«صبح من» با دنیای جانوران: در زبان بلوچی «گاندو» به معنی کوتاه و کوچک جثه است و گوندو یعنی «کوتاهه» که به پوزه‌ی کوتاه این جاندار اشاره دارد. پس تفاوت «گاندو» با «تمساح» و «کروکودیل» در طول پوزه آنهاست که در گاندو، کوچک‌تر است.
خوراک گاندو
گاندو، گوشتخوار و شکارچی کمین‌گر است و رژیم غذایی متنوعی شامل انواع ماهی‌ها، خزندگان و پستانداران و انسان‌ها و… دارد. گاندوهای کوچک بیشتر از حشرات، دوزیستان، سخت پوستان، ماهی‌های کوچک و گاندوهای بالغ هم از پرندگان، خزندگان، ماهی‌ها و انواع پستانداران تغذیه می‌کنند.
«گاندو» در مرکز تحقیقات ریکوکش، چابهار، استان سیستان و بلوچستان
در واقع بیشتر مهره‌دارانی که به آب‌های محل زندگی گاندو نزدیک می‌شوند ممکن است به درون آب رفته و خوراک این تمساح شوند. گاندوهای هندی حتی گاهی گوزن سمبر ۲۲۵ کیلویی و گاومیش اهلی ۴۵۰ کیلویی را شکار کرده اند. آنها حتی توانایی نبرد با ببر بر سر شکار را دارند و پیروزی هر یک از دو گونه دیده شده است. گاه نیز گاندوها طعمه ببر شده‌اند.
شکار انسان!
عادت آدمخواری در این کروکودیل منحصر یک مورد شکار یک کودک ۶ ساله در ایران می‌شود. به ندرت حمله‌های خفیفی نیز در حد گاز گرفتن دست و پا مشاهده شده که با توجه به تعداد بسیار کم، احتمال می‌رود نوعی اشتباه در تشخیص شکار باشد. در کل، وجود گاندو در برکه‌ها و استخرها تهدیدی برای مردم محلی نمی‌باشد به طوری که حتی بچه‌ها در این برکه‌ها شنا کرده و زنان با آسودگی خاطر در کنار برکه‌ها به شستن ظرف و لباس می‌پردازند.
مشخصات
این تمساح دارای پوزه ای پهن است که فک بالایی ۱۹ دندان و فک پایینی ۱۵ دندان دارد. در قسمت پشت سر و در ناحیه گردن دو جفت صفحه شاخی بزرگ دیده می‌شود. دارای پاهای کوتاه بوده و پنج انگشت منتهی به ناخنهای بلند در پاهای جلوئی و چهار انگشت منتهی به ناخنهای کوتاه تر در پاهای عقبی دیده می‌شود. رنگ عمومی‌بدنش زیتونی تا قهوه ای بوده و شکمی‌بدون فلس و به رنگ سفید متمایل به زرد دارد.
طول گاندو
میانگین اندازه این کروکودیل در نرها ۳ متر و ماده‌ها ۲٫۴۵ متر است. البته نرهای مسن ممکن است بسیار بزرگتر شده و به ۴ تا ۵٫۵ متر طول و ۵۵۰ کیلوگرم وزن برسند. البته گاندوهای ایران به ندرت به ۳ متر می‌رسند و بزرگترین گاندو مشاهده شده ۳٫۶ متر طول داشته است. دم این حیوان که نیمی‌از طول بدن آن را تشکیل می‌دهد، آن قدر قدرتمند است که می‌تواند استخوان بدن پستاندار بزرگ جثه ای را با ضربه ای قوی خرد کند و آرواره‌های وی آن چنان محکم است که می‌تواند بزرگترین استخوان‌ها را به راحتی خرد کند.
معده قوی گاندو
از ویژگی‌های دیگر گاندو اسید معده بسیار قوی است که این جانور را قادر به هضم اشیاء سخت و سفت می‌کند و همچنین وجود پرده ای بنام Veium Pahatinum در بدن این تمساح که راه ورود آب به معده را حتی در زمانی که دهان حیوان باز است، می‌بندد.
گاندوها در حال آفتاب گرفتن در هند
گاندو حیوانی کاملا اجتماعی است. با توجه به تحرک پائین و خونسرد بودن مصرف غذایی گاندوی بالغ به طور متوسط روزانه ۱٫۵ تا ۲ کیلوگرم گوشت است.
از رفتارهای جالب این حیوان حفر کانال‌های عمیق در کنار رودخانه‌ها و آبگیرهای محل زندگی خود است. گاندوها با حفر این کانال‌ها که چندین متر عمق داشته و طول آنها تا ۱۵ متر می‌رسد، هم پناهگاهی برای زندگی و استراحت خود در ساعت‌های گرم روز تهیه می‌کنند و هم از تبخیر آب جلوگیری کرده و با ذخیره آب در کانال‌ها به حفظ آب برکه‌ها و تالاب‌ها در فصل‌های گرم و ایام خشکسالی کمک می‌کنند. همین دلیل بلوچ‌ها علاقه زیادی به این حیوان دارند و معتقدند که «هر جا گاندو باشد آب فراوان است».
ترفند شکار پرندگان
یکی از رفتارهای مستندشده گاندوها استفاده از حیله‌هایی برای شکار پرندگان است. این امر گاندو را به نخستین خزندگان شناخته شده ای تبدیل می‌کند که از ابزار استفاده می‌کنند. گاندو برای تطمیع پرندگانی که به دنبال مصالح ساخت آشیانه اند تکه‌های چوب و شاخه را روی سر خود نگه می‌دارد. این استراتژی مخصوصا در فصل تخم گذاری موثر است.
جفت گیری و تخم گذاری
فصل جفت گیری گاندو در اسفندماه و تخم گذاری آن در ماه خرداد است. گاندو با کندن گودال عمیقی در مکانی که از رطوبت کافی برخوردار باشد، حدود ۲۰ تا ۳۵ تخم می‌گذارد. ۶۰% تخم‌ها پس از ۶۵ روز تبدیل به نوزاد می‌شوند. توله‌ها با طولی برابر ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر به دنیا می‌آیند. تغذیه نوزادان از حشرات و لارو آنها، دوزیستان و لارو آنها و بچه ماهی‌ها است، تنها ۵% تا ۱۰% نوزادان به سن بلوغ در ۵ تا ۱۰ سالگی می‌رسند و بقیه خوراک پرندگان شکاری و ماهی خوار، روباه، شغال، سگ، و بزمجه و … می‌شوند.
