«صبح من» با دانستنی‌های مذهبی: امام حسن مجتبی(ع) در سن ۴۸ سالگی براثر سمی که جعده، همسرش، به او خوراند به شهادت رسید و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.
به گزارش مجله‌ی خبری «صبح من»، درباره علّت و چگونگی رحلت آن حضرت سه روایت مطرح شده که عبارتند از:
۱ـ فوت به مرگ طبیعی
دکترحسن ابراهیم از مورخان معاصر می‌نویسد: امام حسن(ع) چهل روز بعد از بازگشت از عراق به مدینه، با مرگ طبیعی از دنیا رفت.
این قول نادرست است؛ زیرا بر اساس شواهد تاریخی، امام(ع) حداقل دو سال تمام بعد از بازگشت از عراق، در مدینه سکونت داشت.
۲ـ فوت بر اثر ابتلا به بیماری سل
ورنلدس، شرق‌پژوه معاصر، درباره علت فوت امام حسن(ع) چنین نگاشته است: به بیماری سل مبتلا شد و در سن ۴۵ سالگی از دنیا رفت. سند این قول، گزارشی از بلاذری یکی از مورخان اهل سنت است؛ در حالی که خود بلاذری این خبر را بدون سند و تنها به عنوان یک قول ضعیف ذکر کرده که قابل استناد نمی‌باشد.
۳ـ فوت بر اثر مسمومیت به دستور معاویه
این قول مستند به منابع تاریخی ـ حدیثی متعددی است که جمع آوری همه آن‌ها مستلزم نگارش یک کتاب می‌باشد و ما در این جا تنها به برخی از این نقل‌ها اشاره می‌کنیم:
نخست: شیخ مفید چنین نوشته است: معاویه فردی را نزد جعده، دختر اشعث بن قیس فرستاد که من تو را به همسری پسرم یزید درخواهم آورد؛ به شرط آن که تو حسن را زهر دهی و صد هزار درهم نیز برای او فرستاد و آن زن این کار را انجام داد و به امام حسن(ع) زهر داد.
معاویه، پول را به او داد؛ ولی او را به همسری یزید در نیاورد و او پس از رحلت امام(ع) با مردی از خاندان طلحه ازدواج کرد و فرزندانی برای او آورد و هر گاه میان آن فرزندان و سایر قبایل قریش سخنی و گفت‌وگویی پیش می‌آمد، قریش آنان را سرزنش کرده، می‌گفتند: ای پسران آن زنی که به شوهرش زهر می‌خوراند!
دوم: علامه طبرسی چنین آورده است: معاویه به منظور قتل امام حسن(ع)، زهری برای جعده دختر اشعث که همسر امام(ع) بود، فرستاد و به او مژده ازدواج با پسرش یزید را داد و گفت:، چون این زهر را به خورد حسن بن علی علیه السلام دهی، من تو را به عقد یزید، پسر خود در آورده، ملکه جهان گردانم و، چون آن ملعون امام حسن(ع) را زهر خورانید و امام(ع) به شهادت رسید، به شام رفت و گفت: من به عهدم وفا کردم و اینک وقت احسان توست. معاویه گفت: از پیش من دور شو؛ زنی که با مثل حسن بن علی(ع) نسازد، به یقین با پسرم هم سازش نخواهد کرد؛ زیرا که شرافت و کرامت نسب با حسن(ع) بود و تو که با فرزند رسول خدا صلی الله علیه وآله سازش نکردی، با پسر من سازش نخواهی کرد.
سوم: بلاذری نیز چنین نوشته است: گفته شده که معاویه توطئه‌ای کرد و توسط جعده دختر قیس، حسن بن علی(ع) را مسموم کرد.
وی همچنین تصریح کرده که امام حسن(ع) را چهار بار مسموم کردند و آن حضرت در آخرین بار فوت کرد.
بنابراین، با توجه به شواهد و دلایل فراوان، مسئله شهادت امام حسن(ع) را بایستی از موضوعاتی دانست که از نظر تاریخی کوچک‌ترین تردیدی در صحت آن وجود ندارد.
بیشتر بخوانید:
- (ویدئو کلیپ) روضه حضرت زهرا برای امام حسن مجتبی
- چرا مرقد امام حسن مجتبی(ع) در کنار مرقد پیامبر نیست؟
- (ویدئو کلیپ) کریم یعنی حسن
- چرا لقب امام حسن مجتبی (ع)، «کریم اهل بیت» است؟
علاوه بر این امام حسن(ع) از نحوه رحلت خود خبر داده است.
امام حسن(ع) به خاندان خود فرمود: «من به وسیله زهر، شهید می‌شوم همان طور که پیغمبر خدا صلی الله علیه وآله شهید شد.
گفتند: چه کسی تو را مسموم می‌نماید؟ فرمود: جعده، دختر اشعث بن قیس؛ زیرا معاویه وی را تحریک می‌کند و این دستور را به او می‌دهد.
گفتند: پس جعده را از خانه‌ات خارج و از خودت دور کن! فرمود: چگونه او را خارج کنم؛ در صورتی که هنوز عملی انجام نداده است. اگر من وی را خارج کنم، باز هم مرا می‌کشد! و علاوه بر این نزد مردم عذری خواهد داشت.»
باید توجه داشت که هر چند خداوند متعال برخی از اخبار غیب را در اختیار معصومان قرار داده، اما آنان در زندگی شخصی و دیگر امور از علم غیب استفاده نمی‌کنند و همانند سایر مردم زندگی می‌کنند و مورد آزمایش و سختی‌های دنیایی قرار می‌گیرند.
زمان و مکان شهادت
درباره‌ی سال، ماه وروز شهادت امام(ع) نقل‌های متعددی در منابع تاریخی – حدیثی ذکر شده، اما اغلب منابع به یکی از سال‌های ۴۱، ۵۰ یا ۵۱ تصریح کرده اند.
کلینی، شیخ مفید و شیخ طوسی، تاریخ شهادت را ماه صفرسال ۴۹ دانسته اند که این قول، مورد اعتماد علما قرار گرفته است. محل شهادت امام را نیزبدون اختلاف، مدینه و قبرستان بقیع ذکر شده است.
لحظات پایانی عمر امام حسن(ع)
شیخ صدوق چنین نقل کرده است: موقعی که زمان شهادت امام حسن(ع) نزدیک شد، آن حضرت شروع به گریه کرد. به آن بزرگوار گفته شد: آیا گریه می‌کنی؛ در صورتی که مقام و منزلتی بزرگ نزد پیغمبر خدا صلی الله علیه وآله داری؟ شما بیست حج با پای پیاده به جای آورده اید و سه مرتبه مال خود حتی نعلین خود را با خدا تقسیم کرده ای… آن حضرت فرمود: من برای دو موضوع گریه می‌کنم؛ یکی هول وحشت موقع حساب و دیگری فراق دوستان.
اخبار «صبح من» را در بله و ایتا دنبال کنید:
کانال «صبح من» در بله:
https://ble.ir/sobheman
کانال «صبح من» در ایتا:
https://eitaa.com/Sobheman
