فنجان در سال سوم افزایش دهید.
شایع ترین بیماری و آفات درخت نارنگی چیست؟
پس از کاشت درخت نارنگی؛ بیماری های متنوعی درخت را تهدید می کند. عفونت های لکه های قهوه ای آلترناریا باعث می شوند که لکه های قهوه ای با حاشیه های زرد روی برگ ها ظاهر شوند.
عفونت قارچی با کاشت درخت نارنگی توسط پاتوژن های قارچی P.citrophthora و P.parasitica ایجاد می شود که در بیشتر خاک های مرکبات وجود دارد. از علائم این عفونت می توان به پوسته پوسته شدن روی ریشه طوقه و تنه در سطح خاک اشاره کرد.
پوسیدگی فیتوفتورا معمولاً منجر به علائم زوال گیاه مانند برگ زدایی، ریزش میوه، خشکی شاخه یا شاخه ها و حتی مرگ می شود.
چند نوع هرس داریم و هرس درخت نارنگی چگونه انجام می شود؟
درختان نارنگی به ندرت به هرس احتیاج دارند، اما اگر می خواهید دستی به سر و روی درخت نارنگی بکشید، بهتر است در بهار، این کارانجام شود. هرس اوایل بهار باید قبل از شکوفه دادن گل ها کامل شود.
انواع ارقام ایرانی و خارجی برای کاشت درخت نارنگی
از نارنگی های مهم داخل ایرانی می توان شاهین، نوشین، یاشار و برنا را نام برد. درمیان ارقام خارجی نیز نارنگی ساتسوما (Satsuma)، نارنگی کلمانتین (Clementin)، نارنگی لی (lee)، نارنگی اوسئولا (Osceola)، نارنگی روبینسون (Robinson)، نارنگی کینو (Kinnow)، نارنگی کارا (Kara)، نارنگی فرمنت (Ferement)، نارنگی بکرایی (Bakraei)، نارنگی کلئوپاترا (Cleopatra)، نارنگی اتابکی و غیره از مهم ترین نارنگی های موجود در جهان هستند.
بیشتر بخوانید: (ویدئو) به همین سادگی در خانه نارنگی بکارید
خواص و ویتامین های نارنگی چیست؟
مانند همه مرکبات، نارنگی نیز ویتامین C فراوانی دارد. با کاشت درخت نارنگی، صاحب میوه ای می شوید که دارای مقدار متوسطی ویتامین A است. در فصل پاییز با مصرف نارنگی می توانید بخش قابل توجهی از نیاز بدن به ویتامین A را تامین کنید.
همچنین برای خوردن پوست سفید نارنگی هم فواید سلامتی گزارش شده است. پوست این میوه حاوی یک سوپر فلاونوئید یا آنتی اکسیدانی به نام تانگرتین است؛ این ماده در مطالعات علمی به عنوان یک راه موثر برای کاهش کلسترول شناخته شده اند.
جمع بندی نهایی
موفقیت در کاشت نهال نارنگی و برداشت محصولی باکیفیت تا حد زیادی به انتخاب و خرید نهال استاندارد بستگی دارد. نارنگی میوه ای مغذی با ویتامین فراوان که برای همه ذائقه ها و طبع ها نیز خوشمزه تلقی می شود. با در نظر گرفتن نکات مهم و کاربردی برای کاشت نارنگی، محصولی خوش طعم و باکیفیت برداشت کنید.
اخبار «صبح من» را در بله و ایتا دنبال کنید:
کانال «صبح من» در بله:
https://ble.ir/sobheman
کانال «صبح من» در ایتا:
https://eitaa.com/Sobheman
