«صبح من» با چهرهها: استاد محمود فرشچیان در سال ۱۳۰۸ در شهر هنرپرور اصفهان دیده به جهان گشود. پدرش که مردی هنردوست بود با توجه به اشتیاق فرزندش به هنر نقاشی او را به کارگاه استاد حاج «میرزاآقا امامی» رهنمون کرد. وی سپس در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان از استاد «عیسی بهادری» تعلیم گرفت. پس از پایان این دوره به اروپا رفت و چند سالی در آنجا به مطالعه و بررسی آثار نقاشان برجسته غرب همت گماشت و در نتیجه همین مطالعات بود که به رهیافتی تازه از هنر نقاشان با معیارهای جهانی رسید.
به گزارش «صبح من»؛ پس از بازگشت به ایران کار خود را در اداره کل هنرهای زیبای تهران آغاز کرد و پس از مدتی به مدیریت اداره هنرهای ملی و استادی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران برگزیده شد. در این میان با کار و کوشش مداوم و خلق آثار شگفتانگیز، آوازه هنری او در ایران و در فراسوی مرزها گسترش یافت.
استاد فرشچیان در حیطه نقاشی ایرانی به وجود آورنده سبک و مکتب خاصی است که در عین توجه به اصالت مبانی سنتی این هنر، با ابداع شیوههای نو، قابلیت و کارایی نقاشی ایرانی را افزایش داده است. او این هنر را غنا بخشید و از حالت الزامی یک پدیده متکی به شعر و ادبیات رها ساخت و رسالت و ارزشی در حد سایر هنرها در نقاشی ایرانی پدید آورد.
نقاشیهای استاد، آمیزه دلپذیری از اصالت و نوآوری است. وی با خطوط روان و ترکیببندیهای ظریف و مدور، راز و رمزها و اشارات درونی نهفته را در آثار خود به وجود میآورد. در همین حال با نوآوری در گزینش موضوع و پرداخت اثر به گسترهای فراتر از قالبهای مرسوم میرسد. رنگهای تابناک و مواجی که در آثار استاد دیده میشود، آیتی است از ابتکار که افسانهای به نظر میرسد.
آثار استاد فرشچیان در بیش از صدها نمایشگاه فردی و جمعی در ایران و سایر کشورها برپا گشته و با استقبال بسیار زیادی روبهرو شده است. برگزاری نمایشگاههای پیدرپی معرف شهرت ایشان در پهنه جهانی است؛ به گونهای که موزهها و کتابخانهها و مجموعهداران شخصی و عاشقان هنر به داشتن قطعهای از آثار او مباهات میکنند.
با تأسیس موزه فرشچیان در مجموعه فرهنگی-تاریخی سعدآباد، سازمان میراث فرهنگی کشور بر آن شد تا فرصتی برای عموم هموطنان عزیز و هنردوستان جهان فراهم آورد تا از آثار این هنرمند بزرگ در یک مجموعه زیبا بازدید به عمل آورند. در این موزه بالغ بر هفتاد اثر از آثار استاد گردآوری شده است.
همچنین طراحیهای ضریح مطهر و منور حضرت اباعبدالله(ع) و ثامنالائمه حضرت رضا(ع) به قلم ماندگار و با کفایت استاد فرشچیان صورت گرفته است که این نقوش زرین، یادمانی است خجسته در تاریخ فرهنگ و هنر ایران که استاد به صورت افتخاری انجام داده و به این توفیق، مفتخر است.محمود فرشچیان نقاش بزرگ ایران است.
تعداد دقیق آثار محمود فرشچیان روشن نیست، اما تاکنون ۵ جلد از منتخب آثار او منتشر شده و آخرین جلد، حاوی ۱۵۰ اثر است. همچنین در کتابی که حاوی آثار مینیاتور اوست، ۱۲۰ اثر گنجانده شده است.۵۰ اثر نقاشی و نگارگری او نیز در موزه سعدآباد به نمایش گذاشته شده است و ۱۵ تابلو محمود فرشچیان هم به موزه حرم امام رضا (ع) اهدا شده است.
محمود فرشچیان علاوه بر مشارکت در نقاشی، تذهیب و طراحی آثار مشهور اسلامی و ادبیات فارسی مانند غزلیات حافظ و نامه امام علی(ع) به مالک اشتر، برگزیده آثار خود را هم چاپ و منتشر کرده است. همچنین آثاری درباره فرشچیان چاپ شده است.
شاید بتوان گفت معروفترین تابلویی که فرشچیان را با آن میشناسند، تابلوی «عصر عاشورا» است. این تابلو معروفترین تابلویی است که در رابطه با واقعه عاشورا به تصویر کشیده شده است. موضوع این تابلو بازگشت اسب بیسوار امام حسین (ع) به سوی خیمهگاه در عصر عاشوراست. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان هنری عناصر این تابلو به حدی ماهرانه و در ارتباط نزدیک با یکدیگر قرار گرفتهاند که از آن اثری زیبا و تاثیرگذار ساختهاند. استفاده از رنگهای تیره در کنار حالت زنان و دخترکان عزادار و اسب امامحسین (ع) تصویری را ساخته که حزن و اندوه واقعه را به خوبی به مخاطب القا میکند.
فرشچیان در مورد نحوه طراحی این اثر میگوید:«سه سال پیش از انقلاب روز عاشورا مادرم مرا نصیحت کرد و گفت: به روضه گوش کن تا چند کلمه حرف حساب بشنوی؛ و من به ایشان گفتم: من اول در اتاقم کاری دارم بعد خواهم رفت. حال عجیبی به من دست داد. وارد اتاق شدم، قلم را برداشتم و تابلوی عصر عاشورا را شروع کردم. قلم را که برداشتم تابلویی شد که الآن هست بدون هیچ تغییری». این اثر توسط او به موزه آستان قدس رضوی اهدا شد.